Στη φωτογραφία βλέπουμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο να ανάβει στο Στρατόπεδο Νταχάου ένα κερί για τα θύματα του ναζισμού

Μέρος 2ο

Αποστολή – κείμενο: Αποστόλης Ζώης

Φωτογραφίες πατέρας Απόστολος Μαλαμούσης

Σήμερα παρουσιάζουμε το 2ο μέρος του αφιερώματός μας για  το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Νταχάου, το οποίο  ιδρύθηκε σε μια περιοχή/τοποθεσία  που απέχει 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Μονάχου, κοντά στη σημερινή πόλη Νταχάου. Οδηγό με τα πολύτιμα στοιχεία του σε αυτό το ταξίδι του παρελθόντος έχουμε τον έχουμε τον πρωτοπρεσβύτερο της Μητρόπολης Γερμανίας, πατέρα Απόστολο Μαλαμούση.

Στολή του κρατουμένου Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Χατζόπουλου
  1. Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Γαλανόπουλος:

 

Εφημέριος στη Σαλβάτορκιρχε Μονάχου (1939-1948) και μετέπειτα Μητροπολίτης Κυθήρων (1965-1972).

Ο Μελέτιος Γαλανόπουλος γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου 1892 στη Μαγούλα Σπάρτης και πέθανε στις 20 Μαίου 1972 στη Σπάρτη. Χειροτονήθηκε Διάκονος το 1916 και Πρεσβύτερος το 1922. Από το 1939 μέχρι το 1948 υπηρέτησε ως Αρχιμανδρίτης στον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μονάχου τη γνωστή Σαλβάτορκιρχε. Παράλληλα ήταν και εφημέριος στην ενορία Αγίου Γεωργίου Λειψίας.

Λόγω της αντιναζιστικής του στάσης συνελήφθη τον Νοέμβριο 1942 από την αστυνομία του Χίτλερ με την κατηγορία ότι είχε κρεμάσει στη καμπάνα του Ναού μια κεραία ραδιοφώνου και άκουγε ειδήσεις από ξένους ραδιοφωνικούς σταθμούς, πράγμα που απαγορεύονταν αυστηρά από το δικτατορικό καθεστώς του Χίτλερ. Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Νταχάου όπου υπέστει τα πάνδεινα, όπως ο ίδιος ομολογεί. Μέσα στο στρατόπεδο απαγορεύονταν να τελέσει θεία Λειτουργία και για το λόγο αυτό μια γνωστή του γερμανίδα, μέλος της ευαγγελικής εκκλησίας, του μετέφερε από το Μόναχο πολλές φορές, κρυφά και με κίνδυνο της ζωής της, τη Θεία Κοινωνία. Επίσης στη φυλακή μερικοί συγκρατούμενοί του ορθόδοξοι ιερείς έπλεξαν ένα πρόχειρο Ωμόφορο (άμφιο του Επισκόπου), από ευτελές ύφασμα. Αυτό το Ωμόφορο το μετέφερε στην Ελλάδα και την ημέρα της χειροτονίας του σε Μητροπολίτη Κυθήρων, στις 3 Μαίου 1956, το φόρεσε σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία του από τη ναζιστική θηριωδία.

Ξενάγηση από τον π. Απόστολο μαθητριών και μαθητών του 6 Γενικού Λυκείου Βόλου μπροστά στα κρεματόρια

Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του στο Στρατόπεδο Νταχάου είχε παραδώσει τα κλειδιά της Σαλβάτορκιρχε στον επίτροπο της εκκλησίας και παγκοσμίου φήμης μαθηματικό Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, ο οποίος και προστάτευσε την Σαλβάτορκιρχε από την σκοπούμενη τότε υφαρπαγή του Ναού από την Ρωσσική Ενορία Μονάχου και κατόπιν παρέδωσε τα κλειδιά στον Αρχιμανδρίτη Μελέτιο, μετά την αποφυλάκισή του.

Μετά την απελευθέρωσή του από τους Αμερικανούς στις 29 Απριλίου 1945 παρέμεινε στο Μόναχο για να τακτοποιήσει όχι μόνο εκκρεμότητες της Ενορίας, αλλά και να συμπαρασταθεί σε έλληνες συμπατριώτες που είχαν υποστεί διώξεις από τους ναζιστές και είχαν ανάγκη κοινωνικής στήριξης και οικονομικής βοήθειας. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1946 τέλεσε μνημόσυνο στους τάφους των αδικοχαμένων ελληνων κρατουμένων στο νεκροταφείο Νταχάου, παρουσία εκπροσώπων του ελληνισμού απ’ όλη τη Γερμανία. Επαναπατρίστηκε στην Ελλάδα, όπου το 1956 εξελέγη Μητροπολίτης Κυθήρων. Πέθανε το 1972.

Στη φωτογραφία βλέπουμε τον Μητροπολίτη Γερμανίας κ. Αυγουστίνο, την διευθύντρια του Μουσείου του Στρατοπέδου Συγκέντρωσης κ. Hammermann, τον Διευθυντή του Βαυαρικού Ιδρύματος Μνημείων, αντιπρόεδρο της Βαυαρικής Βουλής και πρώην υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Freller και τον πρωτοπρεσβύτερο Απόστολο Μαλαμούση μπροστά από την πλακέτα

 

  1. Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Χατζόπουλος

Ο Δαμασκηνός, κατά κόσμον Γεώργιος Χατζόπουλος, γεννήθηκε στην Κόρινθο τό 1913 και πέθανε το 1977.

Υπηρέτησε ως στρατιωτικός ιερέας. Συνελήφθη ἀπό τούς ᾿Ιταλούς τό 1942 καί μεταφέρθηκε στην Ιταλία καί ἔπειτα στό στρατόπεδο Νταχάου μέ τόν ἀριθμό 57.754. ῾Η διαμονή του ἐκεῖ ἦταν ἀπό πάσης ἀπόψεως μαρτυρική. Υπέστη φρικτά βασανιστήρια ἀπό τούς κτηνώδεις Ναζιστές. Τό γυμνό καί ἐξαντλημένο ἀπό τήν πεῖνα, τίς κακουχίες καί τίς στερήσεις σῶμα του μαστιγώθηκε ἐπανειλημμένα μέ πυρακτωμένο συρματόσχοινο. Τοῦ ἔσπασαν τά δόντια. Τοῦ ξερρίζωσαν τά νύχια ἀπό χέρια καί πόδια. (Μαρτυρία από τον Σεβ. Μητροπολίτη Βελεστίνου κ. Δαμασκηνό).

Ο Χατζόπουλος θα χειροτονηθεί το 1950 Μητροπολίτης Τριφυλίας και Ολυμπίας και το 1957 θα μετατεθεί στη Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού, απ’ όπου όμως παραιτήθηκε μέσα στη χούντα, τον Δεκέμβριο του 1968.

Η ανάρτηση της πλακέτας με τα ονόματα των δύο κληρικών

 

Και μια προσωπική μαρτυρία του Πρωτοπρεσβυτέρου  Αποστόλου Μαλαμούση, σχετικά με τον Μητροπολίτη Δαμασκηνό Χατζόπουλο.

 

Ο π. Απόστολος Μαλαμούσης (τότε Γεώργιος Μαλαμούσης) γεννήθηκε στο χωριό Μούρεσι Πηλίου.

Ως μαθητής του Δημοτικού σχολείου του χωριού του έζησε την πρώτη επίσκεψη στο Μούρεσι του τότε Μητροπολίτη Δημητριάδος (Βόλου) Δαμασκηνού Χατζόπουλου. Με εντολή του διευθυντή του σχολείου καλοσώρισε και προσφώνησε με ένα ποίημα τον Μητροπολίτη Δαμασκηνό. Ο Μητροπολίτης συγκινημένος από την υποδοχή πήρε στην αγκαλιά του τον μαθητή Μαλαμούση και ακολούθως αναφέρθηκε στο κήρυγμά του και στη δική του πορεία μέσα στην Εκκλησία, κάνοντας εκτενή αναφορά στη σύλληψή του, τη μεταφορά του στη Γερμανία, τον εγκλεισμό και τα βάσανά του στο διαβόητο στρατόπεδο Νταχάου.

Για πρώτη φορά άκουγε ο μαθητής τότε π. Απόστολος για ναζιστικές απάνθρωπες και ρατσιστικές πρακτικές στο Νταχάου, χωρίς να διανοηθεί ότι πολλά χρόνια αργότερα θα υπηρετούσε ως κληρικός στη Γερμανία και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου, θα τελούσε εκεί μνημόσυνο για τον μητροπολίτη Δαμασκηνό και θα φρόντιζε για την ανάρτηση αναμνηστικής πλάκας με το όνομά του στο μουσείο του στρατοπέδου Νταχάου.

 

 

 

Ο πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης μπροστά από την πλακέτα

 

 

 

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ