Συνέντευξη με την Ελβίρα Μασούρα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γνωστικής Πειραματικής Ψυχολογίας Α.Π.Θ.
Επιμέλεια:
Βασιλική Β. Παππά
Vas_nikpap@yahoo.gr
Η Ελβίρα Μασούρα σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας με κατεύθυνση την Ψυχολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Συνέχισε τις μεταπτυχιακέ ςσπουδές της (Μaster of Arts) με ειδίκευση στη Νοητική Υστέρηση/Μαθησιακές Δυσκολίες, Department of Psychology, University of Keele, Αγγλία (1991) και αναγορεύτηκε Διδάκτωρ από τ οDepartment of Experimental Psychology, University of Bristol, Αγγλία (1999).
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την περιοχή της πειραματικής γνωστικής ψυχολογίας με έμφαση στη μνήμη και τη γλώσσα. Το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής της δουλειάς αφορά τη σχέση των δύο αυτών γνωστικών συστημάτων. Η πιο πρόσφατη ερευνητική δουλειά της επικεντρώνεται στην κατασκευή έργων για την εκτίμηση της εργαζόμενης σε παιδιά και ενήλικες και στην κατασκευή ηλεκτρονικών δραστηριοτήτων για την εξάσκηση παιδιών σε έργα που ενδυναμώνουν την εργαζόμενη μνήμη.
Β.Π: Kυρία Μασούρα, τα ερευνητικά σας ενδιαφέροντα αφορούν την περιοχή της πειραματικής γνωστικής ψυχολογίας με έμφαση στη μνήμη και τη γλώσσα. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα πράγματα για το γνωστικό αντικείμενο το οποίο διδάσκετε;
Ε.Μ.: Η γνωστική ψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που μελετά τις γνωστικές διεργασίες (όπως είναι η προσοχή, η μνήμη, η γλώσσα και η σκέψη). Ο όρος πειραματική ψυχολογία αναφέρεται κυρίως στη μέθοδο που χρησιμοποιούμε για να μελετήσουμε αυτές τις γνωστικές διεργασίες και αφορά την εμπειρική επιστημονική μέθοδο, με την οποία συλλέγουμε δεδομένα, τα αναλύουμε και ερμηνεύοντας τα απαντούμε ερωτήματα για τον τρόπο που λειτουργεί το ανθρώπινο γνωστικό σύστημα. Η δικιά μου έρευνα εστιάζεται κυρίως στην μνήμη και στον τρόπο με τον οποίο συγκρατούμε πληροφορίες, ξεχνάμε πληροφορίες και στο πώς τις επεξεργαζόμαστε. Η μνήμη συνδέεται πολύ στενά με τη μάθηση και την γλώσσα, οπότε η δικιά μου ερευνητική δουλειά απαντά ερωτήματα για τη συμβολή της μνήμης στην μάθηση και στην απόκτηση της γλώσσας.
Β.Π.: Υπάρχει κάποιο πρόσωπο που έχει επηρεάσει τον τρόπο σκέψης σας;
Ε.Μ.: Στη διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής, η επόπτρια μου η SussanGathercole που είναι μια εξαιρετικά σημαντική επιστήμονας στο χώρο αυτό, επηρέασε πολύ τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζω την επιστήμη μου και τη δουλειά μου. Ο τρόπος που σκέπτομαι για τα ερευνητικά και τα ακαδημαϊκά θέματα έχουν τη δική της επιρροή γιατί την θαυμάζω ως επιστήμονα και ως άνθρωπο. Νομίζω ότι έχει επηρεάσει και τον τρόπο με τον οποίο σκέπτομαι γενικά για τη ζωή.
Β.Π.: Για να πετύχει κανείς πρέπει να βασίζεται στις επιρροές που δέχεται ή στο ένστικτό του;
Ε.Μ.: Είναι αναπόφευκτο να μην επηρεαστείς από κάποιους σημαντικούς ανθρώπους που θα συναντήσεις στη ζωή σου. Όλο και κάποιον θα θαυμάσεις, όλο και κάποιον θα θεωρήσεις σοφό-δάσκαλο. Πιστεύω πως αυτές οι επιρροές είναι πιο σημαντικές από το προσωπικό ένστικτο.
Β.Π.: Ερχόμενη σε επαφή καθημερινά με τη νεολαία, ποια πιστεύετε ότι είναι τα στοιχεία που την χαρακτηρίζουν;
Ε.Μ.: Τους χαρακτηρίζει μια απίστευτη ζωντάνια και μια ακούραστη κίνηση και ανυπομονησία! Μερικές φορές είναι κουραστικό να αλληλεπιδρώ μαζί τους γιατί είναι γεμάτοι ενέργεια.
Β.Π.: Είστε ικανοποιημένη από την επαγρύπνηση που επιδεικνύουν για τα τεκταινόμενα γύρω τους ή πιστεύετε ότι λειτουργούν κάπως παθητικά;
Ε.Μ.: Η αλήθεια είναι πως δεν είμαι και πολύ ικανοποιημένη. Συχνά πιάνω τον εαυτό μου να προσπαθώ να τους ευαισθητοποιήσω για κάποια θέματα που οι ίδιοι μοιάζει να μην τα αντιλαμβάνονται ή να αδιαφορούν. (π.χ,. τη σημαντικότητα της τήρησης των κανόνων, την αντίληψη των ορίων και των ρόλων, την αξία της κοινωνικής ευγένειας).
Β.Π.: Είστε μια καταξιωμένη και αναγνωρισμένη καθηγήτρια στο αντικείμενό σας. Τι ήταν αυτό που σάς οδήγησε στην επιτυχία;
Ε.Μ.: Δεν ξέρω αν είμαι επιτυχημένη γιατί ποτέ δεν ήταν ο στόχος μου η επιτυχία. Ήθελα να κάνω κάτι που μου αρέσει και που μου ταιριάζει και αυτό οδηγούσε πάντα τις πράξεις μου. Αν κάνεις κάτι που αγαπάς το πιο πιθανό είναι ότι θα το κάνεις καλά και ότι θα περνάς καλά κάνοντας το.
Β.Π.: Υπάρχουν πράγματα που έχετε στερηθεί σε αυτό το ταξίδι προς την προσωπική σας Ιθάκη που ακόμη συνεχίζετε…
Ε.Μ.: Σίγουρα έχω στερηθεί πολλές ώρες ύπνου, πολλές εξόδους, πολλές φορές τις διακοπές μου ή κάποιες στιγμές χαλάρωσης, διασκέδασης και ξεγνοιασιάς. Δεν κυριαρχεί όμως το αίσθημα της στέρησης αλλά περισσότερο το αίσθημα της πληρότητας.
Β.Π.: Και τί θα συμβουλεύατε όλους εκείνους που επιθυμούν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή καριέρα;
Ε.Μ.: Ό,τι θα συμβούλευα και κάποιον που θέλει να ακολουθήσει οποιαδήποτε καριέρα σε οποιονδήποτε χώρο: «πρέπει να κάνεις αυτό που σου αρέσει και πρέπει να δουλέψεις σκληρά και έντιμα».
Β.Π.: Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει δημιουργήσει ένα πολύ καλό όνομα. Πιστεύετε ότι το επίπεδο των ελληνικών πανεπιστημίων είναι ανταγωνίσιμο με εκείνο του εξωτερικού;
Ε.Μ.: Σε μια διεθνή κατάταξη τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν είναι πολύ ψηλά. Αν συγκριθούμε με πανεπιστήμια της Βόρειας Αμερικής, του Καναδά και μερικών Ευρωπαϊκών χωρών, υστερούμε κυρίως στη χρηματοδότηση και στα κονδύλια που έχουν αυτά τα ιδρύματα, όχι όμως στο ανθρώπινο δυναμικό και στο επίπεδο των επιστημόνων ή των φοιτητών μας.
Β.Π.: Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι καθηγητές πανεπιστημίου γράφουν και διαβάζουν αδιαλείπτως. Κυρία Μασούρα, τι κάνουν οι καθηγητές όταν δεν ασχολούνται με αυτά;
Ε.Μ.: Η αλήθεια είναι ότι διαβάζουμε πολύ για να μπορούμε να παρακολουθούμε την βιβλιογραφία στο αντικείμενο μας. Κάποιοι από μας διαβάζουν και από χόμπι αλλά πέρα από αυτό, κάνουμε ό,τι κάνουν όλοι οι άνθρωποι στις προσωπικές τους στιγμές, τίποτα το διαφορετικό.
Β.Π.: Ποιο βιβλίο έχετε διαβάσει περισσότερο από μια φορές. Σε ποιο συγγραφέα ανατρέχετε συχνά;
Ε.Μ.: Έχω πολλούς αγαπημένους συγγραφείς όπου έχω διαβάσει τα βιβλία τους πολλές φορές. Μουαρέσει o Gabriel Garcia Marquez, ο Haruki Murakami, o Jonathan Cow, o David Lodge, o Milan Kountera.
Β.Π.: Έχετε να επιδείξετε ένα πλουσιότατο έργο και συνεχίζετε να εργάζεστε ακούραστα προσφέροντας στα ελληνικά γράμματα. Υπάρχει ένα όνειρό σας που θέλετε να πραγματοποιήσετε;
Ε.Μ.: Θα ήθελα για ένα διάστημα να βρεθώ σε κάποιο εντελώς διαφορετικό ακαδημαϊκό περιβάλλον. Θα ήθελα ας πούμε να δουλέψω για λίγο σε κάποιο πανεπιστήμιο σε μια χώρα πολύ διαφορετική από την Ελλάδα και Ευρώπη. Θέλω να πάω για ένα διάστημα σε κάποιο πανεπιστήμιο της Ιαπωνίας.
Β.Π.: Κλείνοντας την κουβέντα μας, θα ήθελα να μου πείτε, τελικά η επιτυχία αφήνει κάτι σημαντικό στη ζωή μας;
Ε.Μ.: Εξαρτάται από το πώς ορίζει κάποιος την επιτυχία. Αν (όπως πιστεύω εγώ) η επιτυχία είναι να κάνεις αυτό που σου αρέσει και αυτό που νιώθεις ότι σου ταιριάζει, τότε η επιτυχία φέρνει κάτι πολύ σημαντικό στη ζωή: σου φέρνει την αίσθηση της αυτοπραγμάτωσης.
