Μαρία Γ. Παπαγιάννη (Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής Tabula Rasa).
Αφοσιωμένος στη δουλειά του , συνεχίζει πάντα να μας εκπλήσσει ευχάριστα με τις ερμηνείες του στους ρόλους που υποδύεται. Ένας υπέροχος άνθρωπος , απλός με πολύ χιούμορ, μια πνευματική ανάσα για την εποχή μας. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, αρθρογράφος. Πολυπράγμων κ πολυτάλαντος ο Νίκος Ορφανός με μια σημαντική πορεία στο θέατρο , στην τηλεόραση όπως κ στον κινηματογράφο.
Ο ίδιος θα γράψει «Στα δώδεκά μου κάνω δύο μεγάλες ανακαλύψεις που είχαν μεγάλη επίδραση στην περαιτέρω ζωή μου: Τη μουσική και τις εφημερίδες. Τυχαία ένα απόγευμα σκαλίζοντας το νέο μας στερεοφωνικό έπεσα επάνω στην εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη. Και ένα μεσημέρι μην έχοντας τι να κάνω, μπήκα σιγά σιγά στο δωμάτιο του πατέρα μου που κοιμόταν, και πήρα μέσα από τα χέρια του την εφημερίδα που κρατούσε. Από τότε ξεκινούν δύο σχέσεις ζωής, όπως λένε».
Με χαρά δέχτηκε να μιλήσει στην Ελληνική Γνώμη και εγώ πραγματικά απόλαυσα τη συνέντευξη. Καλή ανάγνωση λοιπόν.
-Ένας άνθρωπος υπό χρεοκοπία?
Σας κάνει εντύπωση; Όλα πια δεν είναι υπό χρεοκοπία; Ζούμε το τέλος όλων των μέχρι τώρα εποχών.
-Θέατρο Skrow ένας καινούργιος θεατρικός χώρος στο Παγκράτι(Αρχελάου 5) από την ομάδα Skrow Theatre Group, μια ομάδα από νέα παιδιά. Βασίλης Μαυρογεωργίου είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε μαζί?
Είναι η πρώτη φορά που ξανασυνεργαζόμαστε. Ανεβάσαμε το έργο πριν ένα χρόνο, κάτω από ασφυκτικές συνθήκες. Φέτος το ξανα-ανεβάζουμε όπως πρέπει, εγκαινιάζοντας ένα χώρο που είμαι σίγουρος ότι θα γράψει τη δική του ιστορία στο θεατρικό μας μέλλον.
-Πάμε να γυρίσουμε λίγο το χρόνο πίσω? Αϊ Γιάννης στο Ρέντη. Ποια εικόνα σας έρχεται στο μυαλό?
Πολλές. Οι αλάνες, τα χωράφια που ακόμη καλλιεργούνταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80, μια γειτονιά-χωριουδάκι, με όλα τα καλά, αλλά και τα κακά που αυτό συνεπάγεται. Θυμάμαι πολλά, συμμαθητές, φίλους, γείτονες, αλλά δεν τα νοσταλγώ. Μου αρέσουν που περνάνε οι εποχές. Που αλλάζουν όλα διαρκώς.
-Δίνετε κρυφά εξετάσεις στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν επιτυγχάνετε κ από τον πρώτο κιόλας χρόνο παίρνετε μέρος στην πρώτη σας θεατρική παράσταση? Την θυμάστε?
Εσείς τι λέτε; «Το Φιντανάκι», του Παντελή Χορν, σκηνοθεσία του δασκάλου μου Μίμη Κουγιουμτζή. Ακούστε θίασο: Βάσος Ανδρονίδης, Σούλα Αθανασιάδου, Μαρία Κωνσταντάρου, Ρένη Πιττακή, Γιάννης Καρατζογιάννης, Γιάννης Δεγαΐτης, Κέλλυ Σαρατσοπούλου. Σκηνικά Γιάννης Τσαρούχης, κοστούμια Διονύσης Φωτόπουλος, μουσική Μάνος Χατζιδάκις. Στις πρόβες μας επισκέπτεται ο Δημήτρης Χορν και στην πρεμιέρα ο πρώτος άνθρωπος που μπαίνει στο καμαρίνι και μου σφίγγει το χέρι είναι ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης.
-Η τέχνη είναι λύτρωση, αντίδραση , κραυγή αγωνίας , μια εσωτερική ανάγκη του καλλιτέχνη?
Ό,τι θέλετε είναι. Όλα αυτά μαζί, αλλά και πολλά ταπεινότερα. Και κονόμα, και ψυχανάλυση του προβληματικού καλλιτέχνη, και υποκατάστατο της ανύπαρκτης προσωπικής ζωής πολλών, και τρόπος για ερωτική επιβεβαίωση. Το θέμα είναι πως ο θεατής τα ξεχωρίζει και ανταμείβει τη γνησιότητα και το πραγματικά ανώτερο. Για μένα πάνω από όλα είναι αναπτέρωση και ενθάρρυνση για την αντιμετώπιση της ζωής, αισιοδοξία και χαμόγελο. Και βεβαίως μια δημιουργία που σε προσιδιάζει στο Θεό. Ο οποίος, αν υπάρχει, σίγουρα είναι καλλιτέχνης, πάνω απ’ όλα.
-24 χρόνια πορείας. Κριτικές, επιτυχίες, αποτυχίες, απογοητεύσεις , άλματα, κούραση, αγωνία, αναγνώριση. Τι σας έχει σημαδέψει πιο πολύ από όλα?
Η δουλειά είναι δουλειά. Ό,τι και να συμβεί πας παρακάτω. Άμα έχεις σημάδια από το επάγγελμά σου, μάλλον του δίνεις σημασία περισσότερη από όση του αξίζει. Με σημαδεύουν οι άνθρωποι, και κυρίως όλα αυτά που με εμπνέουν και μου διαμορφώνουν την προσωπική μου φιλοδοξία. Τα υπόλοιπα έρχονται και παρέρχονται.
-Χρησιμοποιείτε τα βιώματα σας πάνω στη σκηνή?
Τα τελευταία πέντε χρόνια πάρα πολύ. Μέχρι και 80 με 90 % σε κάποιους ρόλους, με απόλυτα συνειδητό τρόπο, αλλά ταυτόχρονα αδιόρατο στον απλό θεατή. Δύσκολα καταλαβαίνει κανείς τι ακριβώς βάζω από μένα, παρά μόνο όταν με ξέρει καλά.
-Τα τελευταία χρόνια κ σκηνοθέτης. Πόσο πιο δύσκολος είναι ο ρόλος του σκηνοθέτη όταν κ ο ίδιος παίζει στην παράσταση?
Ουφ, αυτό είναι μεγάλος μπελάς. Διότι πολλές φορές, ενώ παίζεις, αφαιρείσαι και παρατηρείς την παράσταση ως σκηνοθέτης, και αυτό είναι πολύ λάθος. Θέλει μεγάλο μέτρο, και πολύ θα ήθελα να το απέφευγα. Από την άλλη δε μπορεί, όταν σκηνοθετείς και παίζεις, να είσαι καλύτερος από τους υπόλοιπους ηθοποιούς, είναι λίγο ανήθικο.
-Έχετε πρότυπα στη ζωή σας? Ποιες μεγάλες προσωπικότητες θα θέλατε να είχατε γνωρίσει?
Πρότυπα δεν είχα και δεν έχω. Από προσωπικότητες θα ήθελα να έχω γνωρίσει πολλές: Τη Σοφία Βέμπο, το Βέγγο, το Λογοθετίδη, το Χατζηχρήστο, τον Παπαγιαννόπουλο, το Σακελλάριο, το Ζαμπέτα, το Μπρους Σπρίνγκστην, -να πούμε και κανένα ζωντανό-, το Ντύλαν, το Γούντυ Άλεν, και άλλους, και άλλους.
-Αντισυμβατικός ο Νίκος Ορφανός σας έχει στοιχίσει αυτό στη δουλειά σας?
Ξέρω ‘γω τι σημαίνει τώρα αυτό; Με θεωρείτε αντισυμβατικό; Ίσως, τι να πω. Μπορεί και να μου έχει στοιχίσει. Αλλά τι σημασία έχει; δε μπορείς να συνεργάζεσαι με όλους. Πόσω μάλλον με εκείνους που δεν εκτιμούν αυτό που είσαι.
-Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι ένα επάγγελμα σκληρό κ ανταγωνιστικό? Κ αν ναι πόσο ψυχοφθόρο είναι αυτό για εσάς?
Είναι πολύ, διότι δεν αξιολογείται με αντικειμενικά κριτήρια. Όλα στην Τέχνη είναι υποκειμενικά. Οπότε θα πρέπει να το αγαπάς πολύ για να το αντέξεις ως επάγγελμα. Από εκεί και πέρα ψυχοφθόρο δεν είναι για μένα. Πιο πολύ θα με εξόντωνε ψυχικά μια εργασία που δε θα μου άρεσε, παρά αυτό που κάνω. Ό,τι και να είναι μια δουλειά, άμα σου αρέσει, δεν πρέπει να υπολογίζεις τίποτα.
-Οι ομογενείς Έλληνες δέχονται πάντα με μεγάλη χαρά τους έλληνες καλλιτέχνες. Πόσο εύκολο ή πόσο εφικτό είναι στις μέρες να ταξιδέψει μια παράσταση στο εξωτερικό?
Είναι πολύ δύσκολο να εξαχθεί μια θεατρική παράσταση από την Ελλάδα, και αυτό διότι δεν ξέρουμε πως γίνεται αυτό. Δεν πουλάμε τη σύγχρονή μας τέχνη. Μια ζωή κρεμόμαστε από την αρχαία δόξα, στο επίπεδο του σύγχρονου πολιτισμού δεν υπάρχουμε ως χώρα στον παγκόσμιο χάρτη. Οπότε το θέμα δεν είναι να πουλήσουμε τη δουλειά μας στους ομογενείς μας, αλλά να την καταστήσουμε τόσο καλή, ώστε να την πουλήσουμε και να τη διαδώσουμε παντού.
-Οικονομική κρίση … για όλα φταίνε οι πολιτικοί , η Γερμανία κ το μνημόνιο? Εμείς ως λαός έχουμε ευθύνες?
Πρώτος φταίει ο λαός, πάντα. Αυτός επιλέγει, ακόμη και όταν ψηφίζει αγύρτες, το γνωρίζει πολύ καλά, και τους ψηφίζει γιατί τον βολεύουν και γιατί πολλοί συμπολίτες μας είναι και οι ίδιοι τέτοιοι. Δε μας πτώχευσε η Γερμανία, δε μας χρεοκόπησε το ΔΝΤ, μόνοι μας το ρίξαμε έξω χωρίς εργασία που να πιάνει τόπο, και μόνοι μας, αγκαλιά με τους διεφθαρμένους και ανίκανους πρωθυπουργούς μας, πήγαμε στην Ευρώπη ζητιανεύοντας δανεικά. Σκάψαμε το λάκκο και πέσαμε μέσα. Μια χώρα δεν την καταστρέφει ένας ή καμιά δεκαριά, αλλά πολλοί μαζί.
-Ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε ευρωπαϊκή χώρα Κε Ορφανέ?
Σαφέστατα. Απλώς πρέπει και εμείς να υιοθετήσουμε κάποια στιγμή επιτέλους το δυτικό πολιτισμό που οι αρχαίοι μας πρόγονοι θεμελίωσαν, διότι ακόμη σκεφτόμαστε Οθωμανικά και ραγιάδικα σε μεγάλο βαθμό. Η Δημοκρατία μας πρέπει να θεμελιωθεί ξανά σε απαράβατες αρχές που θα σφραγίσουν και την κοινωνία μας, πάνω από κάθε επιμέρους ιδεολογία και θρησκευτική αντίληψη του καθένα. Ιδού το μέλλον ιδού και η υπέρβαση που μας περιμένει.
–Τι πιστεύετε πως χαρακτηρίζει την εποχή μας?
Νομίζω η μετριότητα, σε επίπεδο ηγετών και υψηλών υπερβάσεων της διάνοιας –εξαιρώ τα επιτεύγματα της ψηφιακής τεχνολογίας- καθώς και η κατάρρευση όλων των συστημάτων διακυβέρνησης. Η άνοδος της Κίνας αλλάζει τον παγκόσμιο χάρτη σε όλους τους τομείς και εμείς ζούμε την πλέον συναρπαστική περίοδο από τη λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
-Γνωρίζω ότι διαβάζετε πολύ. Έχετε διαβάσει κάτι τελευταία που θα θέλατε να μας προτείνετε?
Εσχάτως έχω εντρυφήσει στη νέα ελληνική λογοτεχνία, η οποία έχει ραγδαία ποιοτική άνοδο. Αλλά καλύπτω και τα κενά μου στους ρώσους κλασικούς. Ολοκλήρωσα πρόσφατα το «Ο Μετρ & η Μαργαρίτα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ένα συγκλονιστικό αριστούργημα, απαγορευμένο από το Στάλιν, την εποχή που γράφτηκε. Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα. Καθώς και τα τελευταία βιβλία του Πέτρου Μάρκαρη, της Βικτόρια Χίσλοπ, και του Άρη Σφακιανάκη.
-Μέχρι τις 30 Ιουνίου «Ο άνθρωπος υπό χρεοκοπία» του David Lescot με την Δανάη Επιθυμιάδη κ τον Θανάση Δρόβη στο θέατρο Skrow . Άμεσα σχέδια υπάρχουν?
Αμέσως μετά στήνουμε για επιλεγμένες εμφανίσεις ένα μουσικοθεατρικό θέαμα ονόματι «ο Αλέκος στο Ναυτικό», με θέμα τα τραγούδια του Αλέκου Σακελλάριου από το ελληνικό σινεμά. Θα αναπαριστούμε ατόφια αποσπάσματα από τις ταινίες του σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα τραγούδια. Ένα θέαμα ευφρόσυνο που μας ξαναθυμίζει τη συμβολή αυτού του υπέροχου δημιουργού στο νεοελληνικό μας πολιτισμό. Είμαστε εγώ, ο μουσικός και συνθέτης Παντελής Αμπαζής με την ορχήστρα του, άλλοι δύο ηθοποιοί και τα Λαϊκά κορίτσια, μια τριάδα εξαιρετικών γυναικείων φωνών.
Αυτά.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς…
Ευτυχισμένος άνθρωπος όποιος καταφέρει να κάνει επάγγελμα αυτό που πραγματικά αγαπάει κ ο Νίκος Ορφανός τα κατάφερε.
Ανυπομονούμε λοιπόν να δούμε τα επόμενα επαγγελματικά βήματά του.
Παπαγιάννη Γ. Μαρία
(Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής Tabula Rasa)
