Τα παιδιά ετοιμάζουν καθημερινά το κολατσιό τους για το σχολείο.
Αρκετά συχνά όμως, οι γονείς λόγω φόρτου εργασίας, δεν προλαβαίνουν να προετοιμάσουν καθημερινά το κολατσιό που θα πάρουν μαζί τους τα παιδιά στο σχολείο, με αποτέλεσμα, αυτά συχνά να αναγκάζονται να αγοράζουν κάποιο σνακ από το κυλικείο του σχολείου τους.
Η διατροφή των παιδιών είναι πολύ σημαντική μιάς και χρειάζονται μεγάλες ποσότητες ενέργειας και θρεπτικών συστατικών για την σωστή σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη. Επίσης τα παιδιά σε αυτή την ηλικία πρέπει να υιοθετήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες ώστε να τις ακολουθήσουν και στην υπόλοιπη ζωή τους μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας καθώς και διάφορων νοσημάτων που οφείλονται σε αυτή (πχ καρδιαγγειακά νοσήματα, αυξημένη χοληστερόλη, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 κ.α)
Η παιδική ηλικία είναι η πλεόν καταλληλότερη ώστε το παιδί να ”διδαχτεί” να τρέφεται υγιεινά και να ”γίνει μια καλή συνήθεια” που θα το ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή του.
Παιδιά τα οποία τρέφονται ανθυγιεινά στην παιδική ηλικία συχνά καταλήγουν παχύσαρκα στην εφηβική ή ενήλικη ζωή τους. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν θα πρέπει να υπάρχουν υγιεινές επιλογές τροφίμων για να καταναλώσουν τα παιδιά τις αρκετές ώρες που βρίσκονται καθημερινά στο χώρο του σχολείου.
Βάση νόμου που εκδόθηκε το 2013 στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως επιτρέπονται τα εξής προιόντα:
ΦΡΟΥΤΑ – ΛΑΧΑΝΙΚΑ
- Φρέσκα φρούτα ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, σταφύλι, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.
- Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
- Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζαχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή του σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού.
- Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών.
- Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού ή λεμονιού.
- Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 250ml.
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
- Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500ml πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5% – 1,8% λιπαρά).
- Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (max. 1,8%) σε συσκευασία έως 250ml.
- Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα έως 200γρ.
- Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για την παρασκευή τους.
- Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και Ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά με αλειφώδη υφή.
ΑΠΛΑ ΑΡΤΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Ή ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
- Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό.
- Κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
- Φρυγανιές ολικής άλεσης πλούσιες σε φυτικές ίνες ή λευκές, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
- Κράκερς ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
- Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τράνς λιπαρά έως 0,1 %, νάτριο έως 0,5%.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
- Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
- Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
- Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τράνς λιπαρά έως 0,1%, νάτριο έως 0,5%. - Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές: Α) Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη-φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά ελαιόλαδο. Δεν επιτρέπεται η χρήση ζύμης σφολιάτας. Β) Το τυρί που θα χρησιμοποιείται στις τυρόπιτες θα πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον το 40% του συνολικού βάρους. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Απαγορεύεται η χρήση τετηγμένων τυριών.
- Πίτσα με τις παρακάτω προδιαγραφές:
Για τη βάση τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης όπως το γλουταμινικό μονο-νάτριο. Για τη γέμιση τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.
ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ
- Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.
- Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν ή το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.
- Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα με τις παρακάτω προδιαγραφές: α) Κορεσμένα λιπαρά έως 1 % β) Νάτριο έως 1 %
- Λαχανικά όλων των ειδών.
- Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς.
- Αβγό καλά βρασμένο.
- Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου.
- Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και ως γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι ή μέλι με ταχίνι.
ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ
- Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ. (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%).
- Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ.
- Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
- Μέλι σε ατομική μερίδα.
- Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30γρ.
- Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.
ΥΓΡΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
- Εμφιαλωμένο νερό.
- Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή σύνθετων γλυκαντικών.
- Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.
Συχνά όμως σε πολλά κυλικεία πέρα από την συντονισμένη προσπάθεια που γίνεται από τις υγειονομικές αρχές και τους εκπαιδευτικούς πωλούνται και προιόντα τα οποία δεν είναι κατάλληλα για την καθημερινή διατροφή των παιδιών σας όπως π.χ. σοκολάτες , κρουασάν σοκολάτας, τσίχλες, αναψυκτικά κ.α.
Γι’αυτό οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζετε ποια τρόφιμα επιλέγουν τα παιδιά σας από το σχολικό κυλικείο και θα πρέπει να τα καθοδηγείτε στο να επιλέξουν κάποιο υγιεινό κολατσιό. Η προσπάθεια υιοθέτησης της υγιεινής διατροφής πρέπει να γίνεται καθημερινά όχι μόνο στο χώρο του σχολείου αλλά και στο σπίτι.
Προσέξτε τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών σας ”σήμερα” , για να έχουν ένα υγιές” αύριο”.
Έλενα Γελαδά
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
elenagelada@gmail.com
Η διατροφή των παιδιών τους σχολικούς μήνες.
Μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να κάνετε το παιδί σας να τρώει σωστά όταν δεν είστε εκεί να παρακολουθείτε ό, τι τρώει.
Αλλά όταν είναι έξω, στο σχολείο, σε κάποια καφετέρια, όπου οι πειρασμοί στα μηχανήματα αυτόματης πώλησης και στο κυλικείο περιμένουν, θα πρέπει να φτιάχνετε στα παιδιά να τρώνε κάτι απ’ το σπίτι.
Πρώτα απ ‘όλα, να θυμάστε ότι το γεύμα του παιδιού δεν είναι δικό σας γεύμα. Αν αποφασίσετε να πάρετε μαζί μπρόκολο και ο γιος σας το μισεί, δεν θα το φάει. Αφήστε τα παιδιά σας να αποφασίσουν για το τι θέλουν να φάνε, καθώς και για την ποσότητα. Προσφέρετέ τους μερικές υγιεινές επιλογές, έτσι ώστε να αισθάνονται ότι έχουν τον έλεγχο.
Εξοικονομήστε χρήματα και χώρο
Αν και ίσως να μπείτε στον πειρασμό από την ευκολία τους να τα μεταφέρεις και το μικρό-παιδικό τους μέγεθος, αποφύγετε τα συσκευασμένα τρόφιμα «για παιδιά». Είναι ακριβά και φορτωμένα με αλάτι και συντηρητικά.
Σκεφτείτε. Μήπως τα παιδιά σας λάτρεψαν το ψητό κοτόπουλο με λαχανικά που φτιάξατε χθες το βράδυ; Συσκευάστε μερικές μερίδες για να φάνε την επόμενη μέρα.
- Φτιάξτε σε ένα hotdog με σπιτικά κεφτεδάκια, μπαγκέτα ολικής αλέσεως για σάντουιτς το μεσημέρι.
- Δοκιμάστε ένα πιάτο με κομμάτια κοτόπουλο ή γαλοπούλα.
- Stick από αγγούρια και καρότα που μπορείτε να τα συνοδεύσετε με κάποιο dressing με χαμηλά λιπαρά.
- Μην ξεχνάτε τα φρούτα. Σταφύλια, μπανάνες, μήλα και άλλα φρούτα εποχής είναι από αυτά που μπορούν να καταναλωθούν εύκολα. Τα τρόφιμα που μπορούν να καταναλώσουν με τα χέρια είναι συνήθως μια εύκολη επιλογή για τα παιδιά.
Να είστε προσεκτικοί. Στα γεύματα σε πακέτο πρέπει να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των τροφίμων και τη φρεσκάδα. Επενδύστε σε επαναχρησιμοποιήσιμα δοχεία φύλαξης υψηλής ποιότητας που θα κρατήσουν ζεστά τα τρόφιμα. Υπενθυμίστε στο παιδί σας να πλένει πάντα τα χέρια του πριν φάει.
Ένα ισορροπημένο γεύμα περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων. Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για τη δημιουργία ενός καλά ισορροπημένου γεύματος.
- Ολικής αλέσεως. Πάντα να επιλέγετε ψωμί/δημητριακά/ζυμαρικά ολικής αλέσεως
- Φρούτα. Χρησιμοποιήστε ό, τι είναι φρέσκο και εποχιακό. Τα εποχιακά φρούτα έχουν καλύτερη γεύση και είναι φθηνότερα. Κάντε τα φρούτα εύκολη επιλογή για τα παιδιά. Εάν κόψετε τα μήλα, τις μπανάνες, τα αχλάδια σε κομμάτια, προσθέστε μερικές σταγόνες λεμόνι για να μην μαυρίσουν. Προσφέρετε τους αποξηραμένα φρούτα όπως σταφίδες, σύκα ή βερίκοκα σαν εναλλακτική επιλογή. Αν αγοράζετε κομπόστες φρούτων, βεβαιωθείτε ότι είναι συσκευασμένα σε 100% χυμό φρούτων αντί για σιρόπι.
- Αντί για έτοιμες μαρμελάδες , κάντε ένα σάντουιτς με ταχίνι ολικής αλέσεωςκαι φέτες μπανάνας, σταφίδες ή μούρα. Θρεπτικό και υγιεινό παράλληλα. Κάντε ένα smoothie φρούτων και αποθηκεύστε το σε ένα θερμό. Προσθέστε μια χούφτα σπανάκι για μια επιπλέον μερίδα λαχανικών. Τα παιδιά σας ποτέ δεν θα το μάθουμε.
- Λαχανικά. Κόψτε λαχανικά σε μικρά κομμάτια που μπορούν εύκολα να καταναλωθούν. Προσθέστε τα τεμαχισμένα λαχανικά για σάντουιτς και σούπα. Δοκιμάστε να αναμείξετε ψιλοκομμένο μπρόκολο ή κουνουπίδι με καστανό ρύζι και λίγο τυρί για ένα υγιεινό γεύμα
- Γαλακτοκομικά. Είτε δώστε χρήματα στο παιδί για να αγοράσει γάλα ή συμπεριλάβετε ένα μικρό κουτί γάλα με το γεύμα. Αντί να πληρώνετε για το αγαπημένο γιαούρτι με γεύσεις των παιδιών, προσθέστε ψιλοκομμένα φρούτα, μέλι, ξηρούς καρπούς στο σκέτο που έχτε σπίτι. Δοκιμάστε και κάποια αλμυρή εκδοχή του, με τυρί, ντομάτα και μυρωδικά.
- Πρωτεΐνη. Είναι πολύ σημαντικό να περιλαμβάνουν πρωτεΐνες τα γεύματα των παιδιών, διότι θα τα κρατήσουν χορτάτα περισσότερη ώρα. Εάν το παιδί σας δεν είναι οπαδός του κρέατος, ενισχύστε τη διατροφή του με τα ακόλουθα:
-Εάν το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο και δεν υπάρχουν ανησυχίες για αλλεργίες μπορεί να φάει καρύδια. Πειραματιστείτε με ξηρούς καρπούς όλων των ειδών. Αναμείξτε τους με αποξηραμένα φρούτα και λίγα κομματάκια σοκολάτας.
-Τα αυγά είναι μια πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. Συμπεριλάβετε ένα βραστό αυγό μέσα στη μέρα.
-Αν τα παιδιά σας είναι οπαδοί του τόνου, του αυγού ή του κοτόπουλου, φτιάξτε σαλάτα με αυτά. Κρύψτε στον κιμά καρότα, σέλινο, κολοκυθάκια, πιπεριές.
–Όσπρια: είναι γεμάτα από φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.
Όλγα Κριτσίνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
Email: olgakrits@hotmail.com