Δίγλωσση ελληνορουμανική έκδοση. Συγγραφείς: συλλογικό έργο
Λεύκωμα με περίπου 250 έγχρωμες εικόνες, 208 σελίδες
Πρόλογος: Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Χαιρετισμός χορηγού: Νικόλαος Σταμπουλής
Μετάφραση στην ελληνική: Αλεξάνδρα Λουίζου, Τούντορ Ντίνου
Οι εκδόσεις ΟΜΟΝΟΙΑ – που συμπληρώνουν φέτος 25 χρόνια αδιάλειπτης δραστηριότητας στον τομέα της προβολής του ελληνισμού και της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Ρουμανία – δημοσίευσαν πρόσφατα το δίγλωσσο ελληνορουμανικό λεύκωμα Ο Ρήγας Βελεστινλής και οι Παραδουνάβιες Ρουμανικές Ηγεμονίες (σχήμα 240/290, εξ ολοκλήρου έγχρωμο).
Ο Ρήγας Βελεστινλής (1757-1798) υπήρξε λαμπρός Έλληνας λόγιος, συγγραφέας και επαναστάτης, του οποίου η μοίρα είναι στενά συνδεδεμένη με τις Ρουμανικές Ηγεμονίες, όπου έζησε για 15 χρόνια. Σε ρουμανικό έδαφος συνέγραψε ο Ρήγας όλο του το έργο ως συγγραφέας, μεταφραστής και στοχαστής. Εδώ ετοίμασε και τα τρία χαρτογραφικά έργα του (μεταξύ των οποίων η Νέα Χάρτα της Βλαχίας και η Γενική Χάρτα της Μολδαβίας), ιδιαίτερης σημασίας για την εποχή, χάρτες τους οποίους τύπωσε το 1797 στη Βιέννη.
Ως καθρέφτης του αιώνα των Φώτων, μέσα από έναν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του, το λεύκωμα αποτελεί μοναδικό έργο στο πλαίσιο της βιβλιογραφίας που αφορά τον Έλληνα λόγιο από τις Ηγεμονίες: χρήσιμο εργαλείο για τους ειδικούς, αντικείμενο θαυμασμού για τους αναγνώστες, αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους βιβλιόφιλους. Παραμένει παράλληλα το σημαντικότερο έργο με θέμα μια ελληνική προσωπικότητα που έχει εκδοθεί στη Ρουμανία. Οι Έλληνες αναγνώστες θα ενδιαφερθούν κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο ένας συμπατριώτης τους επιβλήθηκε στο ρουμανικό ιστορικό πλαίσιο της εποχής, ενώ οι Ρουμάνοι θα απολαύσουν μια νέα όψη του 18ου αιώνα, του αιώνα των Φαναριωτών και των Φώτων.
Τα δέκα κεφάλαια του έργου παρουσιάζουν τη βιογραφία του Ρήγα, από το Βελεστίνο, τη γενέτειρά του στη Θεσσαλία, όπως μαρτυρά και το όνομά του, στην Κωνσταντινούπολη, μέχρι την εγκατάστασή του στο Βουκουρέστι, τα ταξίδια στη Βιέννη και το μαρτυρικό του τέλος στο Βελιγράδι. Το λεξικό των συγχρόνων του, τους οποίους συνάντησε (πολλοί εκ των οποίων ήταν Ρουμάνοι) ή οι οποίοι επηρέασαν το έργο και τη ζωή του, συμπληρώνει την εικόνα αναβρασμού της εποχής. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο πορτρέτο του Ρήγα και τον αντίκτυπο του έργου του στη ρουμανική ιστοριογραφία. Σε ξεχωριστά κεφάλαια παρουσιάζεται το έργο του Βελεστινλή ως συγγραφέα (το περίφημο εμβατήριο Θούριος, που περιλαμβάνεται και σε χειρόγραφο του Μιχάι Εμινέσκου, παρουσιάζεται ολόκληρο), μεταφραστή και χαρτογράφο. Εκτενώς παρουσιάζονται και δημοσιεύονται και οι δύο χάρτες των Ρουμανικών Ηγεμονιών. Ο απόηχος του Ρήγα υπήρξε τεράστιος: έργα τέχνης (προσωπογραφίες, ναΐφ τέχνη, αγάλματα), νομίσματα, χαρτονομίσματα, γραμματόσημα με το πρόσωπό του.
Τον πρόλογο υπογράφει ο Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, ενδελεχής μελετητής του ελληνισμού στη Ρουμανία. Οι συγγραφείς του έργου είναι γνωστοί Έλληνες (Δ.Καραμπερόπουλος) και Ρουμάνοι (Georgeta Filitti κ.ά.) ειδικοί. Η εικονογράφηση (250 εικόνες, χάρτες, γκραβούρες, πίνακες εποχής, αντίγραφα κ.τ.λ.), που καλύπτει περισσότερο από τον μισό όγκο του έργου, σκιαγραφεί σημαντικά θέματα που σχετίζονται με την παρουσία του ελληνισμού, την εποχή του Διαφωτισμού, στις πρωτεύουσες των δύο Ρουμανικών Πριγκιπάτων, στις παραδουνάβιες ρουμανικές πόλεις και σε άλλα μέρη που επισκέπτεται ο πρωταγωνιστής του εν λόγω λευκώματος.
Η έκδοση, με εξαιρετικά γραφικά, του κομψού αυτού λευκώματος δε θα ήταν εφικτή χωρίς τη γενναιόδωρη στήριξη του κύριου Νικόλαου Σταμπουλή, που υπογράφει κι έναν ενθουσιώδη χαιρετισμό, καθώς και της Fabryo Corporation, στην οποία οι Εκδόσεις μας απευθύνουν θερμές ευχαριστίες. Την ευγνωμοσύνη μας εκφράζουμε και στους θεσμούς και τα άτομα που έθεσαν στη διάθεσή μας μέρος του εικονογραφημένου υλικού.
Οι Εκδόσεις OMONOIA (διευθύντρια: Έλενα Λάζαρ) ιδρύθηκαν στο Βουκουρέστι το 1991 και αποτελούν μέχρι σήμερα τον μοναδικό εκδοτικό οίκο της Ρουμανίας που έχει ως στόχο την προβολή της λογοτεχνίας και του πολιτισμού της σύγχρονης Ελλάδας και της Κύπρου. Απολογισμό της 25χρονης δραστηριότητας των εκδόσεων αποτελούν οι 160 τίτλοι που έχουν εκδοθεί. Στις μεταφράσεις που δημοσιεύτηκαν στον εκδοτικό οίκο Ομόνοια, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα περίπου των μεταφράσεων από την νεοελληνική που πραγματοποιήθηκαν μετά το 1989 στη Ρουμανία, προστίθενται έργα που υπογράφουν Ρουμάνοι και ξένοι ειδικοί αναγνωρισμένου κύρους με θέμα την ιστορία του ελληνισμού στα ρουμανικά εδάφη. Η συλλογή «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» εγκαινιάστηκε το 1999 και φιλοξενεί κορυφαίες δημιουργίες του ελληνισμού της Ελλάδας, της Κύπρου και της διασποράς στους τομείς της λογοτεχνίας, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, των τεχνών. 20 δίγλωσσες εκδόσεις προσφέρουν στους Ρουμάνους αναγνώστες τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν και στις δύο γλώσσες ταυτόχρονα αξιομνημόνευτες σελίδες της νεοελληνικής ποίησης.
Η παρουσίαση του λευκώματος θα γίνει τη Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου, ώρα 18:00 στην αίθουσα «Mircea Eliade» της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ρουμανίας.