Η απόφαση για αυτοεξορία του Ισπανού βασιλιά Χουάν Κάρλος και η εμπλοκή του σε σκάνδαλα αναθερμαίνουν τη συζήτηση για το ρόλο της μοναρχίας. Στηρίζει ή όχι την οικονομία ο θεσμός της βασιλείας;Για τον Ισπανό καθηγητή Ποινικού Δικαίου Φραντσίσκο Χαβιέ Αλβάρες η συμπεριφορά του βασιλιά Χουάν Κάρλος κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων του προσιδιάζει με αυτή ενός κοινού απατεώνα που μεταφέρει βαλίτσες με χρήματα σε φορολογικούς παραδείσους. «Μοιάζει με μικροεγκληματία εργολάβο» δηλώνει ο επιφανής νομικός από το πανεπιστήμιο Universidad Carlos III.
Ο Αλβάρες πιστεύει ότι ο πρώην βασιλιάς περισσότερο έβλαψε παρά ωφέλησε τη χώρα του. Ισπανοί εισαγγελείς διενεργούν έρευνες εναντίον του Χουάν Κάρλος διότι υπάρχει η υποψία χρηματισμού του από τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Μέκκας και Μεδίνας.
Η απόφαση του Χουάν Κάρλος να αυτοεξοριστεί προκαλεί επιπλέον και νέα σκάνδαλα. Στην επίσημη συνέντευξη Τύπου δεν γνωστοποιείται που διαμένει τώρα ο Χουάν Κάρλος και πώς χρηματοδοτεί την καινούργια του ζωή. Ο γιός του Φελίπε πάντως ως χειρονομία καλής θέλησης παραιτήθηκε από τον μισθό του, ο οποίος ανέρχεται σε 200.000 ευρώ το χρόνο.
Διαφθορά και νεποτισμός
Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Κατά τη διάρκεια της θητείας του δέχθηκε πάρα πολλά δώρα και χρηματικά ποσά από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, τα οποία δεν ήταν σαφές για ποιο λόγο. Και η κατάσταση χειροτέρευε με τον καιρό, δήλωσε.
Σε αυτά έρχονται να προστεθούν σκάνδαλα με ερωμένες και το περιβόητο πια σαφάρι το 2012. Την ώρα που η ισπανική οικονομία περνούσε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές, ο ίδιος προτίμησε να κάνει σαφάρι ελεφάντων στη Μποτσουάνα. «Ήταν η αρχή του τέλους μια εποχής που η διαφθορά και ο νεποτισμός ήταν στην ημερήσια διάταξη», δηλώνει ο Φερνάντο Κότσο Πέρεζ, ειδικός σε θέματα ασφαλείας και ιδρυτής της τεχνολογικής εταιρείας παροχής συμβουλών H4dm.
O επιφανής οικονομολόγος Χουάν Βελάρντ Φουέρτες πιστεύει αντίθετα στη μοναρχία, όπως άλλωστε πολλοί συντηρητικοί ψηφοφόροι. Δηλώνει ότι ο Χουάν Κάρλος εργάστηκε κατά της δικτατορίας όσο ζούσε εξόριστος στην Πορτογαλία
Εκτός αυτού ο Ισπανός οικονομολόγος πιστεύει ότι η μοναρχία ωφελεί την ισπανική οικονομία. Η ισπανική μοναρχία άλλωστε είναι και ‘οικονομική’ σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές. Κοστίζει μόλις 8 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο σύμφωνα με την εφημερίδα El Economista.
Η οικονομία χρειάζεται σταθερότητα και όχι σκάνδαλα
Για καιρό μπορεί να μην ήταν ευρέως γνωστό, ωστόσο πολλοί γνώριζαν ότι ο Χουάν Κάρλος δεν ήταν μόνο «γυναικάς» αλλά δεχόταν και «δωράκια». Κάτι που το γνώριζε ως δημοσιογράφος και η Λετίτσια, η σύζυγος του γιου του, πριν τον παντρευτεί.
Ο γιος του Φελίπε προσπαθεί τώρα να τα κάνει όλα καλύτερα αλλά δεν είναι εύκολο. Η σύζυγός του Λετίτσια δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και η διάδοχος του θρόνου, η 15χρονη κόρη του Λεονόρ, μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντα της μόνο εάν θελήσει να αποχωρήσει ο πατέρας της και υπάρξει συνταγματική αλλαγή.
Το σκάνδαλο πάντως για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Μέκκας και Μεδίνας δεν μπορεί να ξεχαστεί τόσο εύκολα. Το έργο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα στην ιστορία της ισπανικής οικονομίας.Η συμφωνία κλείστηκε το 2011 ανάμεσα στο σαουδαραβικό βασιλικό οίκο και δώδεκα ισπανικές επιχειρήσεις, τον όμιλο σιδηροδρόμων Renfe και την κατασκευάστρια εταιρεία τρένων Talgo.
Ο σύμβουλος επιχειρήσεων Κότσο Πέρες αμφιβάλει εάν η μοναρχία ωφελεί πράγματι την ισπανική οικονομία λέγοντας ότι μεγάλες εταιρείες όπως η Banco Santander ή η Telefonica χρειάζονται σταθερότητα. Οι εταιρείες αυτές, όπως λέει ο ειδικός, δεν αγαπούν τη μοναρχία, όπως άλλωστε και πολύς κόσμος στην Ισπανία.
Στέφανι Κλαούντια Μύλερ
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου
