ΜΟΣΧΑ, 16.08.2010. «Ξεκινήσαμε συνομιλίες για την επαναλειτουργία του Ναού της Παναγίας Σουμελά. Στους πιστούς πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να έρχονται για λειτουργία σε κάθε ορθόδοξη γιορτή», – δήλωσε ο Βουλευτής της Κρατικής Δούμας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας Ιβάν Σαββίδης στην συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της Λειτουργίας που πραγματοποιήθηκε στο Μοναστήρι στις 15 Αυγούστου 2010.
Την πρώτη από την εποχή ελληνοτουρκικού πολέμου Θεία Λειτουργία στο βυζαντινό ναό της Παναγίας Σουμελά στην πόλη Μάτσκα Νομού της Τραπεζούντας Τουρκίας τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Η Θεία Λειτουργία την ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου τελέστηκε σε δύο γλώσσες στην αρχαία ελληνική και στην εκκλησιαστική σλαβική, με συμμετοχή εκπροσώπων τριών ορθόδοξων εκκλησιών: της Κωνσταντινούπολης, Ρωσικής και Ελληνικής. Φέτος η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου πέφτει τον άγιο για τους μουσουλμάνους μήνα του Ραμαζανιού.
Στην λειτουργία παρευρέθησαν περίπου 600 προσκυνητές από διάφορες χώρες του κόσμου. Πάνω από 4000 προσκυνητές μεταξύ των οποίων η αντιπροσωπεία 500 προσκυνητών από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (Ρωσία, Ουκρανία, Γεωργία, Καζακστάν, Λευκορωσία) επισκέφτηκαν το Μοναστήρι αυτήν την γιορταστική μέρα.
Ο πρωτουργός και ένας από τους βασικούς οργανωτές του γεγονότος είναι η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας με επικεφαλής τον βουλευτή της Κρατικής Δούμας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ιβάν Σαββίδη.
Η επίσημη άδεια για την τέλεση της Λειτουργίας στο Μοναστήρι πάρθηκε στις 13 Μαΐου 2010 με ενεργό συμμετοχή των μελών των κυβερνήσεων της Τουρκίας, Ελλάδας και Ρωσίας, της διοίκησης της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, των εκπροσώπων του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, της Ρωσικής και Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Το ιστορικό βυζαντινό Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά θεωρείται σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού και είναι το πιο σημαντικό ιερό για εκατοντάδες χιλιάδες Ποντίους οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις ιστορικές τους πατρίδες και να σκορπιστούν σ’ όλο τον κόσμο (μόνο στη Ρωσία σήμερα μένουν περίπου 100.000 Πόντιοι).
Η Λειτουργία στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά που λειτουργεί σήμερα σαν μουσείο, όπως και όλοι ιστορικοί ορθόδοξοι ναοί στην Τουρκία, έγινε κατά κάποιον τρόπο το προηγούμενο και το πρώτο βήμα στο δρόμο για τον ανοιχτό διάλογο θρησκειών.
Μετά το τέλος της λειτουργίας ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είπε: «Οι προσευχές μας είναι για την ενότητα και την ειρήνη. Με τον σκοπό αυτό ήρθαμε εδώ».
Το σημερινό γεγονός είναι σημαντικό, σημείωσε ο Επίσκοπος του Ποντόλσκ Τύχων, – τελέσθηκε το μυστήριο της Θείας Λειτουργίας. Χαίρεται η καρδιά του κάθε χριστιανού, ανεξάρτητα αν είναι Έλληνας, Ρώσος, Γεωργιανός, Αμπχάζιος ή Οσετός».
«Δεν έχουμε αντιθέσεις που η ορθόδοξη λειτουργία πραγματοποιήθηκε κατά τον άγιο για τους μουσουλμάνους μήνα του Ραμαζανιού, – είπε στην συνέντευξη Τύπου ο Δήμαρχος της Ματσούκας κ.Ερτουγκούλ Γκέντς. – Για μας το Ραμαζάνι είναι σύμβολο της ανοχής και αλληλοβοήθειας. Το σημερινό γεγονός είναι παράδειγμα συνεργασίας των διαφορετικών θρησκειών».
Σήμερα ανοίγουμε μια καινούρια σελίδα στην ιστορία του χριστιανικού κόσμου, – σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου ο Ιβάν Σαββίδης. Η εποχή των θρησκευτικών πολέμων έχει περάσει προ πολλού, ήρθε η εποχή του συμβιβασμού, αναζήτησης και εξεύρεσης των λύσεων, η πραγματοποίηση των οποίων πρέπει να οδηγήσει στο πνευματικό στερέωμα ανθρώπου. Το υψηλό ηθικό είναι εξίσου σημαντικό και για τον ισλαμικό και για τον ορθόδοξο κόσμο.
Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα του περασμένου γεγονότος μπορούμε να θεωρήσουμε την ρυθμισμένη εργασία εντελώς διαφορετικών ανθρώπων, πιστών και μη, χριστιανών και μουσουλμάνων, Τούρκων, Ελλήνων και Ρώσων. Έγινε φανερό ότι η ίδια η ιδέα της τέλεσης λειτουργίας στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στάλθηκε σε μας από τον Θεό και εμείς διαλέξαμε σωστό δρόμο».