Άλλο οι διακηρύξεις, άλλο οι πράξεις: ευρωπαϊκές χώρες αποτρέπουν τη «μαύρη λίστα» νομιμοποίησης παράνομων εσόδων που υποτίθεται ότι οι ίδιες είχαν ζητήσει στο παρελθόν…Το ζήτημα συζητήθηκε αυτή την εβδομάδα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έκδηλη η απογοήτευση της Κομισιόν, η οποία όμως απέφυγε να κατονομάσει τους «απρόθυμους», ελπίζοντας προφανώς σε καλύτερη συνεργασία στο άμεσο μέλλον. Η αρμόδια Επίτροπος Βιέρα Γιούροβα δηλώνει χαρακτηριστικά: «Θα πρέπει να εκφράσω τη βαθιά λύπη μου για το γεγονός ότι το Συμβούλιο απέρριψε αυτή τη λίστα. Εάν είμαστε εξοπλισμένοι με μία τέτοια λίστα, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε αμέσως τη μάχη για την καταπολέμηση του μαύρου χρήματος. Γνωρίζετε ότι αυτό ήταν κορυφαία προτεραιότητα για την επιτροπή Γιούνκερ και για μένα προσωπικά, ενώ είχαμε πάντα ισχυρή στήριξη από το Ευρωκοινοβούλιο σε αυτό το ζήτημα».
Τι ακριβώς είχε συμβεί; Σε μία προσπάθεια να καταπολεμήσουν τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και να θωρακίσουν το τραπεζικό τους σύστημα τα κράτη-μέλη και η Κομισιόν είχαν συμφωνήσει στη κατάρτιση μίας μαύρης λίστας τρίτων χωρών, οι οποίες δεν εφαρμόζουν τη «δέουσα επιμέλεια» σε χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Συνολικά 23 χώρες είχαν περιληφθεί στη λίστα- μεταξύ αυτών οι Μπαχάμες, ο Παναμάς, η Σαουδική Αραβία και οι Αμερικανικές Παρθένες Νήσοι. Την τελευταία στιγμή κάποιες κυβερνήσεις προέβαλαν αντιρρήσεις, λέγοντας ότι η συγκεκριμένη λίστα είναι ευάλωτη σε νομικές προσφυγές και πρέπει να ξανασυζητηθεί.
«Αναξιόπιστη» η κριτική στη λίστα
Άλλοι προβάλλουν αντιρρήσεις ως προς τη διαδικασία για την κατάρτιση της λίστας, αν και αυτή είχε συμφωνηθεί εξ΄αρχής. Ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Σβεν Γκίγκολντ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια επέμεινε όσο λίγοι στη θέσπιση της αναγκαίας νομοθεσίας, υποστηρίζει ότι όλα αυτά είναι απλώς προσχηματικά. «Είχαμε συμφωνήσει από κοινού συγκεκριμένη μεθοδολογία», επισημαίνει ο Γερμανός ευρωβουλευτής. «Επί μήνες κανείς δεν εκφράζει αντιρρήσεις ως προς αυτό. Μόλις γνωστοποιείται η λίστα αρχίζουν αντιδράσεις από τον Παναμά, από τις αμερικανικές αρχές, από τη Σαουδική Αραβία, οπότε ξαφνικά αρχίζει η κριτική ως προς τη μεθοδολογία. Πρόκειται για αναξιόπιστη κριτική. Μέχρι σήμερα κανείς δεν αμφισβητεί την αξιολόγηση της Κομισιόν επί της ουσίας».
Η κριτική δεν προέρχεται μόνο από τους Πράσινους και την Ευρωπαϊκή Αριστερά. Μιλώντας στην Ολομέλεια ο ευρωβουλευτής των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών Μάρκους Φέρμπερ αφήνει να εννοηθεί ότι υπάρχουν πολιτικές σκοπιμότητες ή ακόμη και παρεμβάσεις που δεν επιτρέπουν την ολοκλήρωση της λίστας με αντικειμενικά κριτήρια. «Πολλές φορές τις τελευταίες εβδομάδες ακούμε το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να περιλάβουμε στη λίστα το τάδε κράτος, που είναι σημαντικός μας σύμμαχος» λέει ο Μάρκους Φέρμπερ. «Αλλά αν δεχτούμε αυτή τη λογική, η λίστα θα απωλέσει την αξιοπιστία της. Γιατί αυτό θα σήμαινε ότι όλοι μπορούν να βγουν από τη λίστα, αρκεί να κάνουν καλές δημόσιες σχέσεις».
«Μαύρο χρήμα» στην αγορά ακινήτων;
Ποια είναι τα κράτη-μέλη που εκφράζουν αντιρρήσεις; Σε αυτό το ερώτημα δεν έχει δοθεί απάντηση. Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο η εκπρόσωπος της ρουμανικής προεδρίας δηλώνει απλώς ότι «το Συμβούλιο δεν έχει θέση για την ένταξη συγκεκριμένων χωρών στη λίστα». Από την πλευρά της η Κομισιόν δηλώνει πρόθυμη να ολοκληρώσει την προσπάθεια για τη σύνταξη της λίστας μέχρι τις ευρωεκλογές του Μαΐου, κάτι που φαίνεται απίθανο. Μέχρι να λυθεί το πρόβλημα η αδράνεια θα έχει συνέπειες και στα ίδια τα κράτη-μέλη, προειδοποιεί ο Γερμανός ευρωβουλευτής του Κόμματος της Αριστεράς Μάρτιν Σίρντεβαν- φέρνοντας ως παράδειγμα την εκτόξευση των ενοικίων στο Βερολίνο και άλλες πόλεις της Γερμανίας.
Όπως επισημαίνει «μόνο στη γερμανική αγορά ακινήτων εισρέουν κάθε χρόνο δισεκατομμύρια μαύρου χρήματος, το αποδεικνύουν πολλές έρευνες. Έτσι ξεπλένεται βρώμικο χρήμα με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων, άρα και των ενοικίων. Τελικά οι ενοικιαστές είναι εκείνοι που πληρώνουν τον λογαριασμό για την πολιτική αδράνεια του Συμβουλίου. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι η απόρριψη της λίστας ισοδυναμεί με σκάνδαλο».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο