Γράφει ο Χρίστος Αλεξόπουλος

Και αυτό το καλοκαίρι η συντελούμενη κλιματική αλλαγή όχι μόνο έκανε αισθητή την παρουσία της, αλλά ταυτοχρόνως έδειξε, ότι, όσο περνάει ο χρόνος, γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη τόσο για την ανθρώπινη οντότητα όσο και για την βιοποικιλότητα.

Παράλληλα γίνεται ορατή η αδυναμία των κοινωνιών, που συνθέτουν την παγκόσμια κοινότητα, να αντιμετωπίσουν τα γενεσιουργά αίτια της κλιματικής αλλαγής, τα οποία είναι παράγωγα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Carlos ΙΙΙ στην Ισπανία, το οποίο καταγράφει καθημερινά θανάτους λόγω της θερμοκρασίας, 360 θάνατοι από 10 έως 15 Ιουλίου 2022 αποδόθηκαν στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters πάνω από 1.000 θάνατοι στην Πορτογαλία και στην Ισπανία αποδόθηκαν στον καύσωνα, που έπληξε αυτές τις δύο χώρες τον Ιούλιο (2022).

Επίσης στην Γαλλία και στην Ιταλία η θερμοκρασία υπερέβη τους 40 βαθμούς Κελσίου (42 βαθμοί στην Γαλλία). Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφουν ακόμη η Ολλανδία και η Μεγάλη Βρετανία. Ανάλογα φαινόμενα υψηλών θερμοκρασιών και πυρκαγιών έχουμε και σε άλλες ηπείρους (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Κίνα).

Στις 20.7.2022 η πυρκαγιά στην Αττική εκτός από δασικές εκτάσεις στην Πεντέλη καίει και σπίτια στην Παλλήνη, στο Ντράφι, στην Ανθούσα, στα Μέγαρα και στην Σαλαμίνα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει, ότι οι πυρκαγιές σταματούν στην Αττική. Πάνω από 34.000 στρέμματα έχουν καεί στο Εθνικό Πάρκο του δάσους της Δαδιάς στην περιοχή Φράγμα Λύρας Σουφλίου, το οποίο είναι η μεγαλύτερη περιοχή «Natura 2000» στην Ελλάδα. Είναι προστατευόμενη περιοχή, διότι σε αυτήν συμβιώνουν και ευδοκιμούν πολλά είδη της πανίδας και της χλωρίδας των Βαλκανίων, της Ευρώπης και της Ασίας. Πυρκαγιές κατεγράφησαν και σε άλλες περιοχές (π.χ. Λέσβος, Ηλεία).

Και ενώ αυτά συμβαίνουν, τόσο η κυβέρνηση όσο και τα κόμματα από τον χώρο της αντιπολίτευσης τονίζουν, ότι πρώτη προτεραιότητα παραμένει η διασφάλιση της ανθρώπινης ζωής. «Κουβέντα δεν γίνεται» για τις επιπτώσεις των πυρκαγιών στην βιοποικιλότητα και τις επακόλουθες παρενέργειες στον άνθρωπο (π.χ. στην ατμόσφαιρα με τις τοξικές ουσίες, που μεταφέρει ο καπνός, κ.λ.π.).

Ακόμη και η σύνδεση των πυρκαγιών με την κλιματική αλλαγή γίνεται για να τονισθεί, ότι οι σύγχρονες πυρκαγιές είναι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμες σε σύγκριση με το παρελθόν. Εκείνο, που δεν γίνεται, είναι η επισήμανση των ανεπαρκειών και της έλλειψης μακροπρόθεσμων πολιτικών με ολιστική οπτική, οι οποίες θα λειτουργούν προληπτικά.

Βεβαίως ο βαθμός διακινδύνευσης της ζωής των πυροσβεστών και η συμβολή τους στην πυρόσβεση είναι τεραστίων διαστάσεων. Δεν αναφέρει όμως κανείς από τους πολιτικά υπεύθυνους, ότι δεν έχουν ληφθεί προληπτικά μέτρα μέχρι τώρα από όλες τις κυβερνήσεις, όπως είναι η κατασκευή των αναγκαίων αντιπυρικών ζωνών και ο θεσμοθετημένος συστηματικός καθαρισμός για την απομάκρυνση των εύφλεκτων υλικών (π.χ. ξερά κλαδιά). Ο κατάλογος των μέτρων είναι πολύ μεγαλύτερος.

Ακόμη πιο οδυνηρή γίνεται η κατάσταση ως προς την λειτουργία και την συνεργασία των διαφόρων θεσμών στο πλαίσιο της διαχείρισης της πραγματικότητας με προληπτική οπτική, αν ληφθεί υπόψη η ανάρτηση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Facebook, την οποία δεν έλαβαν υπόψη οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι. Σύμφωνα με αυτήν από την Δευτέρα, πριν από το ξέσπασμα της πυρκαγιάς στην Πεντέλη, είχε επισημανθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς στο σημείο, που ξεκίνησε.

Ερωτήματα επίσης τίθενται για τους λόγους, που δεν επέτρεψαν την κάλυψη 3.600 κενών θέσεων του πυροσβεστικού σώματος, ιδιαιτέρως όταν οι παρενέργειες της κλιματικής αλλαγής θα γίνονται όλο και πιο έντονες και επικίνδυνες στην προοπτική του χρόνου.

Είναι εμφανές, ότι η πολιτική διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής δεν αντιμετωπίζει τα γενεσιουργά αίτια της, ούτε στηρίζεται σε έναν πολυδιάστατο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Το επιβεβαιώνουν οι δηλώσεις των πολιτικών προσώπων από τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση μέχρι τους πολιτικούς αρχηγούς ή τους εκπροσώπους τύπου των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ο πρωθυπουργός σε δηλώσεις του εξέφρασε την αισιοδοξία του για την πορεία των πύρινων μετώπων και ισχυρίσθηκε, ότι υπήρξε καλύτερος συντονισμός σε σύγκριση με το παρελθόν και ότι ανάλογη θα είναι η πορεία στο μέλλον.

Ο εκπρόσωπος τύπου του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε τον πρωθυπουργό για «κρεσέντο αλαζονείας και αυτοθαυμασμού». Όλα τα κόμματα, βέβαια, δήλωσαν, ότι βρίσκονται στο πλευρό των πολιτών και των πυροσβεστών, ενώ παράλληλα κάνουν σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση.

Μόνο θλίψη και απαισιοδοξία προκαλεί σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας αυτός ο τρόπος πολιτικής λειτουργίας και διαχείρισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, διότι ο χρόνος δεν επαρκεί πλέον για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων αυτών των καταστροφικών εξελίξεων τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την βιοποικιλότητα. Πρέπει να γίνουν επώδυνες ριζικές αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και στον σύγχρονο τρόπο ζωής των ανθρώπων και αυτό είναι πολύ δύσκολο, διότι ο αξιακός προσανατολισμός της κοινωνίας δεν συμπορεύεται με την οπτική της βιωσιμότητας.   

Εάν συνεχισθεί η γενικότερη πολιτική διαχείριση της πραγματικότητας να στηρίζεται στον συστημικό πραγματισμό (δηλαδή στην λειτουργικότητα και οικονομική απόδοση των κοινωνικών συστημάτων) χωρίς να λαμβάνεται σε επαρκή βαθμό υπόψη η ανάγκη οικοδόμησης της ενσυναίσθησης ως βασικής παραμέτρου στην λήψη αποφάσεων, τότε οι ανισορροπίες και τα προβλήματα θα συνθλίβουν την όποια έστω μικρή προοπτική, που θα μπορούσε να αναζητηθεί σε βάθος χρόνου.

Ταυτοχρόνως τόσο στο πολιτικό όσο και στο κοινωνικό πεδίο δεν γίνεται ανάληψη της διαγενεακής ευθύνης ως βασικής συνιστώσας για την προοπτική της ανθρώπινης οντότητας, αλλά κυριαρχεί η οπτική του βιολογικού χρόνου. Θα έπρεπε όμως να αναπτυχθεί προβληματισμός σχετικά με την πραγματικότητα, που θα αναγκασθούν να βιώσουν οι επόμενες γενιές ή ακόμη καλύτερα η ανθρωπότητα.

Και αυτή η καταστροφική πραγματικότητα δεν εξαντλείται μόνο στον άνθρωπο, αλλά έχει ολέθριες επιπτώσεις και στην βιωσιμότητα της βιοποικιλότητας.   

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ