– Προέκυψαν εντυπωσιακά δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου, ενώ βρέθηκαν και ταυτίστηκαν στα μουσεία του Λούβρου, της Κωνσταντινούπολης και του Γκετί, 11 τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές, που υπήρχαν επάνω στον λόφο Καστά!
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου
Mε ρεπορτάζ της η εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής» αποτυπώνει μια εντυπωσιακή εικόνα για το αρχιτεκτονικό σύνολο του μεγάλου μνημείου, που έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές έρευνες στην Αμφίπολη, το οποίο προκαλούσε δέος στα υστεροκλασικά χρόνια
Όσο προχωρούν οι έρευνες στην Αμφίπολη, τόσα περισσότερα στοιχεία συνθέτουν το παζλ της σπουδαίας αρχαιολογικής ανακάλυψης. Και βέβαια, δεν είναι μόνον ο λέοντας πάνω στο επιβλητικό βάθρο, που εντυπωσίαζε, αλλά και η τεραστίου μεγέθους εξωτερική πρόσοψη του ταφικού μνημείου,
με γλυπτές συνθέσεις και πλούσιο εναέτιο διάκοσμο, όπως αποκαλύπτει ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, Μιχάλης Λεφαντζής.
Πρόκειται για το περίφημο “δίστυλο εν παραστάσει”, μπροστά από τις Σφίγγες και τα σκαλοπάτια της εισόδου του τάφου, το οποίο έφθανε ως τον περίβολο, ήταν σε κοινή θέα και αποτελούσε μεγαλοπρεπή κατασκευή, όσο λειτουργούσε το ταφικό μνημείο ως ηρώο.
Παράλληλα, ύστερα από έρευνα της ανασκαφικής ομάδας καταδεικνύεται, ότι μάρμαρα που ανήκουν στο μνημειακό σύνολο του Τύμβου Καστά της Αμφίπολης, έχουν μεταφερθεί, από τον 19ο αιώνα, σε αρχαιολογικές συλλογές στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, από την Ευρώπη ως την Αμερική.
Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού, δηλαδή στο Λούβρο, στην Κωνσταντινούπολης και στο Γκετί, 11 τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές, που υπήρχαν επάνω στον λόφο Καστά
Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρο, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- 11 τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές, που υπήρχαν επάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης!
Τα αρχιτεκτονικά στοιχεία εντός του ταφικού μνημείου, αλλά και τα νέα δεδομένα αποτυπώνουν, συμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, την εικόνα της αρχικής χρήσης του λατρευτικού χώρου ως ηρώου, προς τιμήν ενός υψηλά ιστάμενου αξιωματούχου της Μακεδονίας και ως χρηστηρίου, σχεδιασμένου να λειτουργείται από μια σημαντική ιέρεια, διαθέτοντας δευτερογενείς τελετουργικές ταφές, με σκοπό την χρησμοδοσία.
Όπως επισημαίνει ο κ. Λεφαντζής, μετά την απόθεση του σώματος της 60χρονης γυναίκας στην κιβωτιόσχημη θήκη, έγινε επίχωση και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με την μαρμάρινη θύρα. Οι λατρευτικές δραστηριότητες του χώρου με την κιβωτιόσχημη θήκη μεταφέρθηκαν πιο μπροστά, στους προηγούμενους θαλάμους. Και είναι φανερές οι οικοδομικές επεμβάσεις, που έγιναν.
Επίσης, όπως επισημαίνει ο κ. Λεφαντζης στο «Βήμα της Κυριακής», η γραπτή ζωφόρος, στην οποία πρωταγωνιστούν δελφικοί τρίποδες ανάμεσα στις άλλες σκηνές, είναι η σημαντικότερη μαρτυρία αυτής της ιστορικής επέμβασης, υποδηλώνοντας και την αρχική χρήση του λατρευτικού αυτού χώρου ως ηρώου και χρηστηρίου.
Από την μελέτη των στοιχείων προκύπτουν εντυπωσιακά δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου, που στους αρχαίους χρόνους καλυπτόταν από στέγη και είχε μαρμάρινη πρόσοψη, η οποία εδραζόταν στην στέψη του περιβόλου και είχε μαρμάρινο περιθύρωμα
Ταυτόχρονα, δεν θεωρείται τυχαίο, πως υπάρχουν κοινά θέματα (νεκρόδειπνο, ιεροθέσιο κλπ) όπως οι παραστάσεις, που είναι αποτυπωμένες στην ανάγλυφη ζωοφόρο του βάθρου του λέοντα, ψηλά στον Τύμβο, στα μαρμάρινα τμήματα του “διστύλου εν παραστάσει” (εξωτερική πρόσοψη του τάφου) και στη ζωγραφισμένη ζώνη (θριγγός/γραπτή ζωφόρος) εντός του τρίτου χώρου του τάφου.
Από την μελέτη των στοιχείων και την έρευνα, που οδήγησε σε ταυτίσεις και αποδόσεις θραυσμάτων και τμημάτων αρχιτεκτονικών μελών και μαρμάρινων γλυπτών, προκύπτουν εντυπωσιακά δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου (με τις Σφίγγες και την μνημειώδη σκάλα).
Καλυπτόταν από στέγη στους αρχαίους χρόνους και είχε μαρμάρινη πρόσοψη, η οποία εδραζόταν στην στέψη του περιβόλου και είχε μαρμάρινο περιθύρωμα.
Η πρόσοψη είχε πλάτος έξι μέτρων και ύψος, που έφτανε τα εννέα μέτρα, δηλαδή ήταν υψηλότερη κατά ένα μέτρο από την κορυφή της καμάρας του τάφου.
Η αρχιτεκτονική μελέτη έδειξε ακόμη, ότι η κυριότητα του περιβόλου δεν δημιουργούσε πρόβλημα και η πρόσοψη φαινόταν ευθεία, προκαλώντας δέος στο βλέμμα του ανθρώπου της εποχής, στα υστεροκλασικά χρόνια.