Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η Ιατρική σήμερα στην Πατρίδα μας δοκιμάζεται από μια πρωτοφανή κρίση με αφετηρία τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το χρέος της Χώρας μας. η διασφάλιση όμως της υγείας των πολιτών της χώρας αποτελεί μείζων κοινωνικό θέμα και οφείλει να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα και βασικό στόχο της ηγεσίας του κράτους.
Ένα από τα κυριότερα συστατικά της επιτυχούς διασφάλισης της υγείας των πολιτών, μεταξύ άλλων, είναι και η σωστή εκπαίδευση του ιατρικού δυναμικού της Χώρας. Η ιατρική εκπαίδευση αποτελεί μια απαραίτητη διαδικασία συνεχούς, καθημερινής και υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και βελτίωσης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των ιατρών. Η ορθή ιατρική εκπαίδευση διαφυλάσσει το κύρος του ιατρικού επαγγέλματος και κατοχυρώνει την ποιότητα των παρεχομένων προς την κοινωνία ιατρικών υπηρεσιών.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνει πλήρως κατανοητό πως η ιατρική εκπαίδευση δεν αποτελείται μόνο από την εκπαίδευση που λαμβάνουμε ως φοιτητές των ιατρικών σχολών, αλλά από μια δια βίου εκπαίδευση που ουσιαστικά συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ιατρού και της ενεργού άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος, κατά την οποία ο ιατρός οφείλει να μελετάει και να ενημερώνεται για τις τρέχουσες ιατρικές εξελίξεις, οδηγίες, θεραπείες κλπ. Ένα από τα πιο σημαντικά στάδια (ίσως από τα πιο σημαντικά) της ιατρικής εκπαίδευσης είναι το στάδιο της ορθής, κατάλληλης, συστηματικής και συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των ειδικευόμενων ιατρών κατά τη διάρκεια της άσκησης τους για τη λήψη της ιατρικής ειδικότητας. Οι ειδικευόμενοι ιατροί που σήμερα αποτελούν αδιαμφισβήτητα βασικό πυλώνα της λειτουργίας των νοσοκομείων και των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στη Χώρα μας, θα αποτελέσουν μετά από μερικά χρόνια (συνήθως έως 6 έτη εκπαίδευσης) τους ειδικούς ιατρούς που θα είναι υπεύθυνοι, θα αποφασίζουν, θα ρυθμίζουν και θα διασφαλίζουν την υγεία των πολιτών της Χώρας μας. Η εκπαίδευση λοιπόν των σημερινών ειδικευόμενων ιατρών και αυριανών (στο πολύ κοντινό μέλλον) ειδικών ιατρών, παρέχετε στην Χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια από τα Πανεπιστημιακά και τα Κρατικά νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Προϋπόθεση για τη βέλτιστη εκπαίδευση των ειδικευόμενων ιατρών είναι η όσο το δυνατό καλύτερη υλικοτεχνική υποδομή των νοσοκομείων, η ορθή λειτουργία τους και η επαρκής στελέχωση τους με ειδικευμένο ιατρικό δυναμικό.
Και στο σημείο αυτό ερχόμαστε στην Ελλάδα του σήμερα, στη Χώρα μας την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης. Πώς είναι δυνατό λοιπόν, νοσοκομεία που δουλεύουν αυτή τη στιγμή οριακά, με εξοντωτικούς για το προσωπικό ρυθμούς (σχεδόν το σύνολο των νοσοκομείων της χώρας), τα οποία παρουσιάζουν τεράστιες ελλείψεις σε ιατρικά τμήματα, προσωπικό, διαγνωστικά εργαστήρια, να εκπαιδεύουν ορθά τους ιατρούς που θα είναι υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της Υγείας των πολιτών της Χώρας σε μερικά χρόνια. Με απλά λόγια, τη στιγμή που ολόκληρες κλινικές σε όλη την Ελλάδα (κυρίως Παθολογικές και Χειρουργικές), άλλες υπολειτουργούν και άλλες παρουσιάζουν αυτή τη στιγμή πληρότητες πάνω από 100%, δεν προλαβαίνουν οι γιατροί να αδειάσουν κρεβάτια ασθενών και αυτά ξαναγεμίζουν, με συνεχόμενα εικοσιτετράωρα εφημεριών και ξενύχτια… Δυστυχώς υπό αυτές τις συνθήκες εργασίας, η τόσο απαραίτητη ιατρική εκπαίδευση πάει περίπατο… Το γεγονός αυτό αποτελεί τη θλιβερή και ενδεχομένως μελλοντικά επικίνδυνη πραγματικότητα με ευθύνη των διαφόρων μη-σχετικών με ιατρικά θέματα πολιτικών συμβούλων των εκάστοτε πολιτικών υπευθύνων, που συνεχίζουν όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης να θέτουν, προφανώς, λανθασμένες προτεραιότητες όσον αφορά τις ανάγκες της χώρας κατά τη δύσκολη αυτή δημοσιονομική περίοδο. Όπως προανέφερα, η διασφάλιση της υγείας των πολιτών οφείλει να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα και βασικό στόχο της ηγεσίας του κράτους.
Εδώ και περίπου 5 χρόνια έχουν σταματήσει οι νέες προσλήψεις ειδικών ιατρών και νοσηλευτών για τη στελέχωση των Νοσοκομείων της Χώρας. Οι νέοι σε ηλικία ιατροί, χωρίς ελπίδα και αισθανόμενοι απελπισία για το μέλλον τους στην ίδια τους την Πατρίδα φεύγουν κατά χιλιάδες στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα η Χώρα μας να στερείται τις πολύτιμες υπηρεσίες τους. Παράλληλα υπάρχουν συνεχώς αποχωρήσεις και συνταξιοδοτήσεις ιατρών και νοσηλευτών με αποτέλεσμα το υπάρχον προσωπικό συνεχώς να μειώνεται, αλλά και να μεγαλώνει συνεχώς ηλικιακά, λόγω της αναστολής προσλήψεων νέων ιατρών εδώ και πέντε χρόνια περίπου, που ανέφερα παραπάνω. Το υπάρχον προσωπικό λοιπόν (ειδικοί ιατροί που κατά πλειοψηφία πλέον είναι αρκετά μεγάλοι σε ηλικία, ειδικευόμενοι ιατροί και νοσηλευτές), εργάζεται σε διπλάσιους και τριπλάσιους ρυθμούς και εξαντλητικά ωράρια για να καλυφθούν τα κενά που έχουν δημιουργηθεί. Όσοι από εμάς έχουμε καλή διάθεση, πρόθεση και δυνάμεις (ευτυχώς η πλειοψηφία ακόμη, όπως θέλω να πιστεύω) προσπαθούμε να διατηρήσουμε όσο πιο πολύ μπορούμε ένα επαρκές επιστημονικό επίπεδο, μελετώντας τακτικά και συμβάλλοντας όσο πιο πολύ μπορούμε στην εκπαίδευση των ειδικευόμενων κυρίως ιατρών (προσπαθώντας να μεταδώσουμε όσες γνώσεις αποκτήσαμε και εμείς από τους δασκάλους μας προς τους νεότερους, κυρίως κατά τη διάρκεια άσκησης της ιατρικής, ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ξημερώματα, στην εφημερία, παρά την κλίνη του ασθενούς).
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ελλιπούς, σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, ιατρικής εκπαίδευσης, είναι η ανεπαρκής λειτουργία (σε έντυπο αλλά και ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό ιατρικό υλικό) των ιατρικών βιβλιοθηκών στα νοσοκομεία λόγω της συνεχούς μείωσης των χορηγούμενων κρατικών κονδυλίων. Σε πολλά νοσοκομεία είναι ανύπαρκτες. Το γεγονός αυτό αποτελεί ακόμη ένα πραγματικά θλιβερό και χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει τη σημερινή άσχημη πραγματικότητα και την ευθύνη των διαφόρων μη-σχετικών πολιτικών συμβούλων των εκάστοτε πολιτικών υπευθύνων που συνεχίζουν όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης να θέτουν λανθασμένες προτεραιότητες όσον αφορά τις ανάγκες της χώρας κατά τη δύσκολη αυτή δημοσιονομική περίοδο. Βέβαια, δεδομένων των υπολοίπων σοβαρότατων ελλείψεων αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα (έλλειμμα προσωπικού, συνθήκες εργασίας, ωράρια, αύξηση ασθενών που προσέρχονται σε δημόσια νοσοκομεία λόγω πλήρους έλλειψης άλλων δυνατοτήτων για τους ασθενείς, μεγάλη έλλειψη νέων σε ηλικία ιατρών κ.τ.λ.), το πρόβλημα ανεπαρκούς λειτουργίας των βιβλιοθηκών των νοσοκομείων ακούγεται σε ορισμένους ενδεχομένως αστείο, δυστυχώς όμως επειδή μιλάμε για την ιατρική επιστήμη και την υγεία των πολιτών, το πρόβλημα αυτό είναι πολύ σοβαρό.
Η άσχημη πραγματικότητα όσον αφορά λοιπόν την εκπαίδευση των νέων ιατρών στην Ελλάδα (μελλοντικών ειδικών ιατρών υπευθύνων για την υγεία των πολιτών της Χώρας σε 1-6 χρόνια) αυτή τη στιγμή είναι λοιπόν η εξής.
ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΕΤΟΣ 2015 ΚΑΙ ΕΝΩ Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ, ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΤΙΠΟΤΑ!
Η υγεία αποτελεί δικαίωμα και κυρίαρχο κοινωνικό αγαθό. Η μεγάλη ανθρωπιστική κρίση που βιώνει πλέον η κοινωνία μας έχει επιφέρει επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών, οι οποίες κλιμακώνονται και γίνονται κάθε μέρα περισσότερο αισθητές στον καθένα. Στόχος όλων μας είναι ουσιαστικά το καθήκον μας, δηλαδή η παροχή ιατρικής φροντίδας στον πάσχοντα συνάνθρωπο μας.
Ως νέος σε ηλικία ιατρός πιστεύω πως η ορθή εκπαίδευση των νέων ιατρών αποτελεί ίσως από τις πιο σημαντικές παραμέτρους στην προσπάθεια για τη διασφάλιση της υγείας των πολιτών της χώρας και αποτελεί μείζον κοινωνικό θέμα. Την πρόκληση αυτή καλούνται άμεσα να αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνες πολιτικές ηγεσίες της Χώρας, θέτοντας σωστές προτεραιότητες για τη διαφύλαξη του πολυτιμότερου αγαθού που είναι η Υγεία.
Κωνσταντίνος Γ. Κρητικός,
Επιμελητής Παθολογίας,
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Reader των Ιατρικών Εκδόσεων Oxford Press (Oxford Handbook of Clinical Medicine & Oxford Handbook of Clinical Specialties)
Και η εκπαίδευση των νέων ιατρών στην Ελλάδα της κρίσης, πάει περίπατο τελικά;
