Αν η Ελλάδα πετύχει στις μεταρρυθμίσεις όπως στην δημοσιονομική προσαρμογή, σε δέκα χρόνια θα είναι μια ευημερούσα χώρα.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου.
Είτε αυτό αρέσει σε κάποιους είτε όχι, η δημοσιονομική προσαρμογή πάει καλά και πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν είναι μακρυά. Θετική είναι επίσης η εξέλιξη και στο πολύπαθο ισοζύγιο πληρωμών της χώρας. Μετά από πολλά χρόνια, το έλλειμμά του πάει αισθητά προς τα κάτω και εικάζεται ότι μπορεί να φθάσει στο –10%, από +16% που ήταν τα τρία τελευταία χρόνια. Κατά κύριο δε λόγο αυτό οφείλεται στην μείωση των εισαγωγών, αλλά και στην τουριστική ανάκαμψη.
Έτσι, τον Μάϊο, σημαντική ήταν η μεγάλη αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών, κατά 24,4%, και των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 38,5%. Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να συμβάλουν στον περιορισμό της πτώσης του ΑΕΠ της χώρας ήδη από το δεύτερο τρίμηνο του 2013. Καλό νέο ήταν και η από καιρού αναζητούμενη «δοκιμαστική» μείωση του συντελεστή του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% (9% στα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες) από την 1η Αυγούστου, από 23% (16%) που ίσχυε από τον Σεπτέμβριο 2011. Η φορολογική αυτή ελάφρυνση αναμένεται επίσης να έχει θετικά αποτελέσματα στον τουρισμό και στην οικονομία –υπό ορισμένες, ωστόσο, σημαντικές προϋποθέσεις.
Υπό αυτές τις συνθήκες, έγκυρες κοινοτικές πηγές πιστεύουν ότι η Ελλάδα μπορεί να βγει από το τούνελ της κρίσης και από το 2016 να γνωρίσει καλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Όπως τονίζουν κοινοτικοί παράγοντες με σημαντικό ειδικό βάρος, το πρόγραμμα παραμένει εντός τροχιάς. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, τα ρίσκα περιμένουν και είναι υψηλά. Η επόμενη αξιολόγηση του προγράμματος θα αρχίσει τον Σεπτέμβριο και, σύμφωνα με τις πηγές μας, μέχρι τον Απρίλιο του 2014 δεν τίθεται θέμα χρηματοδοτικού και δημοσιονομικού «κενού». Όμως, αν μετά υπάρξει κάποιο «κενό», τότε: α)είτε θα υπάρξει νέα δανειακή στήριξη, β) είτε θα διατεθούν κεφάλαια που πιθανόν να περισσέψουν από το τρέχον πρόγραμμα, γ) είτε, επίσης, θα βγει η Ελλάδα στις αγορές εκδίδοντας βραχυπρόθεσμους τίτλους. Εξάλλου, το «κενό» αυτό στην χρηματοδότηση της χώρας οφείλεται στην άρνηση ορισμένων εθνικών κεντρικών τραπεζών να κάνουν roll-over στα νέα ελληνικά ομόλογα.
Στις Βρυξέλλες, πάντως, η εκτίμηση για την βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους παραμένει η ίδια. Θα αρχίσει να πέφτει, λένε κοινοτικές πηγές, από το 2014 και θα φθάσει κάτω από το 120% το 2021, εφόσον εφαρμοσθεί το πρόγραμμα. Οι ίδιες πηγές κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013 (-5,6%), ενώ χαρακτηρίζουν σαν πρόβλημα-κλειδί το ποσοστό της ανεργίας, που εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα υψηλό στην χώρα. Ωστόσο, δεν αναφέρουν καμμία αλλαγή στον μακροοικονομικό ορίζοντα της Ελλάδα για το 2014, όπου αναμένεται ελαφρά ανάκαμψη από το 2014 μέσω, κυρίως, του τουρισμού, της εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων.
Η ελληνική οικονομία κερδίζει γρήγορα το χαμένο έδαφος στην διεθνή ανταγωνιστικότητά της, λένε στην Κομισιόν. Σαν βασικά επιχειρήματα χρησιμοποιούν ότι το μοναδιαίο κόστος εργασίας έπεσε κατά 13,7% στο διάστημα 2009-2012, ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έπεσε στο 11,7%. Παράλληλα όμως στην Κομισιόν παραδέχονται ότι ενώ το πρόγραμμα βρίσκεται εντός τροχιάς και η σημερινή κυβέρνηση είναι πιο αποδοτική από την προηγούμενη, οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί. Πηγάζουν δε από την ταχύτητα με την οποία θα γίνουν οι επιβαλλόμενες μεταρρυθμίσεις και το βάθος των τελευταίων. Στο πλαίσιο αυτό, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα ακόλουθα:
*στην λήψη μέτρων για να σταματήσουν τα ελλείμματα στον ΕΟΠΠΥ,
*στην αναθεώρηση της διοικητικής δομής της διαδικασίας των ιδιωτικοποιήσεων το φθινόπωρο,
*στην αλλαγή της στρατηγικής των προσλήψεων στο Δημόσιο και της κατανομής του προσωπικού έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κυβέρνησης· η ένταξη 25.000 ατόμων στο πρόγραμμα της «κινητικότητας» και τα νέα οργανογράμματα για όλο το Δημόσιο θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2013,
*στην αναχαίτιση της ανεργίας των νέων αλλά και των μακροπρόθεσμα ανέργων –στο β’ εξάμηνο του 2013 θα εφαρμοσθεί πρόγραμμα απασχόλησης για 50.000 μακροπρόθεσμα ανέργους, ενώ ειδικό πρόγραμμα της ΕΕ ύψους 517 εκατ. ευρώ θα προωθήσει την απασχόληση 350.000 νέων· παράλληλα, η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα σύστημα διασφάλισης ελάχιστου εισοδήματος σε πιλοτική βάση και ένα πρόγραμμα στήριξης των μακροπρόθεσμα ανέργων τον Ιανουάριο 2014,
*στην διευκόλυνση των απολύσεων, με βάση τους νόμους που έχουν ήδη ψηφισθεί,
*στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων (π.χ. δικηγόρων και μηχανικών),
*στην εφαρμογή μέτρων που αφορούν τον φόρο πολυτελείας, την αύξηση των δικαστικών εξόδων και το τέλος ελλιμενισμού των σκαφών αναψυχής (Οκτώβριος 2013),
*στον εξορθολογισμό των αμυντικών δαπανών,
*στην βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος με βάση την έκθεση του ΟΟΣΑ (Νοέμβριος 2013) και την στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2013),
*στην αλλαγή του συστήματος φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας (Σεπτέμβριος 2013),
*στην αναδιάρθρωση και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ,
*στην εξυγίανση των τραπεζών –οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα υποβάλουν σχέδια αναδιάρθρωσης στα τέλη Σεπτεμβρίου 2013.
Δεν είναι λίγα αυτά που πρέπει να γίνουν. Αν όμως υλοποιηθούν, έστω και με κάποιες καθυστερήσεις, θα δώσουν σε όλους το δικαίωμα να ελπίζουμε…
