Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το νέο πλαίσιο αρχών της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη διασπορά πραγματοποιούνται το τριήμερο 3, 4, 5 Φεβρουαρίου ανοιχτές συσκέψεις παρουσία της Αναπληρώτριας Υπουργού Παιδείας Φ. Γεννηματά. Οι συσκέψεις – εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στις πόλεις Στουτγάρδη, Νυρεμβέργη και Μόναχο. Διαβάστε τα «Συμπεράσματα διαλόγου του Τομέα Απόδημου Ελληνισμού για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στο Εξωτερικό».
Συμπεράσματα διαλόγου του Τομέα Απόδημου Ελληνισμού για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στο Εξωτερικό.
Συνεδρίαση της ολομέλειας Γραμματείας του Τομέα στις 12 Γενάρη 2011 στην Αθήνα.
Με τη συνεδρίαση της διευρυμένης ολομέλειας της Γραμματείας του Τομέα στις 12 Γενάρη 2011 ολοκληρώθηκε ο διάλογος που ξεκίνησε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας τον Σεπτέμβριο 2010 για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στο Εξωτερικό, ενόψει και της ψήφισης του νέου νόμου που προωθεί το Υπουργείο.
Γενικές παρατηρήσεις
- Ο διάλογος πραγματοποιήθηκε με όλες τις οργανώσεις του Τομέα Απόδημου Ελληνισμού του ΠΑΣΟΚ ανά τον κόσμο καθώς επίσης και με φορείς (γονέων – εκπαιδευτικών – κοινοτήτων).
- Επειδή το κείμενο του Τομέα προσέγγιζε περισσότερο γενικά και θεωρητικά τους στόχους μας δεν έγιναν δεκτές σχετικές ενστάσεις από όσους συμμετείχαν στο διάλογο. Αυτό όμως δε σημαίνει οπωσδήποτε συμφωνία σε συγκεκριμένα μέτρα για την υλοποίηση των στόχων που θα ανακοινωθούν/ κατατεθούν από το Υπουργείο.
- Η εμπειρία από τον προηγούμενο νόμο (2413 /96) δείχνει ότι λόγω των πολλών διαφορετικών εκπαιδευτικών συστημάτων, μέσα από τα οποία προωθείται η Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στο Εξωτερικό, είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον Ελληνισμό ποια απόφασή τον αφορά άμεσα και ποια αφορά άλλη χώρα ή, ακόμη για την Γερμανία, ποιό κρατίδιο. Αυτή ακριβώς η ιδιαιτερότητα, με την πολυσπερμία των εκπαιδευτικών συστημάτων, υποχρεώνει να ξεκαθαριστούν οι ζώνες ενδιαφέροντος, ώστε να μη δημιουργηθούν αναίτιες αντιπαραθέσεις κατά τη διαδικασία της διαβούλευσης και της ψήφισης του νέου νόμου.
- Η γενική πολιτική κατεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας βρίσκει σύμφωνο τον Τομέα, όμως υπάρχουν σημεία τα οποία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν αντιδράσεις και αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
- Οι περισσότερες παρατηρήσεις που δέχτηκε ο Τομέας δεν είχαν αναφορά στην πολιτική ή πολύ περισσότερο στους στρατηγικούς στόχους που πρέπει να τεθούν με το νέο νόμο, αλλά στην «καθημερινότητα» της λειτουργίας των σχολείων ή των ΤΕΓ κ.α. Με βάση αυτή τη διαπίστωση ο Τομέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σε πολιτικό επίπεδο οι ενστάσεις και οι διαφωνίες θα προκύψουν κύρια στον Ευρωπαϊκό χώρο και ειδικότερα στη Γερμανία που φοιτά και ο μεγαλύτερος αριθμός Ελλήνων μαθητών.
- Όσον αφορά τη Γερμανία θεωρείται σημαντικό ότι η τελική ψήφιση του νέου νόμου θα ακολουθήσει την Ελληνο-Γερμανική Συνάντηση του Απριλίου 2011.
Οι θέσεις του Τομέα για θέματα που πρέπει να διευκρινιστούν από το Υπουργείου Παιδείας
Μέσα από το διάλογο με τις οργανώσεις αλλά και τους φορείς τέθηκαν μια σειρά ζητήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν σε πρακτικό και όχι θεωρητικό επίπεδο από το Υπουργείο και αυτό σε κάθε περίπτωση έγκαιρα και πολύ πριν το τέλος της σχολικής χρονιάς.
Μη βιώσιμα σχολεία
Ποιό είναι το κρίσιμο σημείο για να χαρακτηριστεί ένα σχολείο «μη βιώσιμο»; Τί γίνεται με το σχολείο αυτό; Σταματάει άμεσα η λειτουργία του; Και τί γίνεται με τους μαθητές που φοιτούν ήδη σε αυτό;
Η θέση του Τομέα:
Για να χαρακτηριστεί ένα σχολείο μη βιώσιμο θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι παράμεροι. Να γίνει χαρτογράφηση ανά σχολείο και περιοχή και προπάντων να ληφθεί υπόψη η προοπτική που έχει το σχολείο. Οι μαθητές που φοιτούν σε αυτό πρέπει να έχουν την δυνατότητα να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους και η όποια συγχώνευση να έχει μια λογική και προπάντων κοινωνική διάσταση λαμβάνοντας υπόψη και τις χιλιομετρικές αποστάσεις.
Αμιγή Ελληνικά Σχολεία
Ποιά σχολεία προσδιορίζονται ως «αμιγή»;
Μπορούν να χαρακτηριστούν π.χ. τα σχολεία στη Βαυαρία αμιγή όταν έχουν 45-50% ωρολόγιο πρόγραμμα στη γερμανική γλώσσα;
Η θέση του Τομέα:
Πολιτικός στόχος πρέπει να είναι η αναγνώριση των τίτλων σπουδών των μαθητών που φοιτούν στα Αμιγή Ελληνικά Σχολεία και που θα εξασφαλίζουν τη δυνατότητα της πανεπιστημιακής ή τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης τόσο στη χώρα υποδοχής όσο και στην Ελλάδα. Στόχος μας να είναι η αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με μαθήματα της χώρας υποδοχής σε συνδυασμό με την απαραίτητη συνεργασία με το αντίστοιχο Υπουργείο Παιδείας.
Είναι σημαντική η απόφαση του Υπουργείου να εξετάσει τις ιδιαιτερότητες ανά Ήπειρο, ανά Χώρα και ανά Κρατίδιο (στο Γερμανικό μοντέλο).
Σε κάθε περίπτωση οφείλει να προχωρήσει κανείς σε αλλαγές ξεκινώντας από το δημοτικό και αποδεχόμενος ότι τα αποτελέσματα της πολιτικής θα είναι μακροπρόθεσμα.
Παρόλα αυτά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η σύγκρουση των στρατηγικών στόχων του ιδίου του Απόδημου Ελληνισμού (κύρια στην Κεντρική Ευρώπη) δηλαδή της παλιννόστησης και της παραμονής του στη χώρα υποδοχής, έχει ως αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με ικανοποιητικό τρόπο τα προβλήματα των μαθητών που βρίσκονται στο μεταίχμιο της εποχής αυτής.
Ομογενείς εκπαιδευτικοί
Μέσα από το διάλογο προέκυψε και η αναγκαιότητα να εξεταστεί το θέμα των ομογενών εκπαιδευτικών με στόχο:
- Τον επαναπροσδιορισμό του όρου «ομογενή» σε ότι αφορά τα στοιχεία που αποδεικνύουν την ιδιότητα του
- Την αναζήτηση τρόπων που θα εξασφαλίζουν τη διαφάνεια στις τοποθετήσεις και επιλογές των ομογενών εκπαιδευτικών
- Την επανεξέταση της εργασιακής σχέσης των εκπαιδευτικών
- Τον προσδιορισμό τρόπων αντικειμενικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Η θέση του Τομέα:
Ο νόμος 2413/96 (και ο τροποποιητικός Ν.2909/2001), που επιτρέπει την τοποθέτηση ομογενών εκπαιδευτικών σε Ελληνικά Σχολεία στο Εξωτερικό, ήρθε να καλύψει ένα πάγιο αίτημα των φορέων του Ελληνισμού της Διασποράς που προωθήθηκε τη δεκαετία του ’80 και αρχές της δεκαετίας του ’90.
Δυστυχώς σε αρκετές περιπτώσεις όμως ο όρος «ομογενής εκπαιδευτικός» χρησιμοποιήθηκε όχι από τους μονίμους κατοίκους, αλλά από ευκαιριακά διαμένοντες στο εξωτερικό. Η αναζήτηση τρόπων για να μην επαναληφθεί το ίδιο φαινόμενο αποτελεί βασική μας προτεραιότητα.
Επίσης, μέσα από μια διαδικασία καταγραφής του εκπαιδευτικού δυναμικού των ομογενών, που δυνητικά θα μπορούσαν να ενταχθούν στην Εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων στο Εξωτερικό, θα επιτρέψει και τον καλύτερο σχεδιασμό σχετικά με την αξιοποίηση τους.
Επιπλέον μια διαφανής διαδικασία επιλογής μέσω εξετάσεων, θα σταματήσει την πελατειακή και ρουσφετολογική αντίληψη της πρόσληψης των ομογενών εκπαιδευτικών που επί χρόνια έχει καθιερωθεί.
Η σύμβαση εργασίας (2+2 χρόνια) θεωρείται αποτρεπτική τόσο για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από πλευράς των ίδιων των ομογενών εκπαιδευτικών όσο και για την προοπτική αξιοποίηση τους από την Πολιτεία. Η εξασφάλιση ενός status όχι οπωσδήποτε μόνιμου, αλλά τουλάχιστον αορίστου χρόνου, σε σύνδεση φυσικά με τη λειτουργία της σχολικής μονάδας που υπηρετεί, είναι μια πιο ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση από τη σημερινή.
Αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί
Η θέση του Τομέα:
Οι διαδικασίες απόσπασης και οι εργασιακές σχέσεις πρέπει να αποτυπώνονται ακριβώς στο νόμο και να είναι γνωστές εκ των προτέρων στους εκπαιδευτικούς. Μπορεί η φετινή χρονιά λόγω των ειδικών συνθηκών να δικαιολογεί σε ένα μεγάλο βαθμό κάποιες αποφάσεις, αλλά οι εργασιακές σχέσεις δεν πρέπει να αλλάζουν κατά τη διάρκεια της απόσπασης.
Σήμερα έχουν καταβληθεί σοβαρές προσπάθειες από το Υπουργείο που αφορούν στον εξορθολογισμό και στη σωστή αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δυναμικού.
Το ΥΠΔΜΘ θα μπορούσε να προχωρήσει στη δημιουργία μηχανισμών διαρκούς αξιολόγησης και ελέγχου της λειτουργίας των ίδιων των Γραφείων Εκπαίδευσης, ώστε να μπορούν να εγγυηθούν την ουσιαστική αξιοποίηση όλου του δυναμικού, με στόχο την παροχή καλύτερης, ποιοτικής και σύγχρονης Εκπαίδευσης για τον Ελληνισμό της Διασποράς.
Όσο δε για τους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους συνάπτουν μεικτό γάμο, προτείνεται να εξετάζεται το αίτημά τους για επ’ αορίστου επιμήκυνση της απόσπασής τους εφ΄όσον υπάρχει λειτουργική ανάγκη στη σχολική μονάδα που υπηρετούν και λαμβάνοντας υπόψη και τους κοινωνικούς παράγοντες.
ΤΕΓ
Είναι γνωστό ότι πολλά ΤΕΓ ανά τον κόσμο υπολειτουργούν και επίσης σε αρκετές περιπτώσεις εξυπηρετούν περισσότερο το εκπαιδευτικό δυναμικό και λιγότερο τις ανάγκες των μαθητών. Επίσης οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι πρόκειται για μια υποβαθμισμένη και φθίνουσα εκπαιδευτική διαδικασία.
Η θέση του Τομέα:
Η καταγραφή τους όχι μέσα από μια θεωρητική περισσότερο διαδικασία, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, θα βοηθήσει στα επόμενα βήματα, δηλαδή στην υλοποίηση των στόχων για τη δημιουργία αναβαθμισμένων ΤΕΓ.
Οι προτάσεις του Υπουργείου για το πιστοποιητικό της Ελληνομάθειας θα αναβαθμίσουν τα ΤΕΓ και πολύ περισσότερο η δημιουργία «κεντρικών ΤΕΓ». Φορέας των ΤΕΓ πρέπει να παραμείνει το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς το τόσο σημαντικό θέμα της εκπαίδευσης δεν μπορεί να ανατεθεί σε τρίτους.
Πρέπει όμως να βρεθούν και λύσεις για τις περιπτώσεις των μαθητών που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές από τα κέντρα των πόλεων. Η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί εκεί να δώσει τη λύση. Σε αυτό οφείλουν έγκαιρα και τα Γραφεία Εκπαίδευσης να καταθέσουν προτάσεις.
Ο πρώτος κύκλος διαλόγου για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση κλείνει μεν με τα προαναφερόμενα συμπεράσματα, η οργάνωση όμως θα πρέπει να στηρίζει και τον θεσμό της «δημόσιας διαβούλευσης» που έχει καθιερώσει η κυβέρνηση και να συμμετέχει σε αυτόν.
Τις επόμενες βδομάδες αναμένεται να δώσει το Υπουργείο Παιδείας στη δημοσιότητα το κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης, για το οποίο πιστεύεται ότι θα συμπεριλαμβάνει τις θέσεις του Τομέα αλλά πολύ περισσότερο τις θέσεις που ομόφωνα στηρίχτηκαν στο πλαίσιο του προγραμματικού συνεδρίου, του προσυνεδριακού διαλόγου και των διεργασιών σύνταξης του κυβερνητικού προγράμματος.
Εβδομαδιαία ενημέρωση, Τομέας Επικοινωνίας ΠΑΣΟΚ, 03.02.2011
