-Οι δύο δρόμοι, που οδηγούν στην αληθινή ευρωπαϊκή ομοσπονδία.
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Με ένα άρθρο γνώμης, με τίτλο «Ευρώ: Ένας πραγματικός φεντεραλισμός για την Ευρώπη», ο δημοσιογράφος του περιοδικού “Der Spiegel” του Αμβούργου, Βόλφγκανγκ Μύνχαου πραγματεύεται, στην ηλεκτρονική του έκδοση του περιοδικού, το θέμα ενός μελλοντικού «πραγματικά ομοσπονδιακού συστήματος».
Η ελληνική κρίση ήταν αυτή, που αποκάλυψε την μεγάλη διαφωνία για το μέλλον της Ευρώπης, σύμφωνα με τον έγκριτο δημοσιογράφο. Ριζική λύση θα αποτελούσε «ένας αληθινός φεντεραλισμός (ένα ομοσπονδιακό σύστημα)», ο οποίος «θα ήταν το αντίθετος με το όραμα του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε», αλλά «θα λειτουργούσε οικονομικά», υπογραμμίζει.
Ο Μυνχάου θέτει τα ερωτήματα: «Πώς πρέπει να είναι η Ευρώπη στο μέλλον; Και τι θα γίνει με το ευρώ από εδώ και πέρα;»
“Στον αληθινό φεντεραλισμό το βασικότερο στοιχείο είναι ο καθορισμός μιας δημοκρατικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων”
Ο γερμανικός φεντεραλισμός με επικρατούσα την «γερμανική οικονομική πολιτική του «φιλελευθερισμού με τάξη» (ordoliberalism), ο οποίος εδράζεται σε κανόνες και περιορίζει όσο το δυνατόν περισσότερο τον δημοκρατικό έλεγχο», είναι το ευρύτερα αποδεκτό ομοσπονδιακό μοντέλο σήμερα στην Γερμανία. Ομως, σύμφωνα με τον Γερμανό δημοσιογράφο, αυτό δεν είναι ο αληθινός φεντεραλισμός.
Σε ένα πραγματικά ομοσπονδιακό ευρωπαϊκό σύστημα, «ο Σόϊμπλε δεν θα ήταν ο μάγειρας, αλλά ο σερβιτόρος», αφού «το βασικότερο στοιχείο ενός τέτοιου συστήματος δεν είναι ο εκ των προτέρων καθορισμός μιας συγκεκριμένης πολιτικής, αλλά ο καθορισμός μιας δημοκρατικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων».
Οι δύο δρόμοι, που οδηγούν στην αληθινή ευρωπαϊκή ομοσπονδία
Σύμφωνα με τον Μυνχάου, υπάρχουν δύο δρόμοι, που οδηγούν στην αληθινή ευρωπαϊκή ομοσπονδία:
-Ο ένας είναι «επί τη βάσει των υπαρχουσών συνθηκών», οπότε «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ήταν το κέντρο της εξουσίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ήταν ένα είδος Γερουσίας ή Ανω Βουλής και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή / Κομισιόν θα ήταν η Κυβέρνηση»
και
-ο δεύτερος, ο εναλλακτικός, δηλαδή «μια ευρω-ομοσπονδία εκτός (των πλαισίων της) Ε.Ε. με ένα ευρωκοινοβούλιο, έναν Υπουργό Οικονομικών, μια ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική, μια ομοσπονδία με δικά της φορολογικά έσοδα και την δυνατότητα να καθορίζει τις δαπάνες της. Και φυσικά με την δυνατότητα, επίσης, να δημιουργεί χρέη. Η έκδοση ευρωομολόγων θα ήταν και στις δύο περιπτώσεις ένα κυριαρχικό δικαίωμα της ομοσπονδίας. Τα κράτη-μέλη θα έπρεπε σε αυτήν την περίπτωση να υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής, από ότι μέχρι τώρα».
“Η αποδοχή ενός αληθινά ομοσπονδιακού συστήματος θα σήμαινε την παραίτηση από κυριαρχικά δικαιώματα των εθνών-κρατών της Ευρώπης, δηλαδή το τέλος της ανεξαρτησίας τους ως κρατών”
Σύμφωνα με τον Μυνχάου, «από οικονομικής άποψης, ένα τέτοιο σύστημα θα λειτουργούσε αναμφίβολα. Σε αυτήν την περίπτωση θα επανενώνονταν το νόμισμα με το κράτος. Όπως κάθε κράτος είναι σε θέση να διαχειρίζεται το νόμισμά του, έτσι, στον βαθμό, που θα διέθετε τα εργαλεία, θα το μπορούσε και ένα σχετικά ταπεινό ομοσπονδιακό κράτος».
Η αποδοχή, όμως, ενός αληθινά ομοσπονδιακού συστήματος θα σήμαινε την παραίτηση από κυριαρχικά δικαιώματα των εθνών-κρατών της Ευρώπης -και της ίδιας της Γερμανίας φυσικά-, δηλαδή το τέλος της ανεξαρτησίας τους ως κρατών. Ορθώς, μάλιστα, κατά την άποψή του, το έχει επισημάνει και το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, αφού θα μεταφέρονταν κυριαρχικά δικαιώματα στην ομοσπονδία.
“Τα ευρωπαϊκά εθνικά κράτη είναι ολοένα και λιγότερο σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα των πολιτών τους, ιδίως σε οικονομικό επίπεδο”
Στην περίπτωση αυτή, ο Γερμανός δημοσιογράφος θεωρεί, ότι επιβάλλεται να αποφανθεί ο ίδιος ο λαός με ένα δημοψήφισμα, αφού φεντεραλιστές -με την έννοια αυτή- δεν ήταν οι Γερμανοί πολιτικοί στο παρελθόν, αλλά ούτε και οι πολιτικοί των σημερινών μεγάλων κυβερνώντων κομμάτων.
Συνεπώς, τίθεται το εξής ερώτημα: Πόσες πιθανότητες θα είχε ένα τέτοιο εγχείρημα;
Επειδή, κατά τον Μυνχάου, νέα κράτη δημιουργούνται έπειτα από μεγάλες κρίσεις, όπως λ.χ. εκείνης του κομμουνισμού, οπότε επανενώθηκε η Γερμανία, «η Ευρώπη χρειάζεται μια ενοποιητική «εποικοδομητική κρίση», όπως την ονομάζει, διότι η παρούσα ευρωκρίση είναι διχαστική.
Και το δημοσίευμα της ηλεκτρονικής σελίδας του “Der Spiegel” καταλήγει με μια καλή και μια κακή είδηση για τους φεντεραλιστές. Η καλή είναι, ότι «μια τέτοια κρίση κάποια στιγμή θα έρθει. Τα ευρωπαϊκά εθνικά κράτη είναι ολοένα και λιγότερο σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα των πολιτών τους, ιδίως σε οικονομικό επίπεδο», εκτιμά. Η κακή είναι, ότι « τότε, το ευρώ πιθανόν να μην υπάρχει πιά».
