Το βιβλίο «Γέρων Πορφύριος, ο Πνευματικός Πατέρας και Παιδαγωγός» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εν Πλω, λάβαμε από τον ίδιο τον συγγραφέα Ομότιμο Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Γεώργιο Σ. Κρουσταλάκη. GERON PORFIRIOS

 

Εισαγωγικά

 

Στό μικρό αυτό πόνημα, αναφέρει ο συγγραφέας στο εισαγωγικό σημείωμα,  ασχολούμεθα με τή φωτεινή προσωπικότητα τοϋ οσίου Γέρον­τος Πορφυρίου Μπαϊρακτάρη, για να προσθέσει:

 

«Ηταν ό δια­κριτικός πνευματικός Πατέρας της αγάπης, της ταπείνωσης καί της υπακοής. ‘Αγάπησε ιδι­αιτέρως μία κατηγορία ανθρώπων, πού στους αγώνες τους συνήθως παραμένουν “άπαράκλητοι”, τους ανθρώπους τής οδύνης καί τοϋ πένθους καί κυρίως τους γονείς πού σηκώνουν κάποιο Σταυρό καί πορεύονται στή ζωή με ανδρείο πνεύμα υπομονής καί καρτερικότη­τας, καθοδηγούμενοι από μία εσώτερη “φερέπονον”  αίσθηση. Ό πατήρ Πορφύριος υπήρξε πνευματικός Πατέρας τών νέων ανθρώπων καί σύμβουλος τής οικογένειας, σέ μιά εποχή, πού, όπως θά δούμε, από τους ειδικούς διακρίνεται γιά τήν άντιπαιδαγωγικότητα καί τήν παθογένεια της. ΤΗταν ό άνθρωπος πού έζησε στην περιοχή τοϋ θαύματος καί εκφράστηκε με τή “θεία τρέλα”. Μέ τήν παρούσα εργασία δέν έχουμε ως σκοπό νά προσθέσουμε ορισμένα έπί πλέον ψιμύθια αγιότητας στην προσωπικότητα τοϋ οσίου Γέροντος. ‘Εξάλλου τά αυταπόδεικτα δέν χρήζουν αποδεικτικών στοιχείων. Ή αξία τής αγιότητας είναι σάν τήν αξία τοϋ χαρτο­νομίσματος, ή οποία αναγράφεται στην προ­μετωπίδα τοϋ γραμματίου. Αντιθέτως, μέ τό λόγο μας αυτό επιχει­ρούμε νά δημιουργήσουμε κατανυκτική ατμό­σφαιρα δοξολογίας προς τό Θεό καί παράκλη­σης ψυχών. Μέ τήν εξιστόρηση γεγονότων από τήν όσιακή ζωή τοϋ Γέροντος Πορφυρίου φωτί­ζουμε τή φιλόστοργη καί κηδεμονική του ψυ­χή καί προβάλλουμε τήν πατρική του εύνοια, ούτως ώστε νά μιμηθούμε μέ ζήλο καί τό φιλό­θεο ήθος του».

 

Παρακάτω παραθέτουμε αποσπάσματα από  σελίδες  του βιβλίου:

 

«Οταν άντίκρυζες γιά πρώτη φορά τό Γέ­ροντα Πορφύριο, καθισμένο στό κρεββά-τι του μέσα στό μικρό του κελλί, είχες τήν αίσθηση πώς ζοϋσες σέ έναν άλλο κόσμο. Με τό πνεύμα σου μεταφερόσουν στον πανάρχαιο κόσμο των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης· ζοϋσες σέ μία ατμόσφαιρα γαλήνης καί ατα­ραξίας. ‘Αναλογιζόσουν μέ τή φαντασία σου καταστάσεις καί σκηνές, πού περιγράφονται στό βίο τού Αγίου Αντωνίου. “Εβλεπες εμπρός σου τή μορφή ενός βιβλικού Γέροντα, ενός «στάρετς», ενός σοφού ώς προς τήν εμπειρία του, ευλογημένου μέ τή χάρη της «πνευμα­τικής πατρότητας». Ό Γέρων Πορφύριος ήταν ένας γνήσιος πνευματικός πατέρας, ό όποιος είχε φθάσει σέ υψηλά μέτρα πνευματικότητας καί γι’ αυτό μπορούσε νά λειτουργή ώς παιδαγωγός καί σύμβουλος. Ή παιδαγωγική πού εφάρμοζε, θεμελιωμένη πάνω στή λειτουργία της πνευ­ματικής πατρότητας, είναι ή παιδαγωγική τών Πατέρων της ‘Εκκλησίας, πού διασώζεται μέ­χρι τών ημερών μας μέσω της ήσυχαστικής καί Φιλοκαλικής Εκκλησιαστικής παράδοσης.Κατά τον ‘Άγιο Συμεών τό Νέο Θεολόγο, όπως είπαμε προηγουμένως, ό πνευματικός πατέρας είναι ή ζώσα παρουσία τοϋ Χρίστου, είναι ό τέλειος, ό εν Χριστώ αναγεννηθείς άν­θρωπος, μία εστία Θείου φωτός στον κόσμο. Είναι τό πρότυπο τοϋ παιδαγωγού. Ένα τέ­τοιο πρότυπο συμβούλου της νεολαίας, αλλά καί συμβούλου ανθρώπων κάθε ηλικίας καί ιδιαιτέρως τών γονέων υπήρξε καί εξακολου­θεί νά είναι σήμερα ό πατήρ Πορφύριος.

Ό Γέροντας, ώς πνευματικός πατέρας, ήταν ένα από τά κύρια πρόσωπα στην πνευμα­τική οικογένεια τοϋ Χρίστου, στην Εκκλησία, τό οποίο συνδεόταν μέ τά πνευματικά του παιδιά μέ θεία πατρική σχέση. “Ηταν ό άν­θρωπος της τελείας, της ολοκληρωμένης αγά­πης, της εσωτερικής πνευματικής τελείωσης καί της αγιότητας. Μέ τήν πνευματική καθο­δήγηση, δηλαδή μέ τρόπο μυστικό καί πνευ­ματικό, συνέβαλλε στό νά «γεννώνται» καί νά «άναγεννώνται» τά πνευματικά του τέκνα διά τοϋ Ευαγγελίου. Στό πρόσωπο του εΰρισκεν εφαρμογή ό αποστολικός λόγος: “Έάν γάρ μύριους παιδαγωγούς εχητε εν Χριστώ, αλλ’ ου πολλούς πατέρας- εν γαρ Χριστώ Ίησοϋ διά τοϋ Ευαγγελίου εγώ υμάς έγέννησα” (Α’ Κορ. δ’, 14 – 16). Ή  παιδαγωγική της πνευματικής πα­τρότητας αποτελεί μία χαρισματική δωρεά τοϋ Αγίου Πνεύματος, ή οποία εξαρτάται άμεσα από τήν όλη προσωπικότητα τοϋ πνευματικού πατέρα. Εξαρτάται δέ κυρίως από τό επίπε­δο της πνευματικής καί συναισθηματικής του του ωριμότητας, από τήν εσωτερική «Πνευμα-τοδίδακτη σοφία» καί όχι τόσο τήν κατά κό­σμο ψυχολογική εμπειρία καί τήν επιστημονι­κή παιδαγωγική του κατάρτιση.

Ό σεπτός Γέρων ήταν όντως τό πρότυπο τοϋ πνευματικού Πατέρα καί παιδαγωγού. Ή παιδευτική του λειτουργία ήταν απόρροια της χαρισματικής δωρεάς τοϋ Αγίου Πνεύματος. Καί γι’ αυτό ήταν μιά λειτουργία μυστική, πού δέν προερχόταν άπό «τήν επιστήμη της αν­θρωπινής διδαχής», αλλά είχε ώς κατευθύνου­σα δύναμη “τήν τοϋ ενδοϋεν διδασκάλου σο-φίαν”25. Ό ίερός Πορφύριος, όπως είπαμε παρα­πάνω, είχε προσωπικότητα ολοκληρωμένη, ή οποία έκοσμεΐτο άπό αναρίθμητα ηθικά καί πνευματικά προσόντα καί αρετές. Ή μεγίστη όμως τών αρετών του ήταν ή διάκριση. Ό όσιος Γέροντας ήταν κυρίως παιδαγωγός διακρίσε­ως. Στην παιδαγωγική τέχνη τής διακρίσεως βασίζεται ή συμβουλευτική καί ή καθοδήγηση τών ψυχών, μιά διαδικασία πού άλλοτε μπο­ρεί νά είναι προληπτική καί άλλοτε θεραπευ­τική. Περικλείει δέ απεριόριστη δύναμη ή αγωγή αυτή…».

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ