Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Ο πολιτικός, ο άνθρωπος για όλες τις εποχές
Ομιλία του πρώην Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Δημήτρη Σιούφα
Το περιοδικό Ηλιαία και η Εταιρεία Φίλων του Παναγιώτη Κανελλόπουλου οργάνωσαν εκδήλωση μνήμης και τιμής για τα 25 χρόνια από τον θάνατο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Στην εκδήλωση μίλησαν ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, ο πρώην Υπουργός Προκόπης Παυλόπουλος, ο Καθηγητής Σάββας Σπέντζας, ο συγγραφέας Πάρις Τακόπουλος και ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας. Στην ομιλία του ο κ. Σιούφας ανέφερε:
Ο φιλόσοφος, ο ιστορικός, ο πολιτικός
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος μετουσίωνε ένα ασυνήθιστο φαινόμενο του δημόσιου βίου μας. Όχι μόνο γιατί υπήρξε ταυτόχρονα φιλόσοφος, ιστορικός και πολιτικός. Αλλά γιατί ήταν σταθερά αφοσιωμένος στον στόχο της πληρότητας, σε όλα τα πεδία των δράσεών του. Ο φίλος του Κωνσταντίνος Τσάτσος (που ήθελε να διατυπώσει περιεκτικά την ικανότητά του να δραστηριοποιείται σε πολλαπλά πεδία) τον είχε χαρακτηρίσει «εκτατικό».
Από την εποχή που ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ξεκίνησε την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του, ως Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, οι φίλοι του διέκριναν τα ηγετικά στοιχεία που θα τον οδηγούσαν στο πολιτικό προσκήνιο. Ήταν, πρωτίστως, ο ιδεαλισμός που ενέπνεε τους γύρω του. Ήταν η παρρησία με την οποία καταδίκαζε τις ολοκληρωτικές ιδεολογίες. Ήταν η αφοσίωση σε αξίες και η τόλμη στην υπηρέτησή τους που γρήγορα τον ανέδειξαν σε μαχητή ιδεών.
Η διανοητική δύναμη του διαπότιζε αδιάλειπτα σε όλη τη διάρκεια του βίου του τη δημόσια στάση του ως πολίτη και ως πολιτικού. Από όλες τις θέσεις που κατέλαβε στη δημόσια διοίκηση και από όλα τα κυβερνητικά αξιώματα μέχρι την πρωθυπουργία στις παραμονές της δικτατορίας και τον μετέπειτα πολιτικό του βίο, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υπηρέτησε με αφοσίωση και μετριοπάθεια τις δημοκρατικές αρχές του. Τόσο σε στιγμές εθνικής κρίσης, όπως η Κατοχή, όσο και σε περιόδους ειρήνης και ανάπτυξης, όπως η Ελλάδα του Καραμανλή κατά την οκταετία 1955 – 63, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ανέλαβε επανειλημμένα καίριες αποστολές και τις έφερε σε πέρας, με συνέπεια και υψηλό δημοκρατικό ήθος.
Συνεργάστηκε με τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες του τόπου από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Επέδειξε σταθερότητα και επεδίωξε την αποφυγή συγκρούσεων, και το συγκερασμό των στοιχείων που θα επέτρεπαν στην Ελλάδα να αναπτυχθεί και να προοδεύσει, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και σε τομείς, όπως ο πολιτισμός, η παιδεία και η τέχνη. Τομείς που για άλλους ήταν, ίσως, λιγότερο ορατοί. Η πολιτική μετριοπάθεια του επέτρεψαν να αναλύει ψύχραιμα και να επιλέγει σωστά στις μεγάλες στιγμές της πρόσφατης πολιτικής ιστορίας μας.
«Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος», όπως έγραψε ο πρώην πρωθυπουργός Γ. Ράλλης, «υπήρξε ένα φαινόμενο πνευματικής πολυμέρειας και ποικίλων ταλάντων: ποιητής, φιλόσοφος, λογοτέχνης, ιστορικός, ρήτωρ, θεωρητικός της μουσικής και των εικαστικών τεχνών, πανεπιστημιακός δάσκαλος, πολιτικός οραματιστής, ενήμερος της στρατιωτικής στρατηγικής, με επιδόσεις ακόμη και χειριστή αεροσκάφους! Με την πολυμορφία των ταλάντων του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ο «αναγεννησιακός άνθρωπος» του αιώνα μας». «Ανεξίκακος, πάντοτε γενναίος και προπαντός ένας μεγάλος πατριώτης».
Η συμβολή του στην εδραίωση της Δημοκρατίας
Ο συνεπής και αταλάντευτος αγώνας του Παναγιώτη Κανελλόπουλου κατά των κάθε είδους δικτατοριών, ιδίως δε κατά της πρόσφατης επτάχρονης δικτατορίας, είναι γνωστός. Όπως επίσης γνωστό είναι ότι μετά τη Μεταπολίτευση, αφιέρωσε όλη την πολιτική ενέργειά του στην εθνική συμφιλίωση, διαδραματίζοντας έναν αποφασιστικό ρόλο στην εδραίωση της Δημοκρατίας και τη μεταρρύθμιση του ελληνικού θεσμικού συστήματος.
Πολιτικός και άνθρωπος για όλες τις εποχές
Η παρακαταθήκη του στις σύγχρονες γενιές δεν περιορίζεται, βέβαια, μόνο στο πλούσιο πολιτικό έργο του. Περιλαμβάνει ένα θησαυρό λογοτεχνικής, ιστορικής και φιλοσοφικής σκέψης αποτυπωμένης σε δεκάδες τόμους, που διαβάζονται και θα διαβάζονται για πολλά χρόνια ακόμη από Έλληνες, κάθε ηλικίας και πολιτικής απόχρωσης.
Τα γραπτά του σε πολλά σημεία αποτελούν διανοητική άσκηση σ’ ό,τι αφορά την έννοια της ελληνικής ταυτότητας. Αποτελεί μάλιστα κοινή διαπίστωση ότι κατάφερε να αποτυπώσει τη σύνθετη ελληνική ταυτότητα σε κείμενα που πάντρευαν αρμονικά το κλασικό πνεύμα με τη χριστιανική παράδοση του Βυζαντίου, όπως επίσης και τον ελληνικό πολιτισμό με τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό. Κατάφερε δηλαδή να μας δώσει μια συνολική αντίληψη των καταβολών μας, να ζωντανέψει την εικόνα μας για τον τόπο μας αλλά και τον εαυτό μας.
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ήταν ένας διανοούμενος που εκόμισε στην πολιτική την τέχνη του. Ήταν ένας πολιτικός που εμπλούτισε την πολιτική με ιδέες και ορθό λόγο.
Αθήνα, 25 Οκτωβρίου 2011
