Μια θεολογική πρωτοβουλία διαλόγου η οποία προσέφερε επιμέρους οθόδοξες προσεγγίσεις και θεωρήσεις σχετικά με την αναπηρία, καλώντας τις εκκλησίες να αντιμετωπίσουν το όλο θέμα με μια ανανεωμένη αφοσίωση.
«Η συζήτηση σχετικά με την αναπηρία δεν αφορά σε κάποιο μέρος του ναού, αλλά στη ίδια τη ζωή της εκκλησίας στο σύνολό της», σημείωσε ο Nathan Hoppe, ο οποίος εκπροσώπησε την ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Και συνέχισε: «Επομένως, η αναπηρία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα που αφορά στην καθόλου υγεία της εκκλησίας. Σε μια υγιή εκκλησία όλα τα μέλη προσεύχονται μαζί και εργάζονται από κοινού· σε καμιά περίπτωση δεν στρέφονται απαξιωτικά απέναντι σε άλλα μέλη».
Ο διάλογος, στον οποίο συμμετείχε ο Hoppe, έλαβε χώρα στο πλαίσιο διεθνούς συνδιάσκεψης που διοργανώθηκε από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (ΠΣΕ), το Οικουμενικό Δίκτυο Υποστήριξης Αναπηρίας (EDAN), σε συνεργασία με την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε από τις 28 έως τις 30 Σεπτεμβρίου, 2015 στο Βόλο.
Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, στο σύντομο χαιρετισμό του κατά την έναρξη της συνάντησης, τόνισε ότι με «την ενσάρκωσή του ο Λόγος του Θεού προσέλαβε ολάκερη την ανθρώπινη φύση, γεγονός που αποτελεί μία από τις πηγές της μοναδικότητας και της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου». Σ’ αυτό το πλαίσιο, αναρωτήθηκε, πώς είναι «δυνατό για έναν Χριστιανό να υιοθετήσει συνειδητά οποιαδήποτε απάνθρωπη στάση που απορρίπτει τον μοναδικό χαρακτήρα κάθε άλλου προσώπου;»
Σχολιάζοντας την Α’ προς Κορινθίους Επιστολή του αποστόλου Παύλου κεφ. 11, ο Καθηγητής της ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του Βελιγραδίου Rastko Jovic, παρατήρησε ότι η αυθεντικότητα της ευχαριστίας (το κεντρικό γεγονός στη ζωή της ορθόδοξης Εκκλησίας) κρίνεται από την συμπερίληψη και συμμετοχή όλων των μελών της κοινότητας στο ευχαριστιακό δείπνο και όχι από την ποιότητα της τελετουργίας ή την ποιότητα του άρτου και του οίνου. «Δεν υπάρχει ευχαριστιακή γιορτή, αν δεν υπάρχει αγάπη που να είναι έκδηλη στις σχέσεις των μελών του σώματος της εκκλησίας».
«Η εκκλησία είναι ένα σώμα με πολλά μέλη», λέει η Torill Edøy, συντονίστρια του EDAN για την Ευρώπη, προσθέτοντας ότι «όταν εξαιτίας του αποκλεισμού μερικά από τα μέλη της Εκκλησίας αποκόπτονται, είναι το ίδιο το σώμα της Εκκλησίας που υφίσταται την αναπηρία». Η Edøy τόνισε ότι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος προσιτού στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία θα πρέπει να αποτελεί κοινό όραμα για τη φύση και την αποστολή των εκκλησιών.
Η ορθόδοξη κατανόηση της δημιουργίας του ανθρώπου κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού επί τη βάσει της πατερικής ερμηνείας, υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της τελευταίας συνδιάσκεψης του Δικτύου στο Βόλο.
Οι εκκλησίες παρακινήθηκαν να αναλάβουν δράση σε πρακτικό επίπεδο σε σχέση με την αναπηρία. Η προσβασιμότητα στα κτίρια, όπως επίσης και ζητήματα θεολογίας, η κάθε είδους βοήθεια και προσαρμογή στις ειδικές ανάγκες, ο καταρτισμός των κληρικών και των λαϊκών προκειμένου να συνεργαστούν με τα άτομα με ειδικές ανάγκες και η ενεργός συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στη ζωή της εκκλησίας βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων της συνάντησης.
Ο Δρ Samuel Kabue, συντονιστής του EDAN, σημείωσε ότι παρά τις ποικίλες προκλήσεις υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής προγραμμάτων σπουδών για την αναπηρία σε μια ποικιλία θεολογικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο, όπως στην Αφρική, την Ασία και την Καραϊβική. Στην προοπτική αυτή θα σημειώσει:«Είναι εφικτό να εισάγουμε προγράμματα σπουδών που σχετίζονται με την αναπηρία στα ορθόδοξα θεολογικά σεμινάρια, σχολές και ακαδημίες είτε ως ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης, ή ακόμη και ως θέμα που διαπερνάει όλα τα επιμέρους μαθήματα ή προγράμματα των ορθόδοξων ιδρυμάτων».
Επιπλέον τόνισε τη σημασία της θεολογικής συνάντησης με τους ορθοδόξους θεολόγους όπως επίσης και την ανάγκη ο οικουμενικός διάλογος γύρω από την αναπηρία να συνεχιστεί και να διατηρηθεί.
Τέλος οι σύνεδροι της συνάντησης του Βόλου κατέθεσαν τις σκέψεις του και το θεολογικό προβληματισμό τους πάνω στα δυο επίσημα κείμενα του EDAN το A Church of All and for All (2003) και το The Gift of Being: Called to be a Church of All and for All (2014).
Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου