Η τελετή απονομής των βραβείων επιβεβαίωσε το σημείο που θέλει να αναδείξει το φεστιβάλ: την ποικιλομορφία της τέχνης και του ανθρώπου. Ταυτόχρονα υπήρξε και μία εκδήλωση διαμαρτυρίας.H 67η Berlinale ολοκληρώθηκε χθες. Η βράβευση της ουγγαρέζας σκηνοθέτιδας Ιλντικό Ενιέντι για την ταινία «Για το σώμα και την ψυχή» με τη Χρυσή Άρκτο έδειξε ακόμη μια φορά ποιο είναι το δυνατό σημείο του φεστιβάλ. Η Berlinale διαθέτει μεγάλη ποικιλία «χρωμάτων»: έχει κανείς την αίσθηση ότι κάθε Φεβρουάριο συναντιούνται στο Βερολίνο λαοί και έθνη για να γιορτάσουν από κοινού την τέχνη.
Αυτό φαίνεται καθαρά στις επιλογές της κριτικής επιτροπής υπό τον ολλανδό σκηνοθέτη Πολ Φερχόφεν. Πρώτη ανέβηκε στη σκηνή για να παραλάβει την Αργυρή Άρκτο μία έκπληκτη και άφωνη ρουμάνα μοντέρ, η Ντάνα Μπουνέσκου, για μια ταινία που εξιστορεί τον έρωτα μεταξύ δύο ψυχικά ασθενών νέων ανθρώπων με τίτλο «Άνα, αγάπη μου». Την ακολούθησαν δύο Χιλιανοί, ο Σεμπάστιαν Λέλιο και ο Γκονζάλο Μάνζα, οι οποίοι διακρίθηκαν για την ταινία «Φανταστική Γυναίκα» με θέμα την ιστορία μιας τρανσέξουαλ. Μετά ένας αυστριακός ηθοποιός, o Γκέοργκ Φρίντριχ, πρωταγωνιστής της ταινίας «Λαμπερές νύχτες» του Τόμας Άρσλανο, οποίος μόλις πήρε την Αργυρή Άρκτο κόλλησε πάνω στο αγαλματίδιο την τσίχλα του. Τον ακολούθησε μία ηθοποιός από την Κορέα, η Κιμ Μίνχι, πρωταγωνίστρια στην ταινία του Χονγκ Σανγκ-Σου «Στην παραλία νύχτα, μόνη», η οποία κατόρθωσε να συγκρατήσει τα συναισθήματά της με αξιοθαύμαστο τρόπο.
Δεν έλειψαν τα ευτράπελα
Όλα αυτά ακολούθησε ένα ακόμη αξιομνημόνευτο πέρασμα στην αιωνιότητα: ο φινλανδός σκηνοθέτης Άκι Καουρισμάκι ήταν εμφανώς τόσο μεθυσμένος που δεν επιχείρησε καν να σκαρφαλώσει στη σκηνή. Έμεινε στη θέση του, σηκώθηκε για λίγο από την καρέκλα, πήγε να κάνει μια κίνηση, και τελικά έλαβε την Άρκτο του από τον διευθυντή του φεστιβάλ Ντίτερ Κόσλικ και τα μέλη της επιτροπής, τα οποία κατάλαβαν αμέσως τι τρέχει και πήγαν οι ίδιοι μέχρι τον Καουρισμάκι. Η ταινία του γνωστού σκηνοθέτη «Η άλλη πλευρά της ελπίδας» αφορά την περιπέτεια ενός σύρου πρόσφυγα.
Έπειτα από όλα αυτά ανέβηκε στη σκηνή η πολωνή Ανιέσκα Χόλαντ, η οποία βραβεύτηκε για το φεμινιστικής κατεύθυνσης δράμα «Spoor» που αφορά την προστασία των ζώων. Επιπλέον το κοινό χειροκρότησε τον γαλλο-σενεγαλέζο σκηνοθέτη Αλέν Γκομί, ο οποίος απεικόνισε το δραματικό πεπρωμένο μίας γυναίκας από το Κονγκό στην ταινία «Félicité». Ο γιος της ηρωίδας δεν έχει την κατάλληλη ιατρική φροντίδα μετά από ένα ατύχημα λόγω ελλείψεων σε φαρμακευτικά μέσα. Τέλος η ουγγαρέζα σκηνοθέτιδα Ιλντικό Ενιέντι τιμήθηκε με την Χρυσή Άρκτο για μία ταινία, η οποία δείχνει τη δειλή προσέγγιση μεταξύ δύο ταλαιπωρημένων τόσο ψυχικά όσο και σωματικά ανθρώπων.
Διαμαρτυρία και γιορτή
Θα πρέπει να κοιτάξει κανείς τη φετινή απονομή με όλες τις ιδιομορφίες της και τις μικρές λεπτομέρειες, για να καταλάβει αυτό που συμβαίνει στη Berlinale: η ποικιλία του κόσμου μας, των ανθρώπων και των φύλων αλλά και των διαφορετικών τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης, όλα αυτά φωτίστηκαν μέσα από τα βραβεία.
«Το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει αρκετή διαμαρτυρία» είχε ανακοινώσει ο Ντίτερ Κόσλικ λίγο πριν ξεκινήσει η διοργάνωση. Με τη λέξη «διαμαρτυρία» υπαινισσόταν βέβαια τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι περισσότεροι θεατές κατάλαβαν το σχόλιο ως νύξη για τις ταινίες με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο η Berlinale υπήρξε κυρίως μια διοργάνωση για την ανθρώπινη ποικιλομορφία, ένας ύμνος στη ζωή, μια γιορτή της τέχνης και της φαντασίας. Αλλά και μια εκδήλωση αντίστασης ενάντια στη μισαλλοδοξία και τον ρατσισμό, ενάντια στις προκαταλήψεις και το μίσος για τη διαφορετικότητα. Με άλλα λόγια, μία διαμαρτυρία την κατάλληλη χρονική στιγμή.
Γιόχεν Κίρτεν