(c)ellinikignomi

Ο  πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής Αντώνης Αντωνίου, δρ. Οικονομικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Σορβόννης, Συνεργάτης Ερευνητής  της Επιτροπής Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου “Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και η εποχή του” που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με επιτυχία στο Μουζάκι της Π.Ε. Καρδίτσας, για τρεις μέρες απέστειλε στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ τον απολογισμό, τον οποίο και δημοσιεύουμε:

 

“Το συνέδριο ήταν ανοιχτό τόσο σε πρόσωπα όσο και σε απόψεις. Η στάση αυτή της επιστημονικής επιτροπής να δώσει την δυνατότητα συμμετοχής όχι σε ένα κλειστό κύκλο εισηγητών αλλά σε όποιον είχε ζωηρό επιστημονικό ενδιαφέρον απέδωσε ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα. Υπήρξαν ιδιαίτερα ποιοτικές εισηγήσεις οι οποίες πλούτισαν τις γνώσεις μας για τον Γεώργιο Καραϊσκάκη και την εποχή του. Οι ποιοτικές αυτές εισηγήσεις αξιοποίησαν δεδομένα από πολλούς επιστημονικούς κλάδους και με βάση κυρίως επιστημονικές γνώσεις της ιατρικής, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της φιλοσοφίας και της σημειολογίας μπορούμε σήμερα να αισθανόμαστε ότι μπορεί να προσεγγιστεί με μεγαλύτερη πιστότητα αυτή η εποχή η τόσο κοντινή αλλά και η τόσο μακρινή. Απομακρυνθήκαμε από την λογική των ατομικών ευθυνών και από την αποκλειστική μικροανάλυση. Είδαμε τα άτομα ενταγμένα στις ιδιαίτερα σκληρές πραγματικότητες που είχαν να αντιμετωπίσουν στην καθημερινότητά τους.

Ανιχνεύθηκαν άγνωστες ή ελάχιστα γνωστές πτυχές της ζωής του όπως η πικρή παιδική μοίρα του από τον πολυτάλαντο κ. Κωνσταντίνο Δημουλά, ενώ η δράση του κατά την νεαρή του ηλικία από τον ακάματο φιλόλογο κ. Νικόλαο Βλάχο. Από τον κύριο ερευνητή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Γιώργο Κουτζακιώτη αναλύθηκε η δράση του στο Βιδίνι της Βουλγαρίας. Αποτιμήθηκε η ασθένεια που τον ταλάνιζε από τον Ειδικό Επιστήμονα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ηλία Βαλιάκο.

Σε δύο εισηγήσεις συνδυάστηκαν οι πορείες ζωής του Γεωργίου Καραϊσκάκη με τις πορείες άλλων πρωταγωνιστών. Η σύγκριση αφορούσε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην εισήγηση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αντώνη Σμυρναίου και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στην ομιλία του καθηγητή νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νικόλαου Βασιλειάδη.

Πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες αρχειακές έρευνες παρουσίασαν ο επίτιμος σχολικός σύμβουλος φιλολόγων κ. Ι. Νερατντζής και η δρ. Φιλολογίας, προϊσταμένη ΓΑΚ Ευρυτανίας κ. Μαρία Παναγιωτοπούλου

Για την επίδραση του αρχετύπου του ήρωα στην λαϊκή κουλτούρα και στην λόγια παράδοση   ανακοίνωσαν ο Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Β. Δ. Αναγνωστόπουλος και ο Μανόλης Αρκολάκης, Ιστορικός, Συνεργάτης Ερευνητής: Ακαδημία Αθηνών/Επιτροπή Ερευνών και Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Την απεικόνιση του Γεωργίου Καραϊσκάκη στην τέχνη ανέδειξαν ο Χρήστος Νταμπάκης, Διδάκτωρ Ιστορίας του Δικαίου και του Θεάτρου, ο Θοδωρής Κουτσογιάννης, δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων

Για τις αναπαραστάσεις του Γεωργίου Καραϊσκάκη στο νεοελληνικό θέατρο εισηγήθηκαν με δύο πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις οι Νικήτας Ζαφείρης, δρ. Ιστοριογραφίας του θεάτρου και η διδάσκουσα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Ε.Α.Π. Σοφία Γουργουλιάννη.

Για την γλωσσική έκφραση του Γ. Καραϊσκάκη παρουσίασαν αναλύσεις η δρ. Μαρία Καμηλάκη, Προϊσταμένη Τμήματος Κοινοβουλευτικής Βιβλιοθήκης, Βιβλιοθήκη της Βουλής και ο Δημήτρης Αγγελής, συγγραφέας, απόστρατος ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ.

Για την επίδραση της μορφής του Καραϊσκάκη στην ποίηση και το νεοελληνικό τραγούδι παραδοσιακό, ρεμπέτικο και έντεχνο εισηγήθηκαν η δρ. Μαρία Βλασσοπούλου, Ιστορικός, Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, Προϊσταμένη Μπενακείου Βιβλιοθήκης, ο Θανάσης Γαλανάκης, Υποψ. Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας και ο μελετητής της ελληνικής μουσικής Αρ. Καλυβιώτης.

Σε μια εμπεριστατωμένη και συγκροτημένη εισήγηση η Έλλη Δρούλια, Διευθύντρια Βιβλιοθήκης της Βουλής ανέλυσε τον δημόσιο λόγο απέναντι στον Καραϊσκάκη.

Ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο αντικείμενο την διαχείριση της μορφής του Γ. Καραϊσκάκη στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον ανέλυσε ο Ιστορικός – Λαογράφος Κωνσταντίνος Πεσλής,

Τις εξέχουσες στρατιωτικές ικανότητες του Καραϊσκάκη που τον καθιστούν αδιαφιλονίκητο στρατιωτικό ηγέτη ιδιαίτερα σπάνιων ικανοτήτων παρουσίασε στην ανακοίνωσή του ο Νικόλαος Κανελλόπουλος, Ειδικός επιστήμονας (Στρατιωτική Ιστορία) Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ) ενώ ο επίτιμος σχολικός σύμβουλος δρ. Απόστολος Ποντίκας συσχέτισε την πολεμική δράση και τους συμβολισμούς των έφιππων ανδριάντων του.

Η επίκουρη καθηγήτρια ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννα Κατσιαμπούρα σε μια εμπεριστατωμένη ανακοίνωση ανέλυσε την κοινωνική ιστορία στην Ελλάδα του μεσοπολέμου και το θεμελιώδες και κεντρικό αντικείμενο  της την επανάσταση του 1821. Η ανάλυσή της επικεντρώθηκε στις διαφοροποιημένες ερμηνείες της διανόησης της μεσοπολεμικής αριστεράς .

Στις μνήμες από τον Καραϊσκάκη του προγόνου του Δημητρίου Αινιάν αλλά και στην κοινή στρατιωτική τους δράση αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης-Αινιάν, Αντιναύαρχος (ε.α.) Π.Ν., Επίτιμος Αρχηγός Στόλου, Γενικός Διευθυντής Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.

Η επί μέρους δράση του Καραϊσκάκη και τα ίχνη του σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας αναζήτησαν στην Σαλαμίνα η Ομότ. Ερευνήτρια, τ. Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη και στην παρουσία του στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη αναφέρθηκε ο Φιλόλογος, δρ. Ιστορίας Πέτρος Πετράτος.

Για τους απογόνους του Καραϊσκάκη υπήρξαν τρεις εισηγήσεις. Για τον στρατιωτικό και πολιτικό Σπυρίδωνα Καραϊσκάκη παρουσίασε την μελέτη του ο δρ. Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας, Εντεταλμένος διδασκαλίας στη Σ.Σ. Ευελπίδων Δημήτρης Μαλέσης και για τον εγγονό του βουλευτή Καρδίτσας Γεώργιο Καραϊσκάκη ο Αντώνης Α. Αντωνίου, δρ. Οικονομικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Σορβόννης, Συνεργάτης Ερευνητής  της Επιτροπής Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Σε μια άγνωστη προφορική μαρτυρία στρατιώτη του Σπυρίδωνα Καραϊσκάκη αναφέρθηκε ο φιλόλογος Σωτήριος Ρουσιάκης.

Δύο ομαδικές εργασίες αναφέρθηκαν στην αλληλεπίδραση της μορφής του ήρωα με τους θεσμούς . Στην εικόνα του ήρωα στα σχολικά εγχειρίδια της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αναφέρθηκαν ο δρ. Στέφανος Γ. Κούτρας, Πρόεδρος «Πανθεσσαλικής Στέγης», η Ελισάβετ Ξενιτίδου και η Ιωάννα Τριανταφύλλου και στην μελέτη διαμόρφωσης του Λαογραφικού Μουσείου ΄΄Γεώργιος Καραϊσκάκης΄ αναφέρθηκε η Παιδαγωγική Ομάδα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μουζακίου.

Στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του ήρωα μέσα από την εμφυλιοπολεμική σύγκρουση και τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς αναφέρθηκε ο συγγραφέας Κ. Ακρίβος ενώ ο επίκουρος καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Διονύσης Τζάκης παρουσίασε την  ερμηνεία της μεταστροφής στην δράση του ήρωα εδραζόμενος κυρίως στην ιστοριογραφική προσέγγιση του Παπαρρηγόπουλου. Οι ενδογενείς συγκρούσεις γύρω από το αρματολίκι των Αγράφων και η διαμάχη Γεωργίου Καραϊσκάκη – Γιαννάκη Ράγκου παρουσιάστηκαν από τον Δημήτρη Τσιάμαλο, δρ. Ιστορίας – Φιλόλογο.

Στις εισηγήσεις τους παρουσίασαν την εμφάνιση του ήρωα στον νεοελληνικό τύπο και τις χρήσεις της εικόνας του ανέλυσαν ο Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Ιστορικός ΜΑ Βαλκανικής Ιστορίας και Τουρκολογίας, η Χριστίνα Βαμβούρη, Μ.Α., Φιλόλογος, Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας και η Μαρίνα Μπάντιου, Υποψήφια διδάκτωρ του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Στην επίδραση της δράσης του Γεωργίου Καραϊσκάκη στη συλλογική μνήμη των Αγραφιωτών αναφέρθηκε ο εκπαιδευτικός Βασίλης Τσαντήλας ενώ ο κοινωνιολόγος Αλέξης Γαλανούλης ανέπτυξε ερωτήματα που δημιουργεί η προσέγγιση της ζωής του.

Σε δύο εισηγήσεις επεκτάθηκε η έρευνα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γ. Λεοντσίνης ανέπτυξε το θέμα της δράσης του Διονυσίου Πύρρου του Θεσσαλού στα Κύθηρα και ο υποψήφιος διδάκτωρ φιλολογίας κ. Θωμάς Καραγκιοζόπουλος, αναφέρθηκε στον διακεκριμένο οπλαρχηγό Διαμαντή Νικολάου Ολύμπιο και την δράση του για την απελευθέρωση της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Η αρχετυπική λειτουργία του ήρωα όσον αφορά τη συλλογική μνήμη παρουσιάστηκε στην μελέτη της Κατερίνας Μπρέγιαννη με αποσυμβολιστικό χαρακτήρα. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάστηκαν ιστοριογραφικές ερμηνείες του 19ου αιώνα και απεικονιστικές πηγές.

Μέσα από το σύνολο των εισηγήσεων αναδείχθηκε η συγκρουσιακή διαδικασία μέσα από τη οποία σμιλεύτηκε ο πολέμαρχος. Αναδείχθηκαν οι κοινωνικές μεταβλητές της δράσης του και εντοπίστηκαν οι αιχμές της συμβολικής του επίδρασης στην νεοελληνική κοινωνία. Μέσα από δημιουργική συζήτηση οι εισηγητές αντάλλαξαν απόψεις και εμβάθυναν τις γνώσεις τους”.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ