Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Παρίσι, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά την διάρκεια μιας συζήτησης με τους εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ, τόνισε για άλλη μια φορά, ότι είναι απολύτως ζωτικής σημασίας να αναδιαρθρωθεί το δημόσιο χρέος της Ελλάδος και δεν είναι ρεαλιστικό να απαιτεί η Τρόϊκα 3% πρωτογενές πλεόνασμα για το 2015.
Εν τω μεταξύ, ο Έλληνας οικονομολόγος πανεπιστημιακός καθηγητής και ευρωβουλευτής Νότης Μαριάς, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ξανάβαλε στο τραπέζι το θέμα του τραπεζικού διαχωρισμού, αλά Glass-Steagall. Οι συνεχείς ενέσεις ρευστότητας, όπως τις κάνει η ΕΚΤ στις παγκόσμιες τράπεζες, εκτρέπουν το χρήμα από την πραγματική οικονομία, τοποθετώντας το σε υπερ-κερδοσκοπικές αγορές, γεγονός που δεν μπορεί, παρά να επιδεινώσει την κατάσταση.
Η απαίτηση για αναδιάρθρωση του χρέους , όπως έγινε για την Γερμανία κατά την Διάσκεψη του Λονδίνου το 1953, που πρόσφατα διατύπωσε ο κ. Τσίπρας, «ερεθίζει όλο τον κόσμο» και όπως δηλώνει αξιόπιστη πηγή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εφημερίδα “Figaro”, αποδεικνύει για άλλη μια φορά, ότι «η ελληνική Κυβέρνηση δεν συνεργάζεται». Για την Τρόϊκα, όπως και για την αρχηγό του γαλλικού εθνικιστικού κόμματος Marine Le Pen , «ένα χρέος είναι ένα χρέος».
Ωστόσο, αυτό στην περίπτωση της Ελλάδος δεν ισχύει γιατί, όπως αποδεικνύει ο Michel Husson σ’ ένα σημείωμα της γαλλικής Επιτροπής για τον Λογιστικό Έλεγχο του Χρέους (“CAC”) , το 56% του ελληνικού χρέους, που διαμορφώθηκε πριν από την κρίση, ήταν παράνομο, ενώ για τον Jean Gadrey , επίτιμο Καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Λιλ, το ποσοστό αυτό μπορεί να αγγίζει ακόμη και το 70%!
“Το ελληνικό δημόσιο χρέος, που καταγράφηκε πριν από την κρίση, είναι προϊόν των υπέρογκων επιτοκίων κατά την δεκαετία του 1980 και της μείωσης των κρατικών εσόδων στις αρχές της δεκαετίας του 2000”
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο, που δημοσιεύθηκε στην γαλλική εφημερίδα “L’Humanité”, το γαλλικό Συλλογικό Όργανο για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους “CAC” υποστηρίζει, ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος, που καταγράφηκε πριν από την κρίση, είναι προϊόν “γάμου” από δύο κακά, που γεννήθηκαν το ένα μετά το άλλο. Πρόκειται για τα υπέρογκα επιτόκια κατά την δεκαετία του 1980 και την μείωση των κρατικών εσόδων στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Το δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας αναφέρει:
“Πριν από δέκα περίπου ημέρες, το ελληνικό Κοινοβούλιο ανακοίνωσε την δημιουργία μιας “Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου” του Χρέους της χώρας για να γίνει διάκριση του νόμιμου μέρους από το παράνομο. Με αυτό το εργαλείο, η Πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου ελπίζει, ότι «θα αποκαταστήσει μια μεγάλη αδικία εις βάρος του ελληνικού λαού και θα διευκρινίσει, το πώς η χώρα έφτασε εκεί»
Τώρα, σχεδόν δύο εβδομάδες αργότερα, φτάνουν οι πρώτες απαντήσεις σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα. Το γαλλικό Συλλογικό Όργανο για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους (“CAC”), κυκλοφόρησε την τελική έκδοση της έκθεσης «Συμβολή στον λογιστικό έλεγχο του ελληνικού χρέους».
Και είναι σαφές, ότι τα λεπτομερή συμπεράσματα του σημειώματος δεν πηγαίνουν προς την κατεύθυνση των ιερέων του υπερ-φιλελευθερισμού.
«Η άνοδος του ελληνικού χρέους πριν από την κρίση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα εξωφρενικά επιτόκια (μεταξύ 1988 και 2000) και στην μείωση των δημόσιων εσόδων, που προκλήθηκαν από τα δώρα και τις φορολογικές αμνηστίες μετά το 2000», βεβαιώνει η έκθεση του συλλογικού οργάνου.
“Το 56% του ελληνικού χρέους και το 59% του γαλλικού δημόσιου χρέους ήταν παράνομα”
Χωρίς αυτές τις παρεκκλίσεις, δεν θα αντιπροσώπευε παρά μόνο το 45% του ΑΕΠ το 2007, αντί του 103%. Από αυτές τις διαπιστώσεις, μπορεί κανείς να συμπεράνει, ότι το 56% του ελληνικού χρέους, που διαμορφώθηκε πριν από την κρίση ήταν παράνομο.
Καθαρά και χωρίς καμία αμφιβολία, το αίτημα της ελληνικής Κυβέρνησης για λογιστικό έλεγχο του χρέους έλαβε ήδη την πρώτη απάντηση από τους υποστηρικτές της “φιλελεύθερης ορθοδοξίας” υπό το σχήμα μιας τρύπας στο νερό.
Βεβαίως, πρέπει να ειπωθεί, ότι δεν ήταν η παρθενική βολή του γαλλικού Συλλογικού Οργάνου για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους (“CAC”), που αποτελείται από μέλη των εμβρόντητων οικονομολόγων, της “Attac” και άλλων κριτικών στοχαστών της “φιλελεύθερης ορθοδοξίας”. Ήδη το περασμένο έτος, η ίδια γαλλική ομάδα είχε ασχοληθεί με το χρέος της Γαλλίας, χρησιμοποιώντας τις ίδιες μεθόδους.Τότε, μάθαμε, ότι το 59% του γαλλικού δημόσιου χρέους δεν ήταν νόμιμο.
Ποιοί είναι οι λόγοι γι’ αυτό το άλμα του ελληνικού χρέους;
Για το ελληνικό πρόβλημα, η ιδέα ήταν απλή: Να ξαναπάμε στις πηγές του χρέους. Γιατί, αν έχει γίνει δεκτό, ότι η έκρηξη του ελληνικού χρέους (σήμερα στο 175% του ΑΕΠ) οφείλεται κυρίως στις πολιτικές λιτότητας με αναγκαστική πορεία, υπό την καθοδήγηση της τρόϊκας (ΔΝΤ, ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή), δεν πρέπει να ξεχνούμε, ότι αυτό το ίδιο το χρέος είχε ήδη σκαρφαλώσει στο 103% του ΑΕΠ το 2007, δηλαδή στην αυγή της οικονομικής κρίσης.
“Τα υψηλά επιτόκια συνέβαλαν στο διάστημα 1980-1988 στην αύξηση του ελληνικού χρέους κατά 57%, ένα ποσοστό, που έφτασε στο 65% μεταξύ του 1988 και 1993”
Σύμφωνα με την συνήθη οικονομική και μιντιατική Βουλγκάτα τα δημόσια ελλείμματα προέρχονται από μια «πληθωρική διοίκηση, 7% του ΑΕΠ, έναντι 3% στην υπόλοιπη Ευρώπη», και από μια «δυσκολία συλλογής των φόρων και του έλεγχου των δαπανών», υπενθυμίζει ο οικονομολόγος Michel Husson, ένας από τους κύριους συντελεστές της παρούσας έκθεσης, στον οποίον αρέσει να αμφισβητεί αυτό το μοιρολόϊ.
Βασισμένο σε μελέτη σε βάθος των εθνικών αναθεωρημένων από την Eurostat λογαριασμών της Ελλάδας, η έκθεση της “CAC” προσφέρει νέα επιχειρήματα και θέτει νέα ερωτήματα.
Πώς, αλήθεια, μπορεί το χρέος μιας χώρας από το 20% του ΑΕΠ το 1980 να περάσει στο 103% του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήτοι οκτώ χρόνια πριν από την οικονομική κρίση;
Η απάντηση του συλλογικού οργάνου είναι σαφής: «Παρά την απότομη αύξηση της φορολογίας στην δεκαετία του 1990, η εκτίναξη του ελληνικού χρέους πριν από την κρίση οφείλεται στα υπέρογκα επιτόκια (μεταξύ 1988 και 2000) και την μείωση σε μεγάλο βαθμό των κρατικών εσόδων, που προκλήθηκαν από τις φοροαπαλλαγές μετά το 2000» βεβαιώνει η έκθεση της “CAC”, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι το 56% του ελληνικού χρέους είναι παράνομο.
Για την περίοδο μεταξύ 1980 και 1993 η μελέτη της “CAC” σημειώνει, ότι τα επιτόκια (μέσος όρος 12% έως 13%) συνέβαλαν στην αύξηση του χρέους κατά 57%, ένα ποσοστό, που έφτασε ακόμη και το 65% μεταξύ του 1988 και του 1993.
«Αυτή η επιβάρυνση από τόκους αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό στο φαινόμενο “χιονοστιβάδας!, που προκαλείται όταν το επιτόκιο είναι υψηλότερο από το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ»,λέει ο Michel Husson.
“Η κερδοσκοπία επάνω στα ευρωπαϊκά νομίσματα είχαν καταστροφικές συνέπειες – Η κερδοσκοπική κρίση αντιπροσωπεύει περίπου το 30% του σημερινού χρέους της Ελλάδα”
Αλλά τότε, ποιοί είναι οι λόγοι για αυτό το άλμα του ελληνικού χρέους κατά τα έτη 1980-1990;
Ο Θωμάς Coutrot, μέλος των εμβρόντητων οικονομολόγων και συμπρόεδρος της “Attac”, βάζει στο στόχαστρο τον επιζήμιο ρόλο των χρηματοπιστωτικών αγορών και των τραπεζών.
«Η κύρια αιτία αυτού του άλματος του ελληνικού χρέους είναι η νομισματική κρίση της δεκαετίας του 1990, όταν πολλές χώρες ετοιμάζονταν τότε να υιοθετήσουν το ευρώ», δήλωσε ο οικονομολόγος στην “Humanité”.
Η κερδοσκοπία επάνω στα ευρωπαϊκά νομίσματα είχαν καταστροφικές συνέπειες. Και τριάντα χρόνια αργότερα συνεχίζουμε να πληρώσουμε ακριβά αυτήν τη κερδοσκοπική κρίση, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 30% του σημερινού χρέους της Ελλάδα, κάτι που ισχύει εξάλλου και για την Γαλλία.
Για να καταλάβουμε καλά την έκταση της ζημίας, το κείμενο δείχνει, πόσο θα έπρεπε να είναι το «κανονικό» ποσοστό του ελληνικού χρέους, παίρνοντας ως αναφορά ένα ρεαλιστικό επιτόκιο κάτω του 3%.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: «Αν το επιτόκιο του χρέους δεν είχε γλιστρήσει μεταξύ του 1988 και του 2000, ο λόγος χρέους / ΑΕΠ θα ήταν το 2007: 64,4% αντί του 103, 1%, ήτοι μια διαφορά 38,7 ποσοστιαίων μονάδων». Με άλλα λόγια, ένας μέσος όρος τεσσάρων μονάδων λιγότερος κάθε χρόνο!
Αλλά δεν είναι μόνον αυτό! Εκτός από το φαινόμενο της “χιονοστιβάδας”, που προκαλείται από τα αθέμιτα επιτόκια, η Ελλάδα υποφέρει, επίσης, από μια σκληρή έλλειψη εσόδων μετά την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη.
«Τα δημόσια έσοδα, πάντα σε ποσοστό του ΑΕΠ, άρχισαν να πέφτουν με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίον είχαν αυξηθεί. Από το 2005 και μετά, η αύξηση των δαπανών συνεχίστηκε με αυξανόμενο ρυθμό», δηλώνει ο Michel Husson.
“Με λογικά επιτόκια το χρέος της Ελλάδος θα ήταν 45,3% του ΑΕΠ και όχι 103,1%”
Αν τα δημόσια έσοδα δεν είχαν μειωθεί από το 2000, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα αντιπροσώπευε το 86,2% του ΑΕΠ αντί του 103,1%, μια διαφορά 16,9 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ.
Συμπέρασμα: Αν τα επιτόκια, που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, είχαν παραμείνει λογικά (περίπου 3%), και τα έσοδα είχαν διατηρηθεί σταθερά, τότε το ελληνικό χρέος θα αντιπροσώπευε μόνο το 45,3% του ΑΕΠ, αντί του 103,1%, ήτοι μια διαφορά του 57,8% του ΑΕΠ!
Οι αριθμοί δεν ψεύδονται! Και ας μην αρέσει αυτό στην κα Μέρκελ. Η τεμπελιά που αποδίδεται από τους λαϊκιστές στους Έλληνες σίγουρα δεν έχει τίποτα να κάνει με το χρέος, που καλούνται να πληρώσουν σήμερα”.
