Οικονόμου Σωτήριος
Δάσκαλος του 27ου
Δημοτικού Σχολείου Τρικάλων                    

Το κατωτέρω δημοσίευμα είναι το τελευταίο μου με την ιδιότητα του ενεργού δασκάλου μετά από θητεία περίπου 39 ετών στο Δημόσιο Ελληνικό Δημοτικό Σχολείο. Αφιερώνεται σε όλους του μαθητές και μαθήτριές των σχολείων στα οποία δίδαξα καθώς επίσης και στους\στις συναδέλφους εκπαιδευτικούς που συνεργάστηκα εποικοδομητικά και ιδιαιτέρως του 27ου Δημοτικού Σχολείου Τρικάλων με ιδιαίτερη εκτίμηση.      

         

Μύθος (= λόγος) είναι αλληγορική αφήγηση κάποιας υπόθεσης, η οποία ενέχει το  υπερφυσικό στοιχείο. Εμφανίστηκε στον λόγο, όταν δεν υπήρχε γραφή, για να ερμηνεύσει την λειτουργία του κόσμου, να διδάξει και να γνωστοποιήσει  στους νεωτέρους γεγονότα, τα οποία συνέβησαν στο παρελθόν και ήταν εύκολο να απομνημονευτούν με αυτόν τον τρόπο.
Τα θέματα, τα οποία αναφέρονται σε γεγονότα του παρελθόντος, μπορούν να ερευνηθούν και με κάποια επιφύλαξη να επισημανθούν οι ενυπάρχουσες σε αυτά αλήθειες. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν:

 

Α]. ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ
Ήταν δώδεκα, διότι δώδεκα ήταν και οι μήνες του έτους. Ζούσαν και κυβερνούσαν τον κόσμο όπως η βασιλική οικογένεια.
Ο κυρίαρχος θεός Ζεύς-Δίας επέζησε χάρη στο γάλα της γίδας Αμάλθειας. Η γίδα ήταν το κατ΄ εξοχήν ζώο που βοήθησε τον ίδιο τον Έλληνα να επιζήσει, διότι δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη περιποίηση και επιπλέον μπορούσε να επιβιώσει στις ορεινές και ημιορεινές ελληνικές περιοχές. Τιμήθηκε όσο κανένα άλλο ζώο με την χρήση του ονόματός του σε ανθρώπους (Αιγεύς, Αίγισθος), τόπους  (Αιγαίο, Αίγινα, Αιγιαλεία, αιγιαλός, το περιγιάλι),  πόλεις ή χωριά (Αιγαί, Αίγιο, Αιγίνιο, Αιγάνη).
Ο Ζεύς γέννησε από το κεφάλι του την Αθηνά, το σύμβολο της σοφίας, διότι από τον εγκέφαλο γεννάται η ανθρώπινη σοφία, η οποία είναι δείγμα της ανωτερότητας του είδους.
‘Όταν ο Τιτάνας Προμηθέας έκλεψε από το εργαστήριο του Ηφαίστου την φωτιά και την προσέφερε στους ανθρώπους, τον τιμώρησε σκληρά, διότι παρέβη τον νόμο της εξουσίας. Ήταν η εποχή που η γνώση ήταν κτήμα των αρχόντων, των λίγων, των ισχυρών και όχι του λαού. Όταν όμως αυτός την απέκτησε, προόδευσε, όπως επίσης και όταν έμαθε να χειρίζεται κατάλληλα τα στοιχεία της φύσεως.

 

Β]. ΟΙ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΙ
Από το 16000 π.Χ. περίπου άρχισαν σταδιακά να λιώνουν οι πάγοι του τελευταίου παγετώνα, λόγω  αύξησης της θερμοκρασίας. Έως το 4000 π.Χ. διαμορφώθηκε η τελική στάθμη των θαλασσίων υδάτων, η οποία ανέβηκε περί τα 70 μ.. Στον ελλαδικό χώρο μνημονεύονται τρεις κατακλυσμοί: του Δάρδανου (Β. Αιγαίο-Δαρδανέλια), του Ώγυγου (Βοιωτία), του Δευκαλίωνα και της Πύρρας (Θεσσαλία),  η οποία εκκενώθηκε από τα ύδατα μετά από το ρήγμα των Τεμπών λόγω σεισμού.

 

Γ]. ΗΡΑΚΛΗΣ
Ήταν ο άνθρωπος – ήρωας που θεοποιήθηκε λόγω των κατορθωμάτων και της κοινωνικής του προσφοράς. Ήταν αυτός που αντιμετώπισε αποτελεσματικά τα στοιχεία της φύσεως και βοήθησε τους ανθρώπους, ώστε να ζήσουν καλύτερα. Η Λερναία Ύδρα στην Αργολίδα, ο καθαρισμός των στάβλων του Αυγεία στην Ηλεία, οι  Στυμφαλίδες όρνιθες στην ορεινή Κορινθία δείχνουν υδραυλικά έργα, προστασία και υγεία. Το λιοντάρι της Νεμέας  ύπαρξη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των αγρίων σαρκοβόρων ζώων. Το φόρεμα της λεοντής, πίστη  στις μαγικές δυνάμεις, όπου γίνεται η μεταφορά της δύναμης του ζώου μέσω του δέρματός του στον άνθρωπο. Το ταξίδι στην Σκυθία, δηλαδή  στην χώρα των Αμαζόνων και στον Άτλαντα, που αποτελεί το δυτικότερο άκρο της Μεσογείου θαλάσσης, είναι επί της ουσίας ταξίδια του ιδίου του Έλληνα για εξερεύνηση νέων τόπων. Η ζώνη της βασίλισσας Ιππολύτης αποτελεί τρόπαιο κατάκτησης της περιοχής, ενώ τα χρυσά μήλα του κήπου των Εσπερίδων νυμφών την γνωριμία με ένα άγνωστο για τους Έλληνες φρούτο, το πορτοκάλι.

 

Δ].  ΘΗΣΕΑΣ
Όταν ενηλικιώθηκε ο Θησέας πήγε να συναντήσει τον πατέρα του Αιγέα στην Αθήνα.

Η μετάβασή του Θησέα από την Τροιζήνα προς την Αθήνα, ακολουθώντας τον δύσκολο δια μέσου της ξηράς δρόμο, δηλώνει την επικινδυνότητα της διαδρομής λόγω της ύπαρξης κακοποιών ανθρωπίνων στοιχείων και αγρίων ζώων.

Κάποτε  ο γιος του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα, είχε συμμετάσχει σε αθλητικούς αγώνες που έγιναν στην Αθήνα. Νίκησε τους αντιπάλους του στο αγώνισμα που επιδόθηκε και προκάλεσε τον φθόνο των Αθηναίων. Αυτοί τον σκότωσαν και ο Μίνωας για εκδίκηση κήρυξε πόλεμο εναντίον τους. Τους νίκησε και τους επέβαλε βαρείς φόρους. Ο βαρύτερος όλων ήταν να του στέλνουν κάθε έτος επτά νέους και επτά νέες για τροφή στον Μινώταυρο. Μετά από καιρό ο Θησέας, γιος του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, σκότωσε τον Μινώταυρο και απάλλαξε τους Αθηναίους από τον φόρο του αίματος.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι: Αθηναίοι και Κρήτες  είχαν στενή σχέση με την θάλασσα και κατά συνέπεια οι στόλοι τους ήρθαν σε σύγκρουση λόγω συμφερόντων στο Αιγαίο πέλαγος και στην Μεσόγειο. Νίκησαν οι Κρήτες και επέβαλαν βαρείς φόρους στους Αθηναίους.
Ο Μίνωας και γενικά οι Κρήτες αντλούσαν δύναμη από τον ταύρο και ειδικά από το κεφάλι του. Την δύναμη αυτή την έπαιρνε ο Μίνωας στις τελετές για να την μεταδώσει σε όλους, φορώντας στο κεφάλι του προσωπίδα που απεικόνιζε το κεφάλι του ταύρου. Μινώταυρος ήταν ο ίδιος ο Μίνωας με την προσωπίδα, τον οποίο νίκησε ο νέος βασιλιάς Θησέας και έτσι απάλλαξε την πατρίδα του από τον βαρύ φόρο.
Λαβύρινθος ήταν το  παλάτι του Μίνωα, το οποίο για την εποχή εκείνη ήταν εντυπωσιακό, διότι είχε πάρα πολλούς κυρίους και βοηθητικούς χώρους με αποτέλεσμα να χάνεται ο επισκέπτης. Το ανάκτορο της Κνωσού, το οποίο προήλθε από τις ανασκαφές το δείχνει.

 

Ε]. ΙΑΣΩΝ
Ηγήθηκε κατά την εκστρατεία των ηρώων (Αργοναυτική) στην Κολχίδα του Πόντου (Καύκασος-Γεωργία) με σκοπό να φέρουν στην Ιωλκό της Μαγνησίας το χρυσόμαλλο δέρας, το οποίο φυλούσε ένας ακοίμητος δράκος. Το ταξίδι με την Αργώ ήταν πολύ δύσκολο. Η ύπαρξη των συμπληγάδων πετρών, δηλαδή η απροσπέλαστη διέλευση του Βοσπόρου, λόγω της φρούρησής του από τους εντοπίους, δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό του.
Σε κάποια περιοχή του Καυκάσου υπήρχε πραγματικά και υπάρχει ακόμα και σήμερα ποταμός που μαζί με την άμμο κατεβάζει  ψήγματα χρυσού, τα οποία συνέλλεγαν και συλλέγουν ακόμα οι εντόπιοι με την βοήθεια δέρματος προβάτου. Ο ποταμός τότε φρουρούνταν και απαγορευόταν αυστηρά η συλλογή ψηγμάτων χρυσού από ξένους. Σήμερα επιτρέπεται μόνο η ερασιτεχνική και με τον παραδοσιακό τρόπο συλλογή από ιδιώτες.

 

ΣΤ]. ΤΡΩΙΚΟΣ  ΠΟΛΕΜΟΣ
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Αλέξανδρος – Πάρις, γιος του βασιλιά της Τροίας, Πριάμου, έκλεψε την ωραία Ελένη, σύζυγο του βασιλιά της Σπάρτης Μενελάου με την βοήθεια της θεάς Αθηνάς. Ακολούθησε εκστρατεία των Αχαιών, πόλεμος και καταστροφή της Τροίας. Στην πραγματικότητα έγινε αιματηρός και μακροχρόνιος πόλεμος μεταξύ των δύο συνασπισμών των Πελασγικών φύλων για τον έλεγχο των στενών του Ελλησπόντου και κατά συνέπειαν της εμπορικής οδού: Αιγαίο-Προποντίδα-Εύξεινος Πόντος. Μετά από αυτόν οι ηττημένοι Τρώες κατεστράφησαν, οι δε νικητές Αχαιοί αποδυναμώθηκαν.

 

Ζ]. ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Περιπλανήθηκε κυρίως στην Δ. Μεσόγειο Θάλασσα. Είναι στην πραγματικότητα ο Έλληνας ναυτικός που, αφού ταξίδευσε αρχικά, εξερευνώντας το ανατολικό της τμήμα, στράφηκε  προς την Δύση, φτάνοντας ως τις Ηράκλειες στήλες (Γιβραλτάρ), γνωρίζοντας νέους τόπους και ανθρώπους, των οποίων τα κάλλη δεν στάθηκαν ικανά να αποτρέψουν τον νόστο στην πατρίδα του. Είναι αυτός που, ταξιδεύοντας, συνάντησε αγροίκους, απολίτιστους και σκληρούς  ανθρώπους (Κύκλωπες, Λαιστρυγόνες), ελκυστικές γυναίκες με θεϊκή ομορφιά (Καλυψώ, Κίρκη), ωραίες γυναίκες στα λιμάνια που σαγήνευαν με το τραγούδι τους (Σειρήνες), μέρη με εξωτικούς καρπούς (χώρα των λωτοφάγων) που τον έκαναν να ξεχνάει την πατρίδα του, επικίνδυνα περάσματα που εγκυμονούσαν την καταστροφή και τον θάνατο (Σκύλα και Χάρυβδη), θύελλες και τρικυμίες. Ήταν ο εκπρόσωπος του βασιλικού πολιτεύματος, το οποίο κινδύνεψε από τους ευγενείς (μνησθήρες της Πηνελόπης), που τελικά τους αντιμετώπισε επιτυχώς σε εκείνη την φάση, διατηρώντας το βασιλικό πολίτευμα.

 

                    

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ