Σε εποχές μεγάλης κρίσης οι Ρώσοι πάσχιζαν να τα βγάλουν πέρα. Όμως το GUM, το πρώην κρατικό πολυκατάστημα, κατάφερε να ξεπεράσει όλες τις «αναποδιές» της ιστορίας. Σήμερα, μόνο οι τουρίστες μπορούν να ψωνίσουν εκεί.Είναι ένα από τα πλέον πολυσύχναστα σημεία της ρωσικής πρωτεύουσας, αλλά για αγορές λίγοι από τους Μοσχοβίτες μπορούν να βάλουν βαθιά το χέρι στις τσέπες. Βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Κρεμλίνο και την Κόκκινη Πλατεία και υπάρχει εδώ και 125 χρόνια. Το υπερπολυτελές πάλαι ποτέ κρατικό πολυκατάστημα GUM (Gosudarstwenny Uniwersalny Magasin) είναι τόσο αγαπητό όσο ποτέ άλλοτε στην πολυκύμαντη ιστορία του.
2 ευρώ η χρήση τουαλέτας
Το ξεκίνημά του δεν ήταν καθόλου εντυπωσιακό. Στις 2 Οκτωβρίου του 1893 άνοιξε ως ένα συνηθισμένο μπαζάρ, σήμερα όμως μπορεί κανείς να βρει τα ακριβότερα προϊόντα. Στους πολυποίκιλους διαδρόμους του η μία ακριβή μπουτίκ βρίσκεται δίπλα στην άλλη με όλα τα είδη χαβιάρι αξίας πολλών δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Υπάρχουν όμως και προϊόντα για μέτρια βαλάντια. «Σε μας ο καθένας έχει τη δυνατότητα για αγορές» ισχυρίζεται στο dpa ο επικεφαλής του καταστήματος Τιμούρας Γκουγκουμπερίτζε. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν λίγα μαγαζιά, που απευθύνονται σε αγοραστικό κοινό με μηνιαίο εισόδημα γύρω στα 900 ευρώ (68.000 ρούβλια). Για παράδειγμα, όποιος θέλει να κάνει χρήση της ιστορικής τουαλέτας με τα διακοσμημένα πόμολα, θα πρέπει να αφήσει 150 ρούβλια, ή 2 ευρώ.
Η ιστορία της χώρας έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στο πολυκατάστημα. Πρωτολειτούργησε την τσαρική εποχή, αργότερα επί κομμουνισμού ένα τμήμα του έκλεισε και ένα άλλο μετατράπηκε σε κατοικίες. Το 1953, όταν πέθανε ο Γιόζεφ Στάλιν, ανακαινίστηκε και ήταν επί δεκαετίες η εξαίρεση στο γενικότερο κλίμα ανέχειας και έλλειψης καταναλωτικών προϊόντων. Στη νεοκαπιταλιστική Ρωσία συνωστίζονται κάτω από την γυάλινη οροφή και τις στοές του οι πιο ακριβές μπουτίκ από όλον τον κόσμο. Σήμερα το GUM ανήκει στην ρωσική εταιρεία μόδας Bosco di Ciliegi, της οποίας ιδιοκτήτες είναι ο Μίχαελ Κουσνιρόβιτς, που όπως λέγεται διατηρεί καλές σχέσεις με τον πρόεδρο Πούτιν.
«Είμαστε χώρος με ατμόσφαιρα»
Μεγαλύτερη αίγλη στο πολυκατάστημα προσδίδει η περίλαμπρη εσωτερική αρχιτεκτονική του, με γέφυρες που ενώνουν τις δύο πτέρυγες του πολυώροφου κτηρίου, με διακοσμημένα κιγκλιδώματα και ξύλινη κουπαστή. Η συνολική επιφάνεια είναι 75.000 τμ. Για τους τουρίστες είναι μια πολύ όμορφη βόλτα μέσα από τους διαδρόμους, που καθρεφτίζονται πολλές περίοδοι της ιστορίας της χώρας, από την εποχή των τσάρων, των Σοβιέτ μέχρι τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Για τους ντόπιους υπάρχουν άλλα 200 εμπορικά κέντρα με φτηνά είδη. Το περίεργο είναι ότι ενώ στη Γερμανία μειώνεται η κατασκευή Mall, στη Ρωσία η ζήτηση αυξάνεται και μέχρι το τέλος του χρόνου θα ανοίξουν άλλα 9 πολυκαταστήματα. Η μεσαία τάξη στη Ρωσία παίρνει τα πάνω της και η ζήτηση μεγαλώνει.
Βέβαια, η διεύθυνση του GUM δεν φοβάται τον ανταγωνισμό. «Δεν είμαστε ένα οποιοδήποτε εμπορικό κέντρο. Είμαστε ένας χώρος με ατμόσφαιρα, που δημιουργεί συναισθήματα» υποστηρίζει ο Γκουγκουμπερίτζε. Για φέτος υπολογίζεται ότι θα υποδεχθεί 16 εκ. επισκέπτες. Βέβαια η συντριπτική πλειοψηφία έρχεται μόνο για να «μυρίσει» την ιστορία και όχι για να αγοράσει. Παρά τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης από το 2014 το ιστορικό εμπορικό κέντρο παραμένει πολυσύχναστο. «Μπορούμε να συμψηφίσουμε το οικονομικό κόστος με την αύξηση του τουρισμού» διαβεβαιώνει ο ιδιοκτήτης. Και δηλώνει ότι δεν πτοείται ούτε και από την αύξηση από του χρόνου του ΦΠΑ κατά 2% .
Κλαούντια Τάλερ/dpa
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
