Συνέντευξη με τον Φωτογράφο Κωνσταντίνο Μασσέρα.
Επιμέλεια:
Βασιλική Β. Παππά
Ο Κώστας Μασσέρας γεννήθηκε στον Πειραιά. Παρακολούθησε το σεμινάριο καλλιτεχνικής φωτογραφίας (τεχνική, ιστορία, αισθητική) του Φωτογραφικού Κύκλου υπό τον Πλάτωνα Ριβέλλη. Επίσης, έχει συμμετάσχει στo σεμινάριο (workshop) του φωτογράφου του διεθνούς πρακτορείου Magnum Νίκου Οικονομόπουλου. Εργάστηκε για είκοσι συναπτά έτη σε φωτογραφικά καταστήματα ενώ παράλληλα δημιουργούσε προσωπικό καλλιτεχνικό έργο το οποίο παρουσίασε σε πολλές εκθέσεις από τις οποίες οι πιο σημαντικές είναι:
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
- «Εκτός Εποχής» Πολιτιστικό Κέντρο Δ. Χολαργού – Νοέμβριος 2006
- «Λιμάνια που αναδύονται» Πολυχώρος ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ – Νοέμβριος 2009
- «Αλάτι» ESTUDIO GALLERY Κηφισιά Φεβρουάριος 2014
OMAΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
- «Stepping Forward IV”, ARTOWER AGORA – Μάρτιος 2008
- “WhoWeAre”, TAF Πολυχώρος – Φεβρουάριος 201, Eπιμελήτρια: Ρενάτα Κωνσταντίνου
- «A Gathering”, ΦΕΣΤΙΒΑΛ Αθηνών & Επιδαύρου 2012, Επιμελήτριες: Όλγα Χατζιδάκη – Μαρία-Θάλεια Καρρά
- «Aegeanale», Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών (Σπάτα), Επιμελήτρια: Στέλλα Πεκιαρίδη
- PremioCostieraarteMaiori, Ιταλία – Ιούνιος 2016
- Reclaim Photography Wolverhampton School Of Art – 4/2016
Β.Π.: Κύριε Μασσέρα, πηγαίνοντας πίσω, στην παιδική σας ηλικία, ποιο πράγμα θα μπορούσατε να πείτε ότι σας καθόρισε; Ποιες ήταν οι αναφορές σας, οι δάσκαλοί σας, όλα εκείνα που σας κινητοποίησαν;
Κ.Μ.: Από μικρός μου άρεσε να παρατηρώ τα πάντα. Αυτό ήταν καθοριστικό για τη σχέση μου με τη φωτογραφία η οποία βασίζεται στην έντονη παρατηρητικότητα. Δυστυχώς, στα σχολεία εκείνης της εποχής δεν υπήρχε ούτε υπόνοια καλλιτεχνικού μαθήματος. Σήμερα με χαρά μαθαίνω, ότι οι νέοι δάσκαλοι, φέρνουν σε επαφή τους μαθητές με το θέατρο, τη φωτογραφία, τη ζωγραφική και τις άλλες τέχνες.
Β.Π.: Η φωτογραφία πώς ενέσκηψε;
Κ.Μ.: Εντελώς τυχαία, όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, βρέθηκα με μία δανεική φωτογραφική μηχανή. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν είχα ασχοληθεί με τη φωτογραφία.. έτσι θα περίμενε κάποιος, οι πρώτες φωτογραφίες να είναι οι «αναμνηστικές» μου. Όμως, όλες σχεδόν, ήταν κάπως «παράξενες», διαφορετικές και αυτό είχε να κάνει τουλάχιστον εκείνη την περίοδο με το τρόπο που έβλεπα τον κόσμο, ήθελα ως νέος να διαφοροποιηθώ. Αυτό λοιπόν, έβγαινε στην φωτογραφία.
Β.Π.: Ποιες είναι οι επιρροές σας, οι κινητήριες δυνάμεις της έμπνευσής σας;
Κ.Μ.: Οτιδήποτε μπορεί να γίνει πηγή έμπνευσης για φωτογράφηση. Ένα ποίημα, ένα κινηματογραφικό ή ζωγραφικό έργο, ένα μουσικό κομμάτι, η ίδια η ζωή. Οι φωτογραφίες των άλλων, επίσης.
Β.Π.: Πόσο εύκολο είναι σήμερα για έναν νέο φωτογράφο να ελιχθεί και τελικά να ανελιχθεί στους φωτογραφικούς κύκλους;
Κ.Μ.: Πιο εύκολα από κάθε προηγούμενη εποχή. Υπάρχει το διαδίκτυο, που μεταφέρει την εικόνα ως πληροφορία, σε ελάχιστο χρόνο παντού. Έτσι, γίνεται γνωστό το έργο του φωτογράφου. Υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση αλλά και οι ομάδες. Η φωτογραφία είναι «στη μόδα» με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Β.Π.: Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας φωτογράφοι; Υπάρχουν φωτογράφοι της γενιάς σας που ξεχωρίζετε;
Κ.Μ.: Όλοι οι μεγάλοι δάσκαλοι που έγραψαν την ιστορία της φωτογραφίας. Όταν έχω αμφιβολίες ή για να ξεκουράσω τα μάτια μου επιστρέφω στα βασικά, βλέποντας ξανά τη δουλειά τους. Η Arbus, o Kertesz, o Bresson, o Atget κ.ά. Συμβαίνει το εξής παράξενο, ενώ μπορεί σήμερα κάποιος να παρουσιάσει πολύ εύκολα τη δουλειά του – ίσως όμως και αυτό είναι ακριβώς η αιτία – το άγχος της αναγνώρισης του να μεγαλώνει πιο πολύ. Βλέπω νεώτερους φωτογράφους -αρκετούς από αυτούς διάσημους ήδη- να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ύφος που βασίζεται στα εξωτερικά στοιχεία της φωτογραφίας, που προέρχονται από συνεχή χρήση ευρημάτων στη λήψη ή στην επεξεργασία της φωτογραφίας. Αυτό τους εξασφαλίζει μία εύκολη αναγνωρισιμότητα, χωρίς όμως διάρκεια. Αντίθετα, το ύφος είναι κάτι πολύ εσωτερικό που ξεκινάει από τις εμμονές μας, τις επιρροές μας, την καλλιέργεια μας και απαιτεί πολύ χρόνο, σταθερότητα, επιμονή, πολλή δουλειά.
Β.Π.: Τι λέτε για την άποψη ότι η Τέχνη δεν είναι παρά ένα αντίδοτο στο φόβο του ανθρώπου για το θάνατο;
Κ.Μ.: Η δημιουργία σε όλες τις μορφές της έχει σχέση με το μεταφυσικό, άρα με τον θάνατο. Ο καλλιτέχνης μέσα από το έργο του προσπαθεί να τον αντιμετωπίσει, να τον εξηγήσει και τελικά να τον νικήσει. Άλλες φορές τα καταφέρνει και έχουμε μεγάλα έργα και άλλες φορές όχι. Σε κάθε περίπτωση η Τέχνη είναι παρηγορητική, όπως άλλωστε είναι ό έρωτας και το παιχνίδι.
Β.Π.: Σε έναν τρόπο ζωής και μια καθημερινότητα αποστειρωμένη, τι θα μπορούσε να προσδώσει χρώμα;
Κ.Μ.: Ο έρωτας, η απόλαυση της κάθε στιγμής, η δημιουργία. Η φωτογραφία μου έμαθε τη σημασία που έχει το περιττό στη ζωή και πώς να επιβραδύνω το χρόνο, παρατηρώντας όλα αυτά, που μέσα στο άγχος της καθημερινότητας προσπερνάμε βιαστικά.
Β.Π.: “Κάποιοι δεν ζουν ποτέ αλλά απλώς υπάρχουν” λέει ο Μπέργκμαν. Ποια η δική σας άποψη; Πού κρύβεται τελικά το αληθινό πάθος της ζωής;
Κ.Μ.: Όλοι, κάποιες φορές χαιρόμαστε τη ζωή και άλλες, απλώς τη βλέπουμε ως ρουτίνα. Πρέπει ο καθένας μόνος του να απαντήσει στο ερώτημα γιατί είμαστε εδώ, γιατί υπάρχουμε, και αν έχει κάτι να πει, έστω έναν ψίθυρο, ή μια κραυγή, να το κάνει. Αυτή η φλογίτσα που έχουμε μέσα μας και μας καίει, πρέπει να γίνει η αφορμή για δημιουργία, και όχι να προσπαθούμε να τη σβήσουμε με υποκατάστατα. Το αληθινό πάθος της ζωής βρίσκεται ακριβώς εκεί, στο να ζεις και να δημιουργείς.
Β.Π: Έχετε να επιδείξετε ένα πλουσιότατο έργο συμμετέχοντας σε διάφορες εκθέσεις φωτογραφίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και συνεχίζετε να εργάζεστε ακούραστος. Είστε ευχαριστημένος από τη μέχρι τώρα πορεία σας ή από τη φύση του ο άνθρωπος ζει μονίμως με το ανικανοποίητο;
Κ.Μ.: Θέλω να πιστεύω ότι τις καλύτερες φωτογραφίες μου δεν τις έχω βγάλει ακόμα. Η περιέργειά μου για τη φωτογραφία παραμένει, και αυτό είναι το σημαντικότερο κίνητρο για να συνεχίσω.
Β.Π.: Υπάρχει ένα όνειρό σας που θέλετε να πραγματοποιήσετε;
Κ.Μ.: Να δώ τη δουλειά μου συγκεντρωμένη και τυπωμένη σε ένα βιβλίο.
