Μιλά σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Αντωνίου, επίκουρος καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικολογίας στο Α.Π.Θ.
Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη.
«Ο ασυγκράτητος καταναλωτικός τρόπος της ζωής που δημιούργησαν οι «δυνατοί» στη γη, έφερε τον κόσμο μπροστά στο μεγάλο οικολογικό πρόβλημα. Ας καταλάβουμε όλοι, πως μόνο αν αλλάξουμε τη στάση μας στη ζωή και θυσιάσουμε τον εγωϊσμό μας, αν προσπαθήσουμε να μοιραστούμε με τον συνάνθρωπό μας τον αέρα, το νερό, τα διάφορα αγαθά μας. Είναι η καταλληλότερη ώρα τώρα τα Χριστούγεννα να παρακαλέσουμε τον Γεννηθέντα στην άσημη Βηθλεέμ, τον Λυτρωτή του κόσμου, να φέρει στον κόσμο ειρήνη και αγάπη μεταξύ όλων των λαών, γιατί είναι οι μόνες βασικές και απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας οδηγήσουν στην πρόοδο και επιτυχία».
Αυτά τονίζει σήμερα ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Αντωνίου, επίκουρος καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικολογίας στο Α.Π.Θ. παραχωρώντας συνέντευξη στην «ΕΓ».
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον τρόπο που προσεγγίζουν οι σημερινοί άνθρωποι τη γιορτή των Χριστουγέννων; Προσεγγίζεται ορθά και λυτρωτικά;
« Ναι, η Μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων δεν προσεγγίζεται ορθά και λυτρωτικά από πολύ κόσμο. Δεν γνωρίζουν ίσως οι πολλοί ποιά μεγάλα καί σωτήρια γεγονότα για τον άνθρωπο διαδραματίστηκαν σ αυτή την κορυφαία γιορτή. Ο μεγάλος ποιητής και πατέρας της Εκκλησίας, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (Ε.Π. 36,516) μας δίνει με σοφία τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα: «Λοιπόν, να γιορτάζουμε θεϊκά, λέει, όχι ειδωλατρικά, όχι κοσμικά αλλά υπερκόσμια, να τιμάμε όχι τους εαυτούς μας αλλά τον Χριστό», και συνεχίζει «μη τα της ασθενείας, αλλά τα της ιατρείας. μη τα της πλάσεως, αλλά τα της αναπλάσεως».
Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, του οποίου φέτος γιορτάζουμε 1600 χρόνια από την κοίμηση του, γράφει:
«Σήμερα λύθηκαν τα μακροχρόνια δεσμά. Ό διάβολος καταντροπιάσθηκε. Οι δαίμονες δραπέτευσαν. Ό θάνατος (της ψυχής) καταργήθηκε. Ό Παράδεισος ανοίχθηκε. Ή κατάρα εξαφανίστηκε. Ή αμαρτία διώχθηκε. Ή πλάνη απομακρύνθηκε. Ή αλήθεια αποκαλύφθηκε… Ή Βασιλεία των Ουρανών μεταφυτεύθηκε στη γη. Οι Άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους… Κατέβηκε ό Θεός στη γη κι ό άνθρωπος ανέβηκε στους ουρανούς. Κατέβηκε ό Θεός στη γη και πάλι βρίσκεται στον Ουρανό. ‘Ολόκληρος είναι στον ουρανό κι ολόκληρος είναι στη γη. Έγινε άνθρωπος κι είναι Θεός. Είναι Θεός κι έλαβε σάρκα». Μπροστά σε αυτά τα σωτήρια γεγονότα, έρχεται ό πονηρός με τους υπηρέτες του, που δε θέλουν την απελευθέρωση του ανθρώπου και δίνουν μια άλλη, ψεύτικη αίσθηση της μεγάλης γιορτής, προβάλουν δηλαδή και επιβάλουν κοσμικές – ειδωλολατρικές εκδηλώσεις, με ήθη και έθιμα άσχετα με την Σωτήρια Εορτή, προκειμένου να πετύχουν, όπως λένε, τη «μαγεία των Χριστουγέννων». Αλλά βέβαια δεν γιορτάζονται τα αληθινά Χριστούγεννα με πολυφαγία, με ξενύχτια, με επίδειξη στο ντύσιμο και άλλα. Αυτά μας τα επιβάλουν αυτοί που θέλουν τη μαζοποίηση των ανθρώπων, για να χάσουμε το αληθινό νόημα της Σωτήριας Γιορτής των Χριστουγέννων και να μας κάνουν υποχείρια της «αλλοτρίωσης». Έχει μεγάλη σημασία να προσέξουμε την πνευματική προετοιμασία μας για τα Χριστούγεννα, δηλαδή την νηστεία, την προετοιμασία μας για την Χριστουγεννιάτικη θεία Λειτουργία και την αγάπη μας στο Θεό, και στο συνάνθρωπο μας».
«Ο Χριστός γεννήθηκε για να αναγεννηθεί ο άνθρωπος. Ήρθε στη γη για να υψωθούμε εμείς στον ουρανό. Πήρε σάρκα για να νικήσουμε τα πάθη της σάρκας, το θυμό, τη βλασφημία, το ψέμα, τη διαφθορά, το μίσος, την ατιμία και στη θέση τους να βάλουμε την αγάπη, την πίστη, την ελευθερία, την αλήθεια, τη φιλανθρωπία, τη συγχωρητικότητα, την υπέρβαση κάθε εγωπαθούς συμπεριφοράς και αδικίας». Αλήθεια ποιο είναι το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων;
« Πολύ σωστά. Με την ενανθρώπηση και τη γέννησή Του ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός θέλει τη θέωση του ανθρώπου. Ενώνεται το κτιστό πλάσμα, ο άνθρωπος με τον Άκτιστο Πλάστη. «Αυτός ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν» διδάσκει ο Μ. Αθανάσιος. «Άνθρωπος γαρ εγένετο ο Θεός και Θεός ο άνθρωπος» ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Ένας μεγάλος φιλόσοφος και Θεολόγος, ο άγιος Μάξιμος ο Απολογητής, τον 7ο αιώνα έλεγε ότι τα Χριστούγεννα είναι ο σκοπός της ανθρώπινης ιστορίας, διότι από τα Χριστούγεννα πηγαίνουμε, με όλη την επίγεια δράση του Ιησού Χριστού, στην εορτή της Πεντηκοστής, που είναι η εορτή της δυνατότητας του ανθρώπου να γίνει Θεός με τη Χάρη του Θεού. Η γιορτή των Χριστουγέννων είναι το θεμέλιο της σωτηρίας μας. Πρέπει την ημέρα των Χριστουγέννων να ευχόμαστε με τη φράση «Χριστός Ετέχθη», όπως λέμε το Πάσχα «Χριστός Ανέστη». Είναι ελεύθερος ο άνθρωπος να διαλέξει και να νοηματοδοτήσει σωστά τα Χριστούγεννα. Μπορεί, αν θέλει να απαλλαγεί από τις «μυθοπλασίες» που τον υποδουλώνουν, από την «φαντασία» που τον παραπλανά. Έπρεπε ο Θεός να γεννηθεί ως άνθρωπος, από μια Μητέρα για νά τόν πλησιάσει και να αναγεννηθεί ο άνθρωπος. Γι’ αυτό οι εμπνευσμένοι υμνογράφοι της Εκκλησίας μας, και οι μεγάλοι Πατέρες, υμνούν και δοξάζουν τον Θεάνθρωπο Χριστό, πού αναγέννησε τον άνθρωπο και ανακαίνισε ολόκληρη την κτίση, έδωσε άλλη προοπτική και νόημα τόσο στον άνθρωπο, όσο και σε ολόκληρη την δημιουργία».
Πώς ερμηνεύονται οι πόλεμοι, η εκμετάλλευση των αδυνάμων, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η κοινωνική ανισότητα από την Ορθοδοξία;
« Τελικά το κακό δεν είναι αθάνατο και μόνιμο στη γη. Ο θάνατος και η αδικία νικήθηκαν πάνω στον Σταυρό του Χριστού. Οι άνθρωποι ας μη χάσουμε την ελπίδα ποτέ, γιατί η αγάπη του Θεού δεν μας εγκαταλείπει. Οι νέοι μπορούν να χτίσουν ένα καλύτερο κόσμο. Ο ασυγκράτητος καταναλωτικός τρόπος της ζωής που δημιούργησαν οι «δυνατοί» στη γη, έφερε τον κόσμο μπροστά στο μεγάλο οικολογικό πρόβλημα. Ας καταλάβουμε όλοι, πως μόνο αν αλλάξουμε τη στάση μας στη ζωή και θυσιάσουμε τον εγωϊσμό μας, αν προσπαθήσουμε να μοιραστούμε με τον συνάνθρωπό μας τον αέρα, το νερό, τα διάφορα αγαθά μας. Είναι η καταλληλότερη ώρα τώρα τα Χριστούγεννα να παρακαλέσουμε τον Γεννηθέντα στην άσημη Βηθλεέμ, τον Λυτρωτή του κόσμου, να φέρει στον κόσμο ειρήνη και αγάπη μεταξύ όλων των λαών, γιατί είναι οι μόνες βασικές και απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας οδηγήσουν στην πρόοδο και επιτυχία».
Ποιες συμβουλές θα δίνατε στους σημερινούς Χριστιανούς για τη γιορτή των Χριστουγέννων;
Πλήθη σημερινών ανθρώπων μπορούν να πούν όπως ο Ιώβ, ότι έχουν σβήσει οι γήινες ελπίδες τους. Πολλοί έχουν χάσει περιουσίες, υγεία, κάθε κοσμική στήριξη.
Ο Ιώβ είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα υπομονής. Έμεινε ακλόνητος στην πίστη του.
Το θέμα όμως είναι τούτο:
« Το ζήτημα είναι άλλο:
Δύσκολα δέχεται συμβουλές ο σημερινός άνθρωπος. Μπορεί να ακούσει και να εμπιστευτεί; Δεν τον αφήνουν οι σειρήνες με τις διαφημήσεις των εμπορευμάτων τους να προσέξει. …Τα Χριστούγεννα είναι ένα Γεγονός συγκλονιστικό, πού μπορεί να ξαναγεμίσει την άδεια ύπαρξη του ανθρώπου. Δεν πρέπει να ξεγελιέται κανένας και να κάνει τα Χριστούγεννα ψευτογιορτή-φολκλόρ με πλαστικά δεντράκια και ελαφρά τραγουδάκια. Πρέπει να αναζητήσουμε τα αληθινά, να ανακαλύψουμε την αξεπέραστη ποίηση της ορθοδοξίας, που σημαίνει ορθή δοξολογία του Θεού, να γευτούμε την αξιοθαύμαστη μελωδία των ύμνων. Ύμνος, μελωδία και εικόνα αποτελούν κορυφαίες δημιουργίες, πολιτισμό που σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία. Τη μεγάλη γιορτή μπορούμε ιδιαίτερα να την προσεγγίσουμε δοξολογώντας το Θεό μαζί με τους Αγγέλους του. Δοξολογούμε το Θεό και αγαπάμε τον συνάνθρωπο μας, όποιος κι αν είναι. Γιατί ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, με τα κορυφαία ποιήματά της, ψάλλει και δοξολογεί: «Χριστός γεννάται δοξάσατε. Χριστός εξ ουρανών’ απαντήσατε. Χριστός επί γης υψώθητε. Άσατε τω Κυρίω πάσα ή γη, και εν ευφροσύνη, ανυμνήσατε λαοί’ ότι δεδόξασται».
