ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΠΟλΙΤΙΚΟΥ ΣΚΗΝΙΚΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Μάκης Ζέρβας, Επίκουρος Καθηγητής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Οι εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή ήταν όντως οι πιο κρίσιμες στην πρόσφατη Ελληνική ιστορία, όπως γράψαμε πριν από λίγες μέρες. Τα αποτελέσματα, και σε αναμονή μεγαλύτερων ακόμα εξελίξεων, αλλάζουν πλήρως το πολιτικό σκηνικό της χώρας.
– Αρχικά, ο δικομματισμός γύρισε σελίδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ξαναεμφανιστεί το μέλλον, αλλά μάλλον το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν πολλά κόμματα.
– Η πλειοψηφία του Ελληνικού λαού ψήφισε εναντίων των μέτρων που έχουν επιβληθεί στα τελευταία χρόνια, τιμωρώντας και τα τρία κόμματα που έχουν συμμετάσχει στην κυβέρνηση: ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ. Αναλυτικότερα, το ΠΑΣΟΚ έπαθε κυριολεκτικά πανωλεθρία, περνώντας από το 44% στο 13% των ψήφων και από 3,000,000 ψήφους στους μόλις 670,000! Έχασε το 78% των ψήφων του σε λιγότερο από 3 χρόνια. Η ΝΔ έπεσε από το 33.5% στο 18.9% και από 2,300,000 ψήφους στους 1,200,000, χάνοντας σχεδόν τους μισούς. Την ίδια τύχη είχε το ΛΑΟΣ πέφτοντας από το 5.6% και 390,000 ψήφους στο 2.9% και μόλις 180,000 ψήφους χάνοντας πάνω από την μισή εκλογική του δύναμη. Η ΔΗΜΑΡ δεν συμμετείχε στην κυβέρνηση αλλά έχει δείξει εξαιρετική «ανοχή» έως και «υποστήριξη» και φυσικά τιμωρήθηκε με ποσοστό μόλις 6.1% και 390,000 ψήφους. Δεν πέρασε πολύς καιρός, λίγοι μόνο μήνες από τότε που η ΔΗΜΑΡ λάμβανε τα εξαιρετικά δημοσκοπικά ποσοστά πάνω από 15%, αλλά η κάλπη είναι ανελέητη. Τα προηγούμενα στοιχεία μας δείχνουν ότι ο Ελληνικός λαός έχει αποδοκιμάσει συνολικά τα μέτρα που πάρθηκαν το τελευταίο διάστημα και αυτό σε μία προεκλογική περίοδο εξαιρετικής προπαγάνδας και τρομοκρατίας. Επίσης μας προϊδεάζουν ότι όποιο κόμμα συνεχίσει να λαμβάνει τέτοια μέτρα θα δει σίγουρα την εκλογική του δύναμη να κατακρημνίζεται.
– Το ΠΑΣΟΚ έχει μάλλον ολοκληρώσει το κύκλο της ζωής του. Η πορεία του είναι πλέον χωρίς επιστροφή και, αφού εξυπηρέτησε με εξαιρετική πίστη το σύστημα, πετιέται τώρα σαν στυμμένη λεμονόκουπα. Οι εξαιρετικά λίγοι βουλευτές που εκλέχτηκαν θα έχουν από ελάχιστη έως καθόλου εξουσία, ακόμα και αν συμμετάσχουν σε κάποια κυβέρνηση. Σε ένα κόμμα που στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στο σύστημα της διαπλοκής, είναι προφανές ότι όταν δεν μπορεί να διαχειριστεί χρήμα να γεμίσει στόματα, τα στόματα φεύγουν αλλού… Ήδη, πολλά στελέχη του λοξοκοιτούν προς άλλες στέγες να στεγαστούν.
– Τα μέτρα που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση Παπανδρέου και Παπαδήμου έχουν πλήρως απαξιωθεί από την πλειοψηφία των Ελλήνων και αυτό θέτει και ένα σοβαρό ηθικό θέμα νομιμοποίησης αυτών των μέτρων και σήμερα αλλά και στο μέλλον.
– Η ίδια απαξίωση στρέφεται και προς παντοδύναμα και αλαζόνα μέχρι χτες πρόσωπα. Πολλά πρωτοκλασάτα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ είδαν σε μία νύχτα την πολιτική τους καριέρα να γκρεμίζεται σαν χάρτινος πύργος. Τι έχει να πει πχ, σήμερα η «Αννούλα», μία δελφίνος του ΠΑΣΟΚ με μεγάλες αρχηγικές βλέψεις, όταν μέχρι χτες έβριζε με ύφος χιλίων καρδιναλίων τους εκπαιδευτικούς που αντιστέκονταν στην πλήρη διάλυση της εκπαίδευσης και σήμερα λαμβάνει στην Α Αθήνας μόλις 8,500 σταυρούς από τους 18,000 που είχε λάβει πριν από 3 χρόνια και δεν εκλέγεται καν βουλευτής;
– Η τεράστια εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ (σχεδόν τετραπλασιασμός του ποσοστού αλλά και των ψήφων), και των Ανεξάρτητων Ελλήνων (πάνω από 10% και 670,000 ψήφοι που είναι πρωτόγνωρο για πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα) δείχνει ότι η αντιμνημονιακή ψήφος έχει πλέον ισχυρό έρεισμα στην κοινωνία. Όμως το πρώτο κόμμα επιμένει στην φιλοευρωπαϊκή πολιτική του, κάτι που είναι σε αντίθεση με την αντιμνημονιακή του ρητορική, ενώ το δεύτερο είναι σαφώς εναντίων του μνημονίου από συντηρητικές και όχι φιλοεργατικές θέσεις. Και οι δύο σχηματισμοί, άσχετα από την μέχρι σήμερα φρασεολογία τους, είναι αρκετά ετερόκλητοι και απαρτίζονται από ανθρώπους με αρκετά διαφορετικές πολιτικές απόψεις. Όμως ένα μεγάλος αριθμός στελεχών τους δεν είναι ούτε τόσο άμοιροι της σημερινής κατάστασης, ενώ άλλοι φλερτάρουν έντονα με την εξουσία. Η συνολική τους στάση θα είναι αποτέλεσμα όλων των διεργασιών που γίνονται αυτές τις μέρες στο εσωτερικό τους, ειδικά στον ΣΥΡΙΖΑ, μια και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες είναι σαφώς πιο αρχηγικό κόμμα και οι αποφάσεις αφορούν μικρότερο αριθμό ατόμων. Ο χρόνος είναι φυσικά με το μέρος του Καμμένου, ο οποίος μάλλον θα περιμένει, μια και οι βλέψεις του είναι πολύ μεγαλύτερες από μόνο μία συμμετοχή στην κυβέρνηση.
-Το ΚΚΕ έχει μικρή αύξηση ποσοστού ψήφων και ποσοστού, δείχνοντας ότι απευθύνεται πλέον σε έναν κλειστό κύκλο ψηφοφόρων. Η ανάλυση όλων των στελεχών του, ακόμα και ο λόγος της κας Παπαρήγα αμέσως μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων διακρίνονταν κυρίως από ένα στοιχείο: την έχθρα προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς το ΚΚΕ μάλλον βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στον κόσμο του, αποκομμένο από την κοινωνία. Τα αποτελέσματα αυτά όμως ικανοποιούν ένα μεγάλο μέρος των στελεχών, των μελών και των ψηφοφόρων του, οπότε οι διεργασίες στο εσωτερικό του ίσως να μην αργήσουν πολύ.
– Η Χρυσή Αυγή μπαίνει στην βουλή με ένα μη αμελητέο ποσοστό 7% και 440,000 ψήφους, από μόλις 0.3% και 20,000 ψήφους πριν 3 χρόνια. Αν και το φαινόμενο χρειάζεται ιδιαίτερη και πιο λεπτομερή ανάλυση, τα αποτελέσματα αυτά δεν μπορούν να μας προκαλέσουν μόνο μία απλή ανησυχία, όπως δηλώνουν διάφοροι «παραθυριακοί».
– Οι Οικολόγοι Πράσινοι, ο ΛΑΟΣ, και η Δημοκρατική Συμμαχία δεν μπαίνουν στην βουλή και είναι αμφίβολο αν θα συνεχίσουν να υπάρχουν σαν αυτόνομοι σχηματισμοί στο μέλλον. Μάλλον οι αρχηγοί τους θα μετακομίσουν αλλού αφήνοντας τους οπαδούς τους στα κρύα του λουτρού. Την ίδια κατάληξη πιθανά να έχουν και η Δράση του κ. Μάνου, η Κοινωνική Συμφωνία της κας Κατσέλη, και το ΕΠΑΜ του κ. Καζάκη (που συμμετείχε στο ΟΧΙ).
– Έκπληξη προκαλεί επίσης το ποσοστό (2.1%) του νεοφιλελεύθερου Δημιουργία Ξανά. Αυτός ο σχηματισμός ίσως να χρησιμοποιηθεί έντονα από το σύστημα σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον στην θέση της κας Μπακογιάννη, χρησιμοποιώντας «νέους και άφθαρτους ανθρώπους».
– Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τριπλασίασε το εκλογικό της ποσοστό (από 0.36% σε 1.2%), αλλά και τους ψήφους της (από 25,000 σε 75,0000), και, παρότι παρέμεινε κάτω από τους εκλογικούς στόχους της, δείχνει την σαφή δυναμικής της. Τα μικρότερα εξωκοινοβουλευτικά αριστερά κόμματα και σχηματισμοί γενικά έδειξαν μία αύξηση τόσο σε ψήφους όσο και ποσοστά.
– Φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την τεράστια παραχάραξη του εκλογικού αποτελέσματος εξαιτίας του εκλογικού νόμου. Η ΝΔ για κάθε βουλευτή που εκλέγει παίρνει και έναν δώρο: ενώ έχει το 18.85% των ψήφων παίρνει το 36% των βουλευτών (52 περισσότερους από όσο αν εφαρμοζόταν η απλή αναλογική). Τα υπόλοιπα κόμματα που εκλέγουν βουλευτές έχουν περίπου (1-2 περισσότερους) όσο αν είχαμε απλή αναλογική, ενώ το περίπου 20% των ψήφων δεν καταμετράται αφού τόσο αντιστοιχούν στα κόμματα που έχουν κάτω από το αυθαίρετο όριο του 3%. Δηλαδή κλέβονται περίπου από 9 βουλευτές από τους Οικολόγους-Πράσινους και το ΛΑΟΣ, 8 από την Δημοκρατική Συμμαχία, 6 από την Δημιουργία Ξανά, 5 από την Δράση, 4 από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, από 3 από την Κοινωνική Συμφωνία, το ΟΧΙ και το Κίνημα δεν Πληρώνω, κτλ. Είναι προφανές ότι ένας τέτοιος εκλογικός νόμος οδηγεί σε μία εξόφθαλμη παραχάραξη της λαϊκής θέλησης και πρέπει να αλλάξει.
– Διεθνώς, δεν είναι σίγουρο ότι οι Γερμανοί πολιτικοί, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και η ΕΕ θα εξακολουθήσουν την ίδια πολιτική. Εννοείται ότι «τα λεφτά είναι πολλά» ώστε να γίνει αλλαγή της πολιτικής προς φιλολαϊκή κατεύθυνση, αλλά η υπάρχουσα πολιτική δεν μπορεί να συνεχιστεί και σίγουρα θα τροποποιηθεί. Φυσικά μία μεγαλύτερη σκλήρυνση της πολιτικής με εφαρμογή ολοκληρωτικών λύσεων είναι πάντα στο μανίκι ορισμένων (και εδώ η παρουσία της Χρυσής Αυγής τους είναι πολύτιμη), αλλά η εφαρμογή τους δεν είναι και τόσο απλή υπόθεση.
Συμπερασματικά, ζούμε μεγάλες και ιστορικές εποχές, αλλά η κόψη του ξυραφιού είναι πολύ λεπτή για να γίνει σταθερή ισορροπία και όλα μπορούν να ανατραπούν γρήγορα. Από αυτό θα εξαρτηθούν και σε μεγάλο βαθμό και οι μελλοντικές εξελίξεις. Φυσικά κάποιοι δουλεύουν πυρετωδώς ώστε να μην υπάρξουν ανατροπές, παρότι τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών δείχνουν το αντίθετο. Όμως μπορεί μία πραγματική αλλαγή να γίνει μόνο μέσω εκλογών;
