Ούτε λίγο ούτε πολύ, στην κινεζική παρατραπεζική οικονομία κυκλοφορούν περί τα 4,4 τρισεκατομμύρια ευρώ –ήτοι ένα εξοντωτικό χρηματοπιστωτικό δηλητήριο.

 

Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου.

 

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των κομμουνιστικών οικονομιών ήταν η παραοικονομία τους ή ο αποκαλούμενος στην πρώην Σοβιετική Ένωση «κλεπτοκρατικός τομέας». Η έκφραση αυτή ανήκε στον γνωστό την περίοδο της «περεστρόϊκα» Σοβιετικό οικονομολόγο Όλεγκ Μπογκολόνωφ, σύμβουλο μετά το 1994 του ΝΑΤΟ σε θέματα ρωσικής οικονομίας. Ως φαίνεται δε, το φαινόμενο αυτό δίνει και παίρνει στην κινεζική τραπεζική οικονομία, στην οποία οι παρατράπεζες αποτελούν σοβαρό πρόβλημά της. Ένα πρόβλημα που, αν εκραγεί, θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις σε μία παγκόσμια οικονομία που …ψάχνεται.

Υπάρχει λοιπόν θέμα κινεζικού χρέους; Ως φαίνεται ναι, από την στιγμή που η κινεζική κυβέρνηση διέταξε κατεπείγοντα έλεγχο του συνόλου του δημοσίου χρέους της χώρας με σκοπό να διαπιστώσει τί συμβαίνει στην αγορά της με το χρήμα που κυκλοφορεί χωρίς επίσημη λογιστική καταγραφή. Από την άποψη αυτή, το όλο θέμα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.

Μετά από ελέγχους που είχε πραγματοποιήσει το 2011, η κινεζική κυβέρνηση είχε διαπιστώσει πως το χρέος των τοπικών κυβερνήσεων της Κίνας άγγιζε τα 10,7 τρισεκατ. γουάν στα τέλη του 2010. Στις αρχές Ιουνίου 2013, το Ελεγκτικό Συνέδριο της Κίνας ανακοίνωσε ότι περαιτέρω έλεγχοι εντόπισαν χρέος 3,85 τρισεκατ. γουάν που επιβάρυνε 36 τοπικές κυβερνήσεις έως τα τέλη του 2012. Η εποπτική αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το χρέος είχε αυξηθεί 12,94% σε σχέση με τα τέλη του 2010, αφού το αθροιστικό χρέος των 36 τοπικών κυβερνήσεων αντιστοιχούσε μόλις στο 31,79% των 10,7 τρισεκατ. γουάν του 2010.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), από την πλευρά του, είχε εκτιμήσει πρόσφατα ότι το σύνολο των αξιόγραφων που έχουν εκδοθεί από την κεντρική κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές ανέρχεται στο 45% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) της Κίνας.

«Το χρέος των τοπικών κυβερνήσεων έχει βρεθεί στο επίκεντρο τα τελευταία χρόνια και αποτελεί πηγή ανησυχίας για την ανάπτυξη της Κίνας», λέει ο Ding Suhang, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα της Citigroup, ο οποίος παλαιότερα είχε εργαστεί για το ΔΝΤ. «Η νέα κυβέρνηση προσπαθεί να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση». Ο Ding εκτιμά ότι το χρέος των τοπικών κυβερνήσεων φθάνει τουλάχιστον στα 12 τρισεκατ. γουάν.

Η Societe Generale εκτιμά πως το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών και των επενδυτικών οχημάτων των τοπικών κυβερνήσεων ανερχόταν περίπου στο 39% στα τέλη του περασμένου έτους. Το φορτίο του χρέους διαμορφώνεται στο 145%-150% του ΑΕΠ, εκτίμησε ο οίκος τον Μάϊο, επικαλούμενος κατά προσέγγιση υπολογισμούς, που καθίστανται δυσκολότεροι από τα όρια στα στοιχεία για τον δανεισμό, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην σκιώδη τραπεζική. Τί αντιπροσωπεύει όμως η τελευταία; Κατά το Bloomberg, «μια νέα δηλητηριώδης αράχνη απλώνει μεθοδικά τον ιστό της πάνω από την κινεζική οικονομία, μεγεθύνοντας το πρόβλημα του χρέους: το σκιώδες τραπεζικό σύστημα (shadow banking)».

Από το 2010, η αξία των μη ελεγχόμενων δανείων, επενδύσεων και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων αυτού του τομέα έχει σχεδόν διπλασιαστεί, από περίπου 36 τρισεκατ. γουάν (4,4 τρισεκατ. ευρώ), ποσό που ισοδυναμεί με το 69% του ΑΕΠ της Κίνας, λέει ο Haibin Zhu, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα της JP Morgan Chase στο Χονγκ-Κονγκ. «Είναι κυρίως η ταχεία επέκταση του σκιώδους τραπεζικού συστήματος (αντί του μεγέθους του) που θα μπορούσε να δημιουργήσει συστημικό κίνδυνο», προειδοποίησε στις 13 Μαΐου.

Από τότε έως σήμερα το φαινόμενο φαίνεται να έχει πάρει πρόσθετες διαστάσεις, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος συστημικής κρίσης –κάτι που η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει, εντείνοντας τους ελέγχους και κυρίως κλείνοντας την στρόφιγγα των τραπεζικών πιστώσεων.

 


ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ