Γράφει ο Ι. Κυπαρισσίδης,
τ.Γ.Δ. της Γ.Γ.Α.Ε.
ikyparissidis@yahoo.gr.
Πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια από την αλλαγή εξουσίας στην Ελλάδα, διάστημα που κορύφωσε την επί πολλά χρόνια έρπουσα οικονομική κρίση της χώρας, με αποτέλεσμα την κοινωνική αναταραχή σε όλες τις τάξεις της κοινωνίας οι οποίες αντιμετωπίζουν με αβεβαιότητα το μέλλον. Η κρίση αυτή έχει παγώσει και τις σχέσεις της πατρίδας με την ομογένεια.
Ο διάχυτος ενθουσιασμός που κυριαρχούσε στην ομογένεια μετά την επιτυχή Ολυμπιάδα του 2004, αντικαταστάθηκε από την κατήφεια για την οικονομική κατάσταση της χώρας και την επαπειλούμενη χρεοκοπία.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η οικονομική κρίση πρέπει να επηρεάσει τη σχέση της χώρας με τον ελληνισμό του εξωτερικού και αν η ομογένεια μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, εκτός Ελλάδος βρίσκονται σήμερα σε 140 χώρες της υφηλίου 5-6 εκατομμύρια Έλληνες, οι περισσότεροι των οποίων είναι δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς.
Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον απόδημοι με την έννοια της προσωρινής μετανάστευσης, αλλά πολίτες με ελληνική καταγωγή ενταγμένοι στις κοινωνίες των χωρών που ζουν και ευημερούν και οι οποίοι βρίσκονται ήδη ένα βήμα προ της αφομοίωσής τους, που σημαίνει την αποκοπή τους από τις ρίζες τους.
Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε, ότι ελληνικής καταγωγής πολίτες του κόσμου, διαπρέπουν σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής στις χώρες που ζουν.
Υπάρχει πλειάδα πολιτικών, επιστημόνων, επιχειρηματιών, καλλιτεχνών ελληνικής καταγωγής, που κατέχουν κορυφαίες θέσεις στις χώρες τους. Μόνο στις ΗΠΑ έχουν καταγραφεί από τον Συντονιστή του ΣΑΕ ΗΠΑ Θ. Σπυρόπουλο, 1.400 καθηγητές Ανωτάτων Σχολών. Μεγαλύτερος είναι σίγουρα ο αριθμός των επιχειρηματιών και των πάσης φύσεως πρωτοπόρων της ζωής.
Η συμβουλή των ομογενών μας στην ίδρυση του ελληνικού κράτους και στην ανάπτυξή υπήρξε διαχρονικά τεράστια.
Ας μην ξεχνάμε ότι η επανάσταση του 1821 από ομογενείς ξεκίνησε. Σε όλες τις κρίσιμες φάσεις της πατρίδας μας, η ομογένεια ήταν παρούσα.
Το ερώτημα που τίθεται είναι ποια είναι σήμερα η σχέση της πολιτείας με τους Έλληνες του εξωτερικού και πιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσουν στην οικονομική ανόρθωση της χώρας.
Ο ελληνισμός του εξωτερικού εξακολουθεί σήμερα να είναι οργανωμένος στις ίδιες οργανώσεις που τον συσπείρωναν κατά τα πρώτα χρόνια της μετανάστευσης.
Οι οργανώσεις αυτές που αποτελούσαν το στήριγμα των μεταναστών και ήταν θεματοφύλακες της ελληνικότητας, έχουν κλείσει τον κύκλο της ζωής τους, διότι κανείς πλέον δεν χρειάζεται την στήριξή τους και η ελληνικότητα διαφυλάσσεται στις οικογένειες, την εκκλησία και μέσω της ελληνικής Πολιτείας, η οποία μεριμνά για διατήρηση της ελληνικής παιδείας. Οι νέες γενιές των ομογενών βρίσκονται μακριά από τις υπάρχουσες οργανώσεις με εξαίρεση ελάχιστες που έχουν προσεγγίσει τον παλμό της νέας γενιάς. Επαφίεται στην πρωτοβουλία φωτισμένων νέων ανθρώπων να επανιδρύσουν τις οργανώσεις σε τοπική βάση, ώστε να προσελκύσουν τις νέες γενιές των ομογενών μας.
Η πολιτεία αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, στην προσπάθεια να αναδιοργανώσει την ομογένεια, ίδρυσε το 1995 το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) σαν Φορέα έκφρασης των απανταχού Ελλήνων. Το ΣΑΕ έχει κατοχυρωθεί συνταγματικά, στηρίχθηκε όμως στις υπάρχουσες οργανώσεις (Συνομοσπονδίες, Ομοσπονδίες και στρατηγικής σημασίας Οργανώσεις), στις οποίες όπως προανέφερα δεν συμμετέχει η νέα γενιά ούτε η ομογενειακή διανόηση. Σήμερα το ΣΑΕ εκπροσωπεί λιγότερο του 5% των ομογενών.
Πρόσφατη έρευνα της ΓΓΑΕ που διήρκεσε σχεδόν 2 χρόνια με συμμετοχή των περιφερειακών ΣΑΕ των διπλωματικών αρχών, έδειξε ότι από τις 3.500 καταγεγραμμένες οργανώσεις ομογενών μόνο 650 λειτουργούν και οι περισσότερες με περιορισμένο αριθμό μελών.
Ενδεικτικό του ρόλου του ΣΑΕ και της αποδοχής του από την ομογένεια, είναι ότι στην απάντηση των ομογενών σε έρευνα της ΚΑΠΠΑ RESEARCH και του ελληνικού τμήματος του Πανεπιστημίου του HARVARD στο ερώτημα πως αξιολογούν το ρόλο των ελληνικών φορέων, το ΣΑΕ ήλθε 10ο ανάμεσα σε 12 επιλογές.
Από κυβερνητικής πλευράς, αρμόδιος για τη σχέση των ομογενών με την πατρίδα, είναι ο Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον Απόδημο ελληνισμό επικουρούμενος από την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού η οποία και είχε παραμείνει ακέφαλη επί 14 μήνες και οι μέχρι σήμερα δραστηριότητές της έχουν περιοριστεί ή δραματικά περικοπεί.
Η οικονομική συγκυρία νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει αφορμή για μία ριζική ανασύσταση των σχέσεων πολιτείας ομογένειας, ώστε να γίνει ένα νέο ξεκίνημα μαζί με την προσπάθεια αναδιοργάνωσης της ελληνικής οικονομίας.
Όπως προανέφερα, εδώ και τρείς δεκαετίες το πρόβλημα είναι γνωστό και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ομογενείς, κόμματα, πολιτεία, Βουλή, έχουν αναλωθεί όλα αυτά τα χρόνια σε συζητήσεις χωρίς αποτέλεσμα. Σε όλο αυτό το διάστημα αναλώθηκαν μεγάλα χρηματικά ποσά είτε για ενίσχυση των ομογενειακών οργανώσεων, είτε για διάφορες μορφές εκδηλώσεων. Δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα.
Σήμερα αν όχι χθες, πρέπει να γίνει η προσπάθεια αναδιοργάνωσης της ομογένειας σε μια κοινή προσπάθεια κυβέρνησης, κομμάτων και επιφανών ομογενών με συμμετοχή όλων των οργανώσεων και προσωπικοτήτων από την διανόηση, την πολιτική, τις επιχειρήσεις και την νεολαία. Δεδομένου ότι στις υπάρχουσες οργανώσεις, κοινότητες, συλλόγους, εθνικοτοπικές οργανώσεις, δεν μπορεί να γίνει παρέμβαση, η πολιτεία θα πρέπει να στραφεί στην αναδιοργάνωση του ΣΑΕ.
Αρχικά πρέπει να καθορισθεί το πώς θέλουμε την ομογένεια μας.
Θέλουμε ή μπορούμε να έχουμε τους Έλληνες του εξωτερικού με στραμμένη την προσοχή τους στα ελληνικά δρώμενα με σκοπό τη συμμετοχή τους στις εθνικές εκλογές, ή θέλουμε ομογενείς ενσωματωμένους στις κοινωνίες τους οι οποίοι θα συμμετέχουν στα κοινά ενώ θα διατηρούν την ελληνικότητά τους;
Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι στην δεύτερη περίπτωση και τα δικά τους συμφέροντα αλλά και τα εθνικά μας συμφέροντα, προασπίζονται καλύτερα. Αυτονόητο είναι ότι δεν πρέπει να απεμπολείται το δικαίωμα συμμετοχής στις ελληνικές εκλογές αυτών που επιθυμούν και έχουν το δικαίωμα, πράγμα αναφαίρετο. Στο θέμα αυτό θα πρέπει να συμφωνήσουν τα κόμματα άμεσα για οριστική λύση που να αφορά τη συμμετοχή και εκπροσώπηση των ομογενών, ώστε το θέμα να πάψει να απασχολεί την ομογένεια.
Είναι γνωστό σε όλους ότι το ΣΑΕ σήμερα λόγω της κρίσης έχει αδρανοποιηθεί πλήρως και είναι η κατάλληλη στιγμή για την ριζική αναβάθμιση και μετεξέλιξή του.
Το νέο ΣΑΕ θα πρέπει:
- Να στηριχθεί σε μακροπρόθεσμη στρατηγική, η οποία θα χαραχθεί με συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας.
- Να δίνει σε όλους τους Έλληνες του εξωτερικού τη δυνατότητα συμμετοχής σε αυτό, ανεξάρτητα προηγούμενης ενασχόλησης τους με τις υπάρχουσες οργανώσεις.
- Να διέπεται από Νόμο, ο οποίος με σαφήνεια να καθορίζει και να κατοχυρώνει την οργάνωση και λειτουργία του.
- Η λειτουργία του να είναι οικονομικά ανεξάρτητη από το ελληνικό κράτος (το ελληνικό κράτος θα μπορούσε να χρηματοδοτεί μέσω της ΓΓΑΕ απευθείας προγράμματα).
- Να κατοχυρωθεί με Νόμο η υπερκομματική αντιμετώπιση του ΣΑΕ από την ελληνική Πολιτεία, ώστε να μην υπάρχουν περιθώρια κομματικής εκμετάλλευσης ή παρέμβασης σ’ αυτό.
- Να προωθήσει την απογραφή των ελληνικής καταγωγής πολιτικών, επιστημόνων, επιχειρηματιών, καλλιτεχνών, νεολαίας με παράλληλη καταγραφή του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου, ώστε μέσω αυτού να καταστούν κοινωνοί των πάσης φύσεως θεμάτων που απασχολούν την πατρίδα για να συμμετέχουν και να υποστηρίζουν θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος.
- Να ψηφιστεί Νόμος που θα καθορίζει με σαφήνεια τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μελών
Η ΓΓΑΕ, η οποία μπορεί να συντονίσει την προσπάθεια αυτή, έχει σήμερα στοιχεία για την κατανομή των ομογενών μας ανά την υφήλιο, τις υφιστάμενες οργανώσεις και την δραστηριότητα κάθε μιας. Επίσης και από την προαναφερθείσα έρευνα της ΚΑΠΠΑ RESEΑRCH και του Ελληνικού Τμήματος του Πανεπιστημίου του HARVARD, είναι γνωστά τα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες των ομογενών μας.
Ένα Νέο ΣΑΕ θα είναι πραγματικά ένας πόλος έλξης της ομογένειας και θα μπορέσει να πραγματοποιήσει και να ξεπεράσει το συνταγματικό του ρόλο σαν εισηγητικό γνωμοδοτικό όργανο της Πολιτείας.
Στην παρούσα οικονομική κρίση η ομογένεια (η οποία σίγουρα δεν παραμένει αδιάφορη), χρησιμοποιώντας τις σύγχρονες μεθόδους επικοινωνίας, θα μπορούσε να συμβάλει στην ανόρθωση της χώρας μας ενημερώνοντας την διεθνή κοινή γνώμη και τους ενδιαφερόμενους ομογενείς ή ξένους επενδυτές.
Η ΓΓΑΕ έχει στελέχη ικανά να συμβάλλουν στην αναδιοργάνωση του ΣΑΕ και της ομογένειας εφόσον αποφασισθεί από την Πολιτεία.
