Μετά την παρουσίαση του βιβλίου από αριστερά: Λάζαρος Νικηφορίδης, Γιώργος Μαυρομάτης, Ευάγγελος Ντάγκας, Στάθης Πελαγίδης, Κώστας Αποστολίδης, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Γιώργος Τσακαλίδης και Θεοδόσης Κυριακίδης

Ο συγγραφέας Δρ. Θεόδωρος Κωνσταντινίδης εξηγεί τους λόγους που τον ώθησαν στην συγγραφή τής Αντιγόνης τού Σοφοκλή στην Ποντιακή Διάλεκτο. Αριστερά ο Στάθης Πελαγίδης, δεξιά ο Δρ. Γιώργος Τσακαλίδης και ο Ευάγγελος Ντάγκας

Γράφει ο Γιάννης Δελόγλου,
j.deloglou@elliniki-gnomi.eu.

Θεσσαλονίκη. Απόσταγμα γνώσης γίνονται τα κείμενα σοφών της αρχαιότητας από σοφούς εκπαιδευτικούς της εποχής μας, που επιμένουν Ελληνικά μέσα στον τυφώνα της ισοπέδωσης κάθε πολύτιμου, που κληρονόμησαν οι νέες γενιές. Στο πέρασμα των αιώνων διδάχτηκαν και δίδαξαν στα Ελληνόπουλα κάθε λεπτομέρεια των συγγραμμάτων, που όμως έλειπαν από διαλέκτους που βοηθούν διάφορα στρώματα της κοινωνίας. Μια διάλεκτος, όπως είναι η Ποντιακή, τονίζουν οι καθηγητές ιστορίας Κώστας Φωτιάδης και Σοφία Ηλιάσου, κοντύτερα από άλλες νεοελληνικές διαλέκτους στην ελληνιστική κοινή, ενώ η παρουσία σε αυτήν στοιχείων της Ιωνικής διαλέκτου την κάνει να ακούγεται πολύ κοντά στη γλώσσα τής Αντιγόνης, επιβεβαιώνει την προσπάθεια των συγγραφέων του βιβλίου «Η Αντιγόνη τού Σοφοκλή στην Ποντιακή διάλεκτο» Θεόδωρου Ε. Κωνσταντινίδη και Στάθη Θ. Κωνσταντινίδη. Και δεν φτάνει μόνον αυτό αλλά συμπληρώνουν οι δύο καθηγητές ιστορίας, ότι «η πρώτη γενιά των προσφύγων πάλεψε να επιβιώσει, η δεύτερη αγωνίστηκε να προσαρμοστεί και μένει στη δική μας γενιά να στήσουμε τις γέφυρες με την ιστορία, τον πολιτισμό και τις αξίες του Ποντιακού Ελληνισμού». Ένα ερέθισμα για συνέχιση τέτοιων προσπαθειών.

Μέρος του ακροατηρίου παρακολουθεί τους εισηγητές που παρουσίασαν το βιβλίο

Στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, παρουσία εκλεκτού κοινού του πνεύματος κα των γραμμάτων, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Η Αντιγόνη τού Σοφοκλή στην Ποντιακή διάλεκτο» των Θεόδωρου και Στάθη Κωνσταντινίδη. Ο Πρόεδρος τής Ευξείνου Λέσχης δικηγόρος Κώστας Αποστολίδης αφού εξήρε την προσφορά τής οικογένειας Κωνσταντινίδη στην κοινωνία τής Κοζάνης και στα γράμματα κάλεσε στο βήμα τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Στάθη Πελαγίδη ο οποίος τόνισε: «Την Αντιγόνη τού Σοφοκλή είχα την ευτυχία να την διδαχτώ ως μαθητής αλλά και να τη διδάξω, ως καθηγητής, για μεγάλο διάστημα. Ομολογώ ότι τώρα την έζησα πραγματικά μέσα στο πετσί μου. Πρώτα, διότι «καλατσιεύω» τα ποντιακά μέχρι και σήμερα. Κυρίως, όμως, επειδή η μετάφραση τού συναδέλφου Θεόδωρου Κωνσταντινίδη, μπορεί να έγινε με βάση τη διαμορφωμένη σήμερα κοινή ποντιακή διάλεκτο, εμφανίζεται ωστόσο, ως μετάφραση, όχι λεκτική (κατά λέξη), αλλά νοημάτων, καταστάσεων και χαρακτήρων. Με αυτήν την έννοια μπορούν και οι μη χρήστες τής ποντιακής να μπουν κάπως στα ενδότερα τής Αντιγόνης. Θέλω να πιστεύω ότι: 1) Με το παρουσιαζόμενο βιβλίο ενισχύεται η γλωσσική, εκπαιδευτική, παιδαγωγική Βιβλιογραφία. 2) Το βιβλίο είναι χρησιμότατο στα διαπολιτισμικά τμήματα ή σχολεία με ποντόφωνους μαθητές. Χρησιμότατο, επίσης, στους θεατρικούς ποντιακούς ομίλους. Γενικά, στους Ποντιακούς Συλλόγους. Ευχάριστο εργαλείο για την προσέγγιση όλων στο θησαυρό τής αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Ελπιδοφόρο ξεκίνημα για επόμενα ανάλογα εγχειρήματα των συγγραφέων».

Οι τρεις εισηγητές με τον συγγραφέα. Από αριστερά Ευάγγελος Ντάγκας, Στάθης Πελαγίδης, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Γιώργος Τσακαλίδης

Ο Δρ. Γεώργιος Τσακαλίδης, Θεολόγος-Θρησκειοπαιδαγωγός, είπε: «Ο αναγνώστης πέρα από τις θαυμάσιες ποιητικές αποδόσεις έχει να χαρεί και αρχαιότατες εικόνες που χρησιμοποιεί ο Θεόδωρος στη μετάφρασή του, αφήνοντας κατά μέρος την κατά λέξη μετάφραση. Αυτό που λέει η Ισμήνη στην Αντιγόνη «αμηχάνων εράς» το αποδίδει ο Θόδωρος πολύ πετυχημένα «ταλεύς σ’ απίαστα». Είναι σαν να βλέπουμε την Αντιγόνη να πηδά και να θέλει να πιάσει έναν στόχο που βρίσκεται σε μεγάλο ύψος, πολύ πιο πάνω από αυτό που μπορεί να πηδήσει. Τα λόγια του χορού, που περιγράφουν τη δίνη του πολέμου, τα μεταφράζει ο συγγραφέας με την εικόνα τού αέρα που λυσσομανά «αμόν αγέρας το φυσά, άγρος γουτουρεμένος». Τα ξεφωνητά τής Αντιγόνης, όταν είδε ξέταφο το λείψανο του αδελφού της, αποδίδει ως εξής: «Λαλίαν αγρόν εξένγκεν, αμόν τη πουλή τη μάναν, π’ ελέπ ορφανόν α’ σα πουλόπα την φωλέαν». Την υποτιμητική αποστροφή τού Κρέοντα προς τον γιο τού Αίμονα «ω μιαρόν ήθος και γυναικός ύστερον», αποδίδει θαυμάσια: «Άχρηστε, δούλε καρής, εσέγκε σε σο φουστάν ατς». Πολλές φορές χρησιμοποιεί σύνθετες ποντιακές λέξεις, ή δημιουργεί ο ίδιος τέτοιες, με την ίδια ευχέρεια που δίνει στη δημιουργία σύνθετων λέξεων η γερμανική γλώσσα. Παραδείγματα: «χιλιά χαρε» για το «τάλας» τού Σοφοκλή, «κρυφοπουσπουρίζνε» για το «κρυφή κάρα σείοντας». Τις πέντε λέξεις του πρωτότυπου «ως λάλημα δήλον εκπεφυκός ει» αποδίδει ο Θόδωρος με δύο μόνο: «πολλά εκεβεζελέεψες». Το «άγαν με λυπείς» αποδίδει με το «χολοσπάντς» και άλλα».

Μετά την παρουσίαση του βιβλίου από αριστερά: Λάζαρος Νικηφορίδης, Γιώργος Μαυρομάτης, Ευάγγελος Ντάγκας, Στάθης Πελαγίδης, Κώστας Αποστολίδης, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Γιώργος Τσακαλίδης και Θεοδόσης Κυριακίδης

Ο Σχολικός Σύμβουλος Ευάγγελος Ντάγκας ανέφερε: «Η αξία του βιβλίου είναι φανερή από την άποψη, ότι ένα αρχαίο κείμενο γίνεται μνήμη και στην Ποντιακή διάλεκτο, μια διάλεκτο ακραιφνώς ελληνική, που άντεξε κι έμεινε αναλλοίωτη, στη διαδρομή του χρόνου, παρά τις γλωσσικές επιρροές που δέχτηκε. Κι αυτή τη διάλεκτο ο Θόδωρος Κωνσταντινίδης την κατέχει, προπάντων με την ψυχή του, αφού την κουβαλάει από παιδί μέσα του. Και την αποδίδει με γνώση, τόσο στη μουσική της, όσο και στο νόημά της. Κι είναι σημαντικό αυτό, γιατί βοηθάει να αναδειχθούν, όχι μόνο τα συνειδητά στοιχεία της ποντιακής λαλιάς, αλλά και η τέχνη της. Και κάτι ακόμα, τελευταίο, έτσι σαν συμπέρασμα. Το βιβλίο, σαν ανάγνωσμα, είναι προσιτό, όχι μόνο στο μυημένο, στον Πόντιο δηλαδή, αλλά και στον αμύητο, το μη Πόντιο, αρκεί αυτός να έχει μια κάποια αρχαιογνωσία. Γιατί είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο μέρος του λεξιλογίου τής ποντιακής διαλέκτου έχει τις απαρχές του στον αρχαίο Ελληνικό λόγο».

Στο Γραφείο της Ευξείνου Λέσχης από αριστερά: Θεοδόσης Κυριακίδης Γ Γραμματέας, Γιώργος Μαυρομάτης Αντιπρόεδρος, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης Συγγραφέας, Κώστας Αποστολίδης Πρόεδρος Ευξείνου Λέσχης

Ο συγγραφέας Δρ. Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, που ρίχνει δίκτυα γνωριμίας με τους αναγνώστες, στον πρόλογό του επισημαίνει: Δυο, κατά κύριο λόγο, γυναικείες μορφές της ελληνικής μυθολογίας με συγκινούν ήδη από τα μαθητικά γυμνασιακά μου χρόνια: Η Μήδεια κα η Αντιγόνη. Η πρώτη επειδή μου θύμιζε την τραγική μοίρα του προδομένου από εχθρούς και φίλους του Ποντιακού Ελληνισμού, και η δεύτερη, επειδή το οικογενειακό της δράμα και η θεϊκή κατάρα που βάραινε τον προγονικό και πατρικό της οίκο εύρισκαν ανάλογη, περίπου, εφαρμογή σε αναρίθμητες οικογένειες του ξεριζωμένου Ελληνισμού της Ποντιακής Γενοκτονίας. «Θεού κατάρας και Βοήν …». Έτσι, πήρα την απόφαση, κάποια στιγμή, να μεταφράσω στην Ποντιακή διάλεκτο τις δύο τραγωδίες: Την Αντιγόνη τού Σοφοκλή και τη Μήδεια τού Ευρυπίδη.

Οι συγγραφείς του βιβλίου

Ο Θεόδωρος Ευσταθίου Κωνσταντινίδης γνωστός στον Ελληνισμό της Βάδης Βυρτεμβέργης, ξεχωριστή προσωπικότητα ως καθηγητής στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ως καθηγητής στο Τμήμα μετεκπαίδευσης Ελλήνων Εκπαιδευτικών της Ανωτάτης Παιδαγωγικής Σχολής στην πόλη Ludwigsburg και ως Συντονιστής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι: Δρ. Κοινωνιολογίας και Επιστημών Συμπεριφοράς Diplom –paed. R.H. Esslingen, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, τ. Συντονιστής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ελληνόπουλων Βάδης Βυρτεμβέργης, τ. Νομαρχιακός Σύμβουλος Κοζάνης και Μέλος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Ο Ευστάθιος Θεοδώρου Κωνσταντινίδης είναι υποψήφιος Διδ. Ιατρικής Πληροφορικής στην Εκπαίδευση, έχει Μεταπτυχιακό Εξειδίκευσης στην Ιατρική Πληροφορική, ΑΠΘ, Πτυχίο Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστημίου Κρήτης, Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Ιατρικής Πληροφορικής Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ και Εργαστηριακός Συνεργάτης ΑΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ