Δρ. Ιωάννης Παπαδόπουλος – Καθηγητής Οικονομικής Επιχειρήσεων Ξύλου & Μάρκετινγκ Προϊόντων Ξύλου- Τμήματος Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου – ΤΕΙ Λάρισας.
Μια εξαιρετική πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Εργοδοτών & Βιομηχάνων (Ο.Ε.Β.) Κύπρου και του Παγκύπριου Συνδέσμου Βιομηχάνων Επίπλου και Ξυλουργικών (ΠΑΣΥΒΕΞ) ήταν η πρόσφατη υλοποίηση του πολυεπιχειρησιακού προγράμματος συνεχιζόμενης κατάρτισης ζωτικής σημασίας με τίτλο: «Πρακτικοί τρόποι ορθής κοστολόγησης, μείωσης του κόστους λειτουργίας και αύξηση της απόδοσης των μικρών επιχειρήσεων», που χρηματοδοτείται από την ΑΝΑΔ (Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Kύπρου).
Στο πρώτο μέρος του εν λόγω προγράμματος (που συνεχίζεται) και κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου που διεξήχθη στη Λεμεσό (31/5 – 1/6/2013), παρουσιάστηκαν – προτάθηκαν, μεταξύ άλλων, από τον εισηγητή Ιωάννη Παπαδόπουλο, Καθηγητή του Τμήματος Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου (Σ.Τ.Ξ.Ε.) του ΤΕΙ Λάρισας, 21 στρατηγικές επιβίωσης των επιχειρήσεων επίπλων και ξυλουργικών κατασκευών για την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Το θέμα παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον για όλους τους συμμετέχοντες (28), προπάντων μετά την ιδιαίτερη κρίση που εμφανίστηκε στην Κύπρο τον Μάρτιο του 2013 με το «κούρεμα» των τραπεζικών καταθέσεων και έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό όλες τις κυπριακές επιχειρήσεις!
Μετά την ανάπτυξη των επιχειρημάτων του εισηγητή κατά την παρουσίαση των προτάσεων για την επιβίωση των εν λόγω επιχειρήσεων, διεξήχθη έρευνα, για να διαπιστωθεί ποιες από αυτές υιοθετούνται από τους ίδιους τους επιχειρηματίες και τα στελέχη του κλάδου, ώστε να έχουν άμεσο θετικό αποτέλεσμα γι’ αυτούς.
Εν συντομία παρουσιάζονται στη συνέχεια ορισμένα τα αρχικά αποτελέσματα της έρευνας, που σχεδιάστηκε και αναλύθηκε από τον Υπεύθυνο του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένου Μάρκετινγκ Διοίκησης και Οικονομίας του Τμήματος Σ.Τ.Ξ.Ε., Καθηγητή Ι. Παπαδόπουλο, τα οποία δείχνουν ότι:
Οι επιχειρήσεις της έρευνας έχουν επηρεαστεί αρνητικά σε ποσοστό 87,5% από τη νέα οικονομική κρίση του Μαρτίου του 2013, ενώ μόνο το 8,3% δεν έχει επηρεαστεί καθόλου και για το 4,2% αυτών έχει η κρίση έχει θετική επίπτωση! Αντίστοιχα, η εκτίμηση όλων είναι ότι ο κυπριακός κλάδος ξύλου και επίπλου έχει επηρεαστεί αρνητικά από αυτή την οικονομική κρίση, ενώ το 70,8% αυτών θεωρεί ότι ο κλάδος αυτός έχει συρρικνωθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%.
Η εκτίμησή του 66,7% των επιχειρηματιών είναι ότι ο κλάδος αυτός θα δει χειρότερες μέρες μέσα στους επόμενους 12 μήνες και μόνο το 20,8% διατηρεί μια αισιόδοξη προοπτική ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί. Ανάλογη είναι και εκτίμηση των προοπτικών για τις δικές τους επιχειρήσεις, όπου αυτοί προβλέπουν ότι η κατάσταση θα χειροτερέψει πολύ (10%), θα χειροτερέψει (40%), θα παραμείνει η ίδια κατάσταση (30%) και θα βελτιωθεί λίγο (20%).
Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις, οι επιχειρήσεις προσπαθούν να χαράξουν τη στρατηγική τους για να καταφέρουν να επιβιώσουν και ει δυνατόν να αναπτυχθούν τη δύσκολη αυτή περίοδο.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι τα δέκα (10) σημαντικότερα συμπτώματα που έχουν υποστεί το τελευταίο χρονικό διάστημα οι κυπριακές επιχειρήσεις επίπλου και ξυλουργικών κατασκευών σε μεγάλο βαθμό, είναι κατά σειρά ιεράρχησης (κλίμακα 1-7 με το 7=σε πολύ μεγάλο βαθμό) τα εξής:
1. Οι προμηθευτές είναι πολύ απαιτητικοί και παραδίδουν το προϊόν τους μόνο με καταβολή μετρητών χρημάτων (5,95)
2. Υπάρχουν μεγάλες πιέσεις από την πλειονότητα των πελατών για αγορά προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές (5,90)
3. Οι τράπεζες επιζητούν πλέον εγγυήσεις εμπράγματες (5,72)
4. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία εξασφάλισης της ρευστότητας ή της άντλησης κεφαλαίων, ιδιαίτερα από τις τράπεζες, αλλά και από τους πελάτες (5,52)
5. Παρατηρείται σημαντική πτώση του τζίρου(5,21)
6. Μειώθηκε ο αριθμός των καταναλωτών που επισκέπτονται την επιχείρηση (5,19)
7. Μειώθηκαν οι πωλήσεις (5,10)
8. Έχει μειωθεί στο ελάχιστο ή δεν διατίθεται καθόλου δαπάνη για διαφήμιση και προβολή της επιχείρησης (4,75)
9. Μειώθηκε το ποσοστό κλεισίματος κατά την πώληση (4,71)
10. Υπάρχει ανασφάλεια στο προσωπικό για τη διατήρηση της θέσης εργασίας του ή για την περικοπή μέρους της αμοιβής του (4,52).
Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι δέκα (10) σημαντικότερες (με την ίδια κλίμακα βαθμολογίας) προτάσεις – αρχές που υιοθετήθηκαν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, προκειμένου να τις εφαρμόσουν με επιτυχία ώστε να επιβιώσουν σε μεγάλο βαθμό εντός της οικονομικής κρίσης.
1. Το απασχολούμενο προσωπικό θα πρέπει να είναι ικανό, πιστό και υπερήφανο για την επιχείρηση όπου εργάζεται. Θα πρέπει κι αυτό να προσπαθεί ακόμη περισσότερο και να έχει ακόμη μεγαλύτερη παραγωγικότητα και αποδοτικότητα (6,43)
2. Άσκηση περισσότερης αυτοκριτικής (6,35)
3. Αυστηρός έλεγχος των οικονομικών της επιχείρησης με αναλυτική καταγραφή όλων των δαπανών και ιδιαίτερα των προσωπικών εξόδων (6,26)
4. Ενέργειες για την αναζήτηση νέων πελατών (6,13)
5. Δημιουργία ή βελτίωση της ιστοσελίδας ώστε αυτή να είναι αποτελεσματική. Προσοχή στα κείμενα της ιστοσελίδας και αξιοποίηση των μεγάλων δυνατοτήτων που προσφέρει το INTERNET (Facebook, Twitter, LinkedIn, κλπ) (5,86)
6. Ιδιαίτερη έμφαση στην σωστή επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα (εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης) και ιδιαίτερα κατά τη διαδικασία της πώλησης (προσπάθεια επίτευξης του μεγαλύτερου δυνατού ποσοστού κλεισίματος πωλήσεων) (5,75)
7. Συγκράτηση των τιμών σε ρεαλιστικά επίπεδα συμπιέζοντας όσο γίνεται τα περιθώρια κέρδους. Εναλλακτικά πώληση καλύτερης ποιότητας εφόσον δεν είναι δυνατή η περαιτέρω μείωση του κόστους παραγωγής (5,70)
8. Αναδιοργάνωση της επιχείρησης μέσα από «καλό» και αποτελεσματικό έλεγχο σε όλα τα τμήματα της επιχείρησής σας, αλλά και τη συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων επιχειρήσεων του κλάδου επίπλου και ξυλουργικών κατασκευών! (5,65)
9. Ορθολογική αξιοποίηση του διαθέσιμου χρόνου για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας (5,52)
10.Προσπάθεια μη απομάκρυνσης των καλών υπαλλήλων (είτε άμεσα είτε έμμεσα με μεγάλες μειώσεις μισθών), ενώ βεβαιωνόμαστε ότι απασχολούμε τους σωστούς ανθρώπους (5,43).
Οι πλέον αποτελεσματικοί τρόποι μείωσης του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων επίπλων και ξυλουργικών κατασκευών που υιοθετήθηκαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, από τους 20 που προτάθηκαν από τον κ. Ι. Παπαδόπουλο ήταν οι εξής:
1. Έλεγχος και συστηματική παρακολούθηση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας της επιχείρησης – καταγραφή όλων των δαπανών (6,23)
2. Αύξηση της αποδοτικότητας των εργαζομένων στην επιχείρηση (6,10)
3. Διακανονισμός με τις τράπεζες για τις δόσεις των τυχόν δανείων είτε με μείωση του επιτοκίου είτε με παράταση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου και επομένως τη μείωση της μηνιαίας δόσης (6,05)
4. Προμήθεια Α’ υλών και βοηθητικών υλικών σε χαμηλότερες τιμές (για την ίδια ποιότητα) ύστερα από έρευνα αγοράς (5,76)
5. Έλεγχος στα έξοδα των κτιριακών εγκαταστάσεων (κατανάλωση ρεύματος, τηλέφωνα, ενοίκια, διοικητικοί υπάλληλοι, εκτυπώσεις, αναλώσιμα είδη κλπ) (5,73)
6. Αξιοποίηση «έξυπνων» και οικονομικών τρόπων διαφήμισης και προβολής της επιχείρησης που θα πρέπει να είναι και αποτελεσματικοί (5,70)
7. Διαχείριση των οικονομικών της επιχείρησης με βάση διαχρονικές και αποτελεσματικές αρχές (5,68)
8. Συνεργασία με ικανό λογιστή που θα μπορούσε να προτείνει νόμιμους τρόπους μείωσης της απόδοσης φόρου προς την Εφορία ή επίτευξη κατάλληλου διακανονισμού (5,52)
9. Η οποιαδήποτε μείωση μισθών και ημερομισθίων θα πρέπει απαραιτήτως να μην μειώνει την αποδοτικότητα της επιχείρησης (5,36)
10. Υπολογισμός του κόστους λειτουργίας όλων των μηχανημάτων και επανεξέταση της χρήσης τους (5,32).
Με βάση τη σημερινή κατάσταση και μέχρι την ημέρα που θα οριστικοποιηθεί το «κούρεμα» των καταθέσεων της μεγαλύτερης τράπεζας της Κύπρου (ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ) παρατηρείται το φαινόμενο οι καταναλωτές να διακατέχονται από μια μεγάλη ανασφάλεια, αβεβαιότητα, αναβλητικότητα αγορών και φόβο (σε κάποιο βαθμό). Σίγουρα υπάρχουν και καταναλωτές που έχουν χρήματα για να τα διαθέσουν για να προμηθευτούν έπιπλα και ξυλουργικές κατασκευές, παρ’ όλα αυτά το μέγεθος της αγοράς έχει ελαττωθεί σε σημαντικό βαθμό, λόγω και της σημαντικής μείωσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Έτσι φαίνεται αναπόφευκτο κάποιες επιχειρήσεις του κλάδου να διακόψουν τη λειτουργία τους ή να μειώσουν, εκ των πραγμάτων, σε σημαντικό βαθμό το μέγεθός τους. Είναι και αυτές στρατηγικές που έχουν ήδη εφαρμόσει και θα εφαρμόσουν οι κυπριακές επιχειρήσεις, και είναι ορθές αρκεί να είναι συνειδητές! Σε συζήτηση με τους ιδιοκτήτες αρκετών επιχειρήσεων φαίνεται ότι αυτοί νιώθουν πιο «ανάλαφροι» μετά τις μειώσεις του προσωπικού στις οποίες έχουν προβεί και αναδιοργανώνονται σε νέες βάσεις στηριζόμενοι κυρίως στις δικές τους δυνάμεις και σε μέλη της οικογένειάς τους!
Υπάρχουν όμως σίγουρα και επιχειρήσεις που έχουν γερές βάσεις, διαθέτουν την κατάλληλη οργάνωση και εξοπλισμό, προβληματίζονται θετικά, αναζητούν νέες ιδέες και προτάσεις για την έξοδο από την κρίση, βλέπουν μακριά τον ορίζοντα και όχι μόνο τα μεγάλα κύματα του πελάγους μέσα στα οποία βρίσκονται σήμερα. Έτσι συμβουλεύονται τους κατάλληλους ανθρώπους, σκέφτονται και αναρωτιούνται πώς θα κάνουν κάτι! Στη συνέχεια βήμα – βήμα προσπαθούν να κάνουν τις ενέργειες που πρέπει, μετά έχουν τη βούληση να τις κάνουν, κατόπιν παίρνουν την απόφαση και έχουν μεγάλη πρόθεση να τα καταφέρουν, τις πραγματοποιούν και στο τέλος τα καταφέρνουν!
Ο Φρανσουά ντε λα Ροσφουκώ έλεγε: «Τίποτα δεν είναι αδύνατον. Υπάρχουν τρόποι να κατορθώσουμε το κάθε τι. Κι αν έχουμε αρκετή θέληση, θα έχουμε πάντοτε και αρκετά μέσα», ενώ αντίστοιχα ο Πλούταρχος έγραφε «Τίποτα δεν οφείλεται στην τύχη, μα όλα έχουν την εξάρτησή τους απ’ την προνοητικότητα και την ορθή κρίση».
Αυτό που χρειάζεται σήμερα η κυπριακή οικονομία για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά η αγορά, είναι μεταξύ άλλων, να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη που έχει χαθεί ή κλονιστεί σε μεγάλο βαθμό!
Στην μεγάλη αυτή προσπάθεια για την επιβίωσή τους, οι κυπριακές επιχειρήσεις επίπλων και ξυλουργικών κατασκευών έχουν τη στήριξη, πέραν των προαναφερόμενων φορέων της Κύπρου, και των στελεχών που έχουν αποφοιτήσει από το Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου του ΤΕΙ Λάρισας, αλλά και το επιστημονικό προσωπικό αυτού!
Η ανάπτυξη κατάλληλων συνεργασιών, η έμφαση στην εξωστρέφεια και την καινοτομία, η διαρκής αναζήτηση ευκαιριών, που πάντα υπάρχουν σε μία κρίση αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστούν, θα πρέπει να αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την επιβίωση και ανάπτυξη των κυπριακών επιχειρήσεων επίπλων και ξυλουργικών κατασκευών!
Πέραν των ενεργειών των ίδιων των επιχειρήσεων, θα πρέπει τόσο η Κυπριακή Πολιτεία όσο και οι φορείς της, με κάθε τρόπο να στηρίξουν τις υγιείς επιχειρήσεις του σημαντικότατου αυτού κλάδου της κυπριακής οικονομίας γιατί τα οφέλη θα είναι πολλαπλά για όλους!
