Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου*.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στον αποκαλούμενο από τον Αδάμ Σμιθ «πλούτο των εθνών» είναι ποικίλοι, κατά κύριο όμως λόγο οφείλονται σε τεχνολογικές προόδους, οι οποίες συνδυάζονται με κοινωνικές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Όπως αναγνωρίζουν δε κορυφαίοι ιστορικοί της οικονομίας, κατά κανόνα οι μεταβάσεις από ένα στάδιο παραγωγής σε άλλο συνοδεύονται από κρίσεις. Κάποτε, οι κρίσεις αυτές προκαλούσαν πολέμους, στόχοι των οποίων ήσαν οι ανακατανομές πόρων και η καθιέρωση νέων κέντρων εξουσίας. Σήμερα, όμως, για πολλούς λόγους, οι οικονομικοί πόλεμοι έχουν άλλο χαρακτήρα. είναι πλέον προσαρμοσμένοι στην ψηφιακή εποχή, τα κύρια χαρακτηριστικά της οποίας είναι πρωτόγνωρα και εξόχως πολύπλοκα.
Η έλευση, λοιπόν, μιας άλλης εποχής σε παγκόσμιο επίπεδο είναι και η κύρια αιτία της σημερινής κρίσεως δημοσίου χρέους που πλήττει τις περισσότερες δυτικές χώρες και η οποία δεν πρόκειται να λήξει παρά μόνον όταν οι μεγάλοι παραγωγοί πραγματικού και εικονικού χρήματος αποφασίσουν να συνεννοηθούν μεταξύ τους για να ρυθμίσουν την παγκόσμια νομισματική κυκλοφορία.
Ωστόσο, στο μεταξύ, η παγκόσμια οικονομία μεταμορφώνεται με ραγδαίους ρυθμούς και οι μεταμορφώσεις αυτές δημιουργούν νέες κοινωνικές αντιλήψεις και συμπεριφορές, δίνουν άλλη διάσταση στον χώρο και στον χρόνο και μεταβάλλουν εκ βάθρων την μεταξύ των ανθρώπων επικοινωνία. Για να συνειδητοποιηθεί το εύρος και το βάθος των αλλαγών, αρκεί να αναφέρουμε ότι έπρεπε να περάσουν 250.000 χρόνια για να φθάσει ο πληθυσμός της γης το 1 δισεκατομμύριο, κάπου στο 1800. Όμως, η ανθρωπότητα χρειάστηκε μόλις 12 έτη για να προσθέσει στον πληθυσμό της 1 δισεκατομμύριο επιπλέον και, από τον Οκτώβριο του 2011, να ξεπερνά τα 7 δισεκατομμύρια, όπως αναφέρει η επίσημη καταμέτρηση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Από μόνο του το γεγονός αυτό συνιστά τεράστια αλλαγή και σε πολύ μεγάλη κλίμακα, η οποία αποδεικνύει χωρίς πολλά λόγια ποιος είναι ο αποφασιστικός ρόλος της ταχύτητος στην εποχή μας. Την ίδια στιγμή, μέσω Διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων και υπολογιστών, ωκεανοί πληροφοριών και γνώσεων κινούνται με απίστευτη ταχύτητα, το ίδιο συμβαίνει δε και με τις μεταφορές κεφαλαίων, καθώς και άϋλων εμπορευμάτων, όπως είναι αρκετές παροχές υπηρεσιών.
Δεν χωρά έτσι καμμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα –η οποία, έστω και πτωχευμένη οικονομικά, είναι μέρος του αναπτυγμένου κόσμου και βρίσκεται μέσα στις σαράντα πλουσιότερες χώρες του κόσμου– θα υποχρεωθεί, θέλοντας και μη, από τις εξελίξεις και όχι από κάποια κυρία Μέρκελ, να προσαρμοστεί στις νέες πραγματικότητες. Εκτός και αν οι κάτοικοί της αποφασίσουν να αυτοκαταργηθούν από την Ιστορία, πράγμα πάρα πολύ δύσκολο. Ωστόσο, η προσαρμογή αυτή συνεπάγεται μία σειρά από δραματικές εσωτερικές αλλαγές, που έχουν ήδη δρομολογηθεί και σε καμμία περίπτωση δεν θα πάνε προς τα πίσω. Ίσως ένας κύριος Αλέξης Τσίπρας να τις καθυστερήσει λιγάκι, όμως δεν θα τις αποτρέψει.
Η πρώτη μεγάλη αλλαγή είναι αυτή της καταργήσεως του πελατειακού συστήματος. Κατάργηση η οποία, πέραν όλων των άλλων, θα έχει και συνέπειες, αρνητικές βεβαίως, στους βολεμένους και «χορτάτους» του καταρρέοντος συστήματος. Αυτό είναι ήδη ορατό και το διαπιστώνει κανείς βλέποντας ποιοι και με ποια μέσα αντιδρούν σε κάποιες δειλές μεταρρυθμίσεις και στις περικοπές που αυτές συνεπάγονται. Οι «χορτάτοι» του προηγούμενου συστήματος δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα, αλλά ματαιοπονούν. Σε μεγάλο βαθμό, ο ελληνικός λαός και κυρίως το αξιοκρατικό τμήμα του, απομακρύνεται από κατεστημένες καταστάσεις και αδιαφορεί για τους δημιουργούς τους.
Όπως προκύπτει από πολλά μικρογεγονότα με μεγάλη ωστόσο σημασία, μεγάλο κομμάτι των Ελλήνων, ανεξαρτήτως οικονομικής καταστάσεως και κοινωνικού προφίλ, απομακρύνεται από παλιές σχέσεις και παραμερίζει γνωστές συμβατικές συμπεριφορές. Πολλοί πολίτες, παρά τα όργια παραπληροφορήσεως και ευτελούς προπαγάνδας χυδαίου λαϊκιστικού τύπου που καταμετρώνται σε ορισμένα μέσα μαζικής επικοινωνίας και από συγκεκριμένα πρόσωπα, αναζητούν την αλήθεια. Καθημερινά, νέοι κυρίως άνθρωποι, επικοινωνούν ηλεκτρονικά μαζί μας και με αγωνία ζητούν να ΜΑΘΟΥΝ. Ταυτοχρόνως, εκφράζουν και μια βαθειά αηδία για όλους αυτούς που τους εξαπάτησαν, με παχύτατες κενολογίες και ουρανομήκεις ανοησίες, σε μιαν εποχή όπου η γνώση παρέχεται άφθονη και διαχέεται ταχύτατα.
Με μεγάλη ικανοποίηση ακούσαμε από πρωτοπόρους καθηγητές, όπως οι κ.κ. Βασίλης Μακιός και Γιώργος Δουκίδης, ότι κάποιες χιλιάδες νέων Ελλήνων επιδίδονται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και επιχειρείν, πολλοί δε από αυτούς συμμετέχουν στην συνεργατική τεχνολογική οργάνωση Coralia, η οποία προσπαθεί να μετατρέψει την γνώση σε υλικό, πνευματικό και κοινωνικό πλούτο.
Από την άλλη πλευρά, όταν καθηγητές, όπως οι κ.κ. Μιχ. Σακελλαρίου και Χαρ. Ψαραύτης, καταγγέλλουν την κατάσταση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ), και ειδικότερα του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, υπογραμμίζοντας τις «ανάξιες για πανεπιστημιακό χώρο ενέργειες μειονοτήτων που ακυρώνουν συστηματικά την ελεύθερη έκφραση», τότε μπορούμε να πούμε ότι πλησιάζει η ώρα του τέλους της πανεπιστημιακής αγυρτείας. Έρχεται η ώρα μιας απελευθερωτικής καθάρσεως στα ΑΕΙ –τα οποία κάποια κοινωνικά ιζήματα αποφάσισαν να υποβαθμίσουν στο επίπεδό τους.
Όχι, υπάρχει ελπίδα στην Ελλάδα που θέλει να ξεφύγει από τις δουλείες του παρελθόντος και την διαφθορά τους. Υπάρχει μία Ελλάδα που δεν είναι σκυθρωπή. Πρόκειται γι αυτή την Ελλάδα που ποτέ δεν υπέκυψε στον κρατισμό και την πολιτική πατρωνία και που σήμερα κάνει ό,τι μπορεί για να πάει μπροστά. Γιατί το ΘΕΛΕΙ.
*O Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος πραγματοποίησε τις γυμνασιακές του σπουδές διαδοχικά, στη Σχολή Μπερζάν, στο Λεόντειο Λύκειο και στο Αρέθειο. Στη συνέχεια, σπούδασε στο Βέλγιο Οικονομικές και Εμπορικές Επιστήμες εφαρμοσμένες στις υπό ανάπτυξη χώρες. Πτυχιούχος του Πανεπιστημιακού Κέντρου της Μονς, παρακολούθησε, επίσης, στα πανεπιστήμια της Λιέγης, της Λίλλης και των Βρυξελλών, Πολιτική Οικονομία και Κοινωνιολογία, Δημοσιογραφία και Τεχνικές Επικοινωνίας, Φιλοσοφία και Οικονομική των Επιχειρήσεων. Με τη δημοσιογραφία ασχολήθηκε το 1956, σαν συνεργάτης της “Αθλητικής Ηχούς” και του “Νεολόγου Πατρών”. Το 1963 προσελήφθη ως συντάκτης στον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” και το “Οικονομικό Βήμα” και από το 1966 υπήρξε ανταποκριτής τους στο Βέλγιο. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1977 και ξανάρχισε τη συνεργασία του με τον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” στο τέλος της ίδιας χρονιάς. Συνεργασία που σταμάτησε τον Ιούλιο του 2004, με αφορμή τη διακοπή της κυκλοφορίας του περιοδικού. Στην πολυετή σταδιοδρομία του συνεργάστηκε με τις εφημερίδες “Ελεύθερος Τύπος”, “Απογευματινή”, “Τύπος της Κυριακής”, “Πελοπόννησος” της Πάτρας, “Μακεδονία”, “Θεσσαλονίκη”, κ.α. Όπως επίσης και με τα γνωστά περιοδικά “Status”, “Manager”, “Retail”, κ.α. Σήμερα αρθρογραφεί στις εφημερίδες “Εστία”, “Ναυτεμπορική”, “Κόσμος Σαββατοκύριακο” και “Βήμα της Αιγιαλείας”. Επιμελείται την εκπομπή “Δρόμοι της Ανάπτυξης” της Ελληνικής Εταιρείας Διοικήσεως Επιχειρήσεων στο Κανάλι 10/ Sbc και είναι σύμβουλος της εκπομπής “Καρριέρα: Πού;” στο ίδιο τηλεοπτικό κανάλι. Είναι επίσης επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, πρόεδρος του ελληνικού της τμήματος και μέλος της ΔΣ της Ένωσης Συντακτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έχει βραβευθεί με 42 ελληνικά και διεθνή δημοσιογραφικά βραβεία και είναι Ιππότης της Τιμής της Γαλλικής και της Ουγγρικής Δημοκρατίας.
