Φιλοευρωπαϊκά αισθήματα, αλλά και αφοπλιστικός ρεαλισμός από τον πρώτο αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς σε σημερινή συνέντευξή του προς την Süddeutsche Zeitung για το μέλλον της Ευρώπης.Στα 56 του χρόνια ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας και επιστήθιος φίλος του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, εκφράζει την παλαιότερη γενιά των «ρομαντικών» Ευρωπαίων που αντιλαμβάνονται λόγω προσωπικής εμπειρίας ότι τα αγαθά της ενιαίας αγοράς δεν ήταν καθόλου αυτονόητα στο πρόσφατο παρελθόν. «Κατάγομαι από την επαρχία του Λίμπουργκ, στα σύνορα με τη Γερμανία. Οι γονείς μου είχαν παντρευτεί το 1959 και θεωρούσαν μεγάλη υπόθεση ότι στο γαμήλιο ταξίδι τους πήγαν μέχρι το Άμστερνταμ. Και σήμερα τα παιδιά μου πάνε για Σαββατοκύριακο στη Ρίγα, στην Πράγα ή στη Βαρκελώνη», τονίζει. Πάντως, ο ολλανδός πολιτικός έχει απόλυτη συναίσθηση της πραγματικότητας και της δυσπιστίας, με την οποία πολλοί αντιμετωπίζουν πλέον την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. «Οι νέοι άνθρωποι λένε: δεν μας αρέσουν οι θεσμοί, αλλά η Ευρώπη είναι ο (ενιαίος) χώρος, στον οποίο μπορούμε να ζήσουμε, να ταξιδέψουμε και να συνεννοηθούμε με όλους σε… χάλια αγγλικά» λέει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν με μία δόση χιούμορ, αν και η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος μιλάει τέλεια αγγλικά.

Αλλά πού οδηγούν όλα αυτά σε τελική ανάλυση; Ποιο είναι το όραμα για τη νέα γενιά των Ευρωπαίων; Ο πληθωρικός σοσιαλδημοκράτης αφήνει να εννοηθεί ότι δεν χρειάζονται οράματα και φιλόδοξοι στόχοι, αλλά ουσιαστική και ορατή αντιμετώπιση των προβλημάτων. «Οι νέοι άνθρωποι σήμερα είναι ιδεαλιστές, αλλά όχι ιδεολόγοι. Δεν θα τους πείσουμε μιλώντας για την ομοσπονδιακή δομή της Ευρώπης. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι λύσεις για την ενεργειακή κρίση, την προστασία του περιβάλλοντος και τις ανισότητες στον κόσμο. Θέλουμε εργαλεία που θα μας επιτρέψουν να ζήσουμε ειρηνικά, να προοδεύσουμε, να διασφαλίσουμε θέσεις εργασίας. Το ευρώ και η ενιαία αγορά δεν ήταν στόχοι, ήταν εργαλεία», επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.

Εθνικισμός, όπως… αλκοολισμός

Ο Φρανς Τίμερμανς καλεί τους πολίτες να «υπερασπιστούν με την καρδιά τους» την ιδέα της Ευρώπης και τονίζει ότι αυτή δεν αποτελεί αντίφαση προς τα εθνικά κράτη. Το αντίθετο συμβαίνει, καθώς τα εθνικά κράτη είναι συνυφασμένα με τους Ευρωπαίους από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας και μετά, επισημαίνει. Από την άλλη πλευρά, ασκεί κριτική σε όσους επιλέγουν την εύκολη φυγή στον εθνικισμό: «Όταν δεν λειτουργούν τα πράγματα στην Ευρώπη, οι άνθρωποι επιστρέφουν σε αυτό που είχε λειτουργήσει στην ιστορία. Και αυτό ήταν το εθνικό κράτος. Η διαστροφή της ιδέας αυτής είναι ο εθνικισμός. Για λίγο μπορεί να λειτουργήσει όπως και ο αλκοολισμός: το βράδυ αισθανόμαστε καλά, αλλά το πρωί ξυπνάμε με πονοκέφαλο».

Απαντώντας σε ερωτήσεις της Süddeutsche Zeitung για τα «πέντε σενάρια σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης» που παρουσίασε πρόσφατα ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο αντιπρόεδρος Τίμερμανς επιβεβαιώνει όσους υποψιάζονταν ότι, παραθέτοντας τα πιο ετερόκλητα σενάρια, ο πανέξυπνος Γιούνκερ ουσιαστικά ήθελε να εκμαιεύσει τις αντιδράσεις εθνικών κυβερνήσεων που συχνά «κρύβονται» πίσω από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως επισημαίνει ο Φρανς Τίμερμανς «θέλαμε να δείξουμε ποιοι έχουν καθήκον (να συμμετάσχουν). Δεν είμαστε μόνο εμείς στις Βρυξέλλες. Είναι και τα κράτη-μέλη. Αυτή η Λευκή Βίβλος δίνει το έναυσμα για μία συζήτηση που πρόκειται να γίνει». Αλλά τι θα συμβεί, διερωτάται η Süddeutsche Zeitung, αν τα κράτη-μέλη επιλέξουν το λιγότερο ευρωπαϊκό σενάριο, δηλαδή την υποβάθμιση της Ευρώπης σε μία, ενιαία έστω, αγορά; Η απάντηση Τίμερμανς: «Ποιοι είμαστε εμείς στην Κομισιόν; Δεν μπορούμε να επιβάλουμε ένα μοντέλο για την Ευρώπη, δεν θα μας άκουγαν ούτως ή άλλως. Αν θέλουν τα κράτη-μέλη αυτό το σενάριο, κάτι που δεν πιστεύω, τότε είναι καθήκον μας να επισημάνουμε τις συνέπειες».

SZ / Γιάννης Παπαδημητρίου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ