Συνέντευξη του Κώστα Ακρίβου στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη.

 

Ο Κώστας Ακρίβος είναι από τους συγγραφείς που σε κερδίζει με την μοντέρνα του γραφή. Χρησιμοποιεί νέες τεχνικές και πρωτοτυπεί με νέα θέματα που έχει τον τρόπο να τα παρουσιάζει με ένα ιδιαίτερο τρόπο. Θα έλεγα πως τον ενδιαφέρουν οι μοναχικοί άνθρωποι που προσφέρουν κοινωνικό έργο και είναι αθόρυβοι. Μία τέτοια μορφή ήταν και ο Αλφόνς Χοχάουζερ. Ήρθε στην Ελλάδα άγνωστος ,αγάπησε τη χώρα μας και πρόσφερε και την ψυχή του ακόμη για να βάλει κι αυτός ένα μικρό λιθαράκι για  την προκοπή του τόπου μας. Η συνάντηση που έγινε μαζί του ήταν μια αφορμή για να μιλήσει για το βιβλίο του και να εκφράσει τις σκέψεις του για την ελληνική λογοτεχνία.

 

 

 Ερ: Πώς «συναντηθήκατε» με τον Αλφόνς Χοχάουζερ; Υπήρξε ένα πρόσωπο που ο μύθος του ζούσε στην κοινωνία του Βόλου ή ένα πρόσωπο που είχε ξεχαστεί και το ανακαλύψατε τυχαία;

 

Απ: Πολλές φορές το τυχαίο είναι η καλύτερη τροφή για τη λογοτεχνία. Αρκεί, βέβαια, ο συγγραφέας να έχει τα μάτια του ανοιχτά και να μπορέσει να το χειριστεί δεόντως. Ο Βόλος, όπως άλλωστε και κάθε άλλη πόλη, έχει δύο παράλληλες ιστορίες. Εκτός από το μύθο της αργοναυτικής εκστρατείας, τον Ιάσονα, τον Ντε Κίρικο και τις εξεγέρσεις επί Τουρκοκρατίας ή την αντίσταση στην Κατοχή, υπάρχει η ιστορία της καθημερινότητας και κάποιων ανθρώπων που το πέρασμά τους σημάδεψε τη μικροϊστορία της περιοχής. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο αυστριακός Αλφόνς Χοχάουζερ (1906-1981). Αυτός ερωτεύτηκε τόσο πολύ το Πήλιο, ώστε πέρασε όλη σχεδόν τη ζωή του εδώ. Είναι φυσικό λοιπόν να ζει και να βασιλεύει στις μνήμες ακόμη πολλών ανθρώπων. 

 

 

 

Ερ: Ποιος ήταν ο Αλφόνς; Ένας πρωτοπόρος οικολόγος ή ένας ναζί; Ήταν φιλέλληνας ή αρχαιοκάπηλος; Ήταν ένας οραματιστής ή ένας τυχοδιώκτης;

 

Απ:Αυτά τα ερωτήματα-διλήμματα παιδεύουν τον αφηγητή, καθώς βασανίζεται να βρει απάντηση γύρω από την πολυσύνθετη προσωπικότητα του Αλφόνς. Σε κάποιο σημείο μάλιστα της έρευνας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Αλφόνς συνδύαζε τα πιο αντιφατικά στοιχεία, ήταν σαν «χρυσόσκονη και λάσπη μες στον ίδιο τενεκέ». Βέβαια, στο τέλος τα νέφη αραιώνουν και φαίνεται καθαρά ότι πρόκειται για μια εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα που, παρά τα κάποια λάθη και αμαρτίες στα νεανικά του χρόνια, ήταν ένας άνθρωπος σπάνιος: οικολόγος, φιλέλληνας, οραματιστής και βαθιά ουμανιστής.

 

Ερ: Το βιβλίο «Ποιος θυμάται τον Αλφόνς» θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ιστορικό ντοκουμέντο, χρονικό ή μυθοπλασία;

 

Απ: Από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκα με τον Αλφόνς κατάλαβα ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω τα κατάλληλα αφηγηματικά δίχτυα. Έτσι επιστράτευσα ημερολογιακές καταγραφές, ντοκουμέντα και προφορικές μαρτυρίες για να αλιεύσω τα πάντα γύρω από τη ζωή και το θάνατό του. Και όλα αυτά βέβαια κάτω από τις προσταγές και τους κανόνες της μυθοπλασίας. Στη σημερινή εποχή το μυθιστόρημα έχει κατακτήσει μια δυναμική που του επιτρέπει όχι μόνο να δανείζεται τεχνικές αφήγησης από άλλες τέχνες, αλλά να τις αποδομεί και να τις επαναχρησιμοποιεί καταπώς επιβάλλει η ανάγκη της μυθοπλασίας. Το πάντρεμα άλλωστε που επιχειρώ ανάμεσα στο κείμενο και στις φωτογραφίες που παρεμβάλλονται σε κάτι τέτοιο αποσκοπεί.

 

Ερ: Αποτελεί ιστορική μαρτυρία ή μυθοπλασία η συμμετοχή του στην ανακάλυψη του Δία ή Ποσειδώνα του Αρτεμισίου;

 

Απ:Το 1928 ανακαλύπτεται στο θαλάσσιο δίαυλο ανάμεσα στο Τρίκερι και στο Αρτεμίσιο ο μπρούντζινος θεός που κοσμεί το αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας και για τον οποίο ακόμα και σήμερα οι αρχαιολόγοι ερίζουν αν είναι ο Ποσειδώνας ή ο Δίας. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν ανακάλυψα, μέσα από μαρτυρίες και κείμενα, ότι ένας απ’ το πλήρωμα του καϊκιού που βρήκε το άγαλμα ήταν και ο Αλφόνς. Σαν να μην έφταναν δηλαδή οι τόσες «ηρωικές» του δράσεις, ερχόταν τώρα να προστεθεί και μια τέτοια εμπλοκή. Είχα λοιπόν για βάση την κατά λέξη αναφορά- μαρτυρία του συντρόφου του Αλφόνς, που πήρε μέρος κι αυτός στην ανέλκυση του αγάλματος. Ο πειρασμός ωστόσο ήταν μεγάλος, με αποτέλεσμα να βάλει και η μυθοπλασία λίγο το χεράκι της.

 

Ερ: Τι ήταν εκείνο που σας προσέλκυσε στην προσωπικότητα, στον…. Βίο και την Πολιτεία του Αλφόνς; Ήταν η πολυκύμαντη και ανήσυχη ζωή του ή η αξιοπρέπεια και η αρχοντιά  του θανάτου του;

 

– Ήταν σαν να αντίκρισα στον καθρέφτη της ζωής του το είδωλο της δικής μου ζωής ’ ανεστραμμένο, όμως. Όλα όσα κατόρθωσε αυτός και που εγώ τα είχα επιθυμήσει μα ποτέ δεν τα κατόρθωσα: θαυμαστά ταξίδια, περιπέτειες, ξεχωριστά βιώματα, δυνατές συγκινήσεις. Με λίγα λόγια μια ζωή συναρπαστική και ιδιαίτερη. Να φανταστείτε ότι κι αυτός ο θάνατος του Αλφόνς είναι, κατά ένα περίεργο τρόπο, αξιοζήλευτος και ελκυστικός.

 

Ερ: Ο Αλφόνς Χοχάουζερ είναι ένα πρόσωπο πραγματικά μυθιστορηματικό. Τελικά επαληθεύεται η άποψη ότι η ζωή ξεπερνά τη μυθιστορηματική φαντασία;

 

Απ: Αλίμονο αν δεν την ξεπερνούσε! Τότε η ζωή θα ήταν αφόρητα προβλέψιμη ή και μαριονέτα στα χέρια των μυθιστοριογράφων κάθε εποχής. Η ζωή είναι ύλη ακατάτακτη. Απ’ τη μεριά της η λογοτεχνία υπάρχει για να φωτίζει σκοτεινά εσωτικά τοπία.

 

Ερ: Με ποιο τρόπο επέδρασε στον μυθιστοριογράφο, σε σας, η προσωπικότητα του Αλφόνς;  Η ζωή του άλλαξε τον τρόπο που βλέπετε τη ζωή σας; Αν ναι, σε ποια κατεύθυνση;

 

Απ: Το να αλλάξεις κοσμοθεωρία στα πενήντα σου είναι πιο δύσκολο και από το να μπει ο πλούσιος στον παράδεισο – ακόμα και ο νεόπλουτος Έλληνας της μεταπολίτευσης. Όταν όμως τύχει να συμβεί, τότε πάει να πει ότι έφαγες γερό ταρακούνημα στις μέχρι τότε βεβαιότητες και αξίες σου. Εγώ μπορώ να καυχηθώ πως το έπαθα χάρη στον Αλφόνς, πήρα ένα γερό μάθημα ανυπόκριτης αθωότητας (με τη ζωή του) και γενναίας αξιοπρέπειας (με το θάνατό του).

 

Ερ: Προσωπικότητες σαν τον Αλφόνς, που αγάπησαν την Ελλάδα και συνέδεσαν τη μοίρα τους μαζί της,  θα μπορούσαν να παρουσιαστούν και σήμερα;

 

Απ: Δυστυχώς ακόμη σήμερα ψάχνουμε ανά την υφήλιο να ανακαλύψουμε φιλέλληνες και ανθέλληνες. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι η καθαρή ματιά, ιδίως του άλλου, του «ξένου», πάνω στις αρχές που οικοδομούν τον πολιτισμό μας. Γιατί σήμερα πληρώνουμε την υπεροψία των τελευταίων χρόνων: πόσο δεν νοιαστήκαμε για τον απάτριδα, για εκείνον που άπλωσε το χέρι του στη γενναιοδωρία μας και εμείς τον αρνηθήκαμε βουτηγμένοι καθώς είμαστε στην ευωχία του λάιφ στάιλ και της νάιλον ζωής. Ο Αλφόνς – και το λέω με πόνο ψυχής – είναι ο πιο Έλληνας που έχω γνωρίσει. Μακάρι να έχει αφήσει επιγόνους…

 

Ερ: Ένα από τα πράγματα που μου κάνει εντύπωση είναι τα πρωτότυπα θέματα που διαλέγετε για μυθοπλασία όπως και ο διαφορετικός τρόπος γραφής. Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των σχεδιαζόμενων  βιβλίων σας για συγγραφή;

 

Απ: Να μην πλήττω και να περνάω ωραία εγώ ο ίδιος πάνω απ’ όλα! Νομίζω πως αυτό είναι και το ασφαλέστερο κριτήριο για το αν θα αρέσει το βιβλίο και στους αναγνώστες. Όταν μαγειρεύεις το αγαπημένο σου φαγητό, με τα υλικά της προτίμησής σου και βάζοντας όλο το μεράκι σου, ε, δεν μπορεί να μην αρέσει και στους καλεσμένους σου!

 

Ερ: Είστε αποσπασμένος σε σχολική βιβλιοθήκη του Βόλου. Ποιες είναι οι εμπειρίες που έχετε όλο αυτό το διάστημα. Διαβάζουν οι νέοι μας;

 

Απ:  Κακά τα ψέματα, η σημερινή γενιά είναι η γενιά της εικόνας. Ίσως από μια άποψη να ήταν αναπόφευκτη μια τέτοια πορεία, καθώς και το ζητούμενο από κάθε λογοτεχνικό ανάγνωσμα είναι η εικονοποιία. Η διαδικασία δηλαδή της μεταμόρφωσης των λέξεων σε σχήματα, χρώματα και προσωπικές εικόνες. Ας είμαστε επομένως λίγο επιεικείς απέναντι στη σημερινή γενιά που στο κάτω κάτω δεν κάνει τίποτα άλλο από να σαγηνεύεται από την Κίρκη των έτοιμων και δελεαστικών εικόνων που βρίσκονται έτοιμες ανά πάσα στιγμή στο διαδίκτυο. Δική μας μέριμνα οφείλει να είναι το γράψιμο ωραίων βιβλίων – με την έννοια της δυνατής πλοκής, των ζωντανών χαρακτήρων και του χαρισματικού περιεχομένου. Το γεγονός πως τα παιδιά έρχονται στη βιβλιοθήκη και δανείζονται ανελλιπώς τον ΦΥΛΑΚΑ ΣΤΗ ΣΙΚΑΛΗ ή τον ΒΑΣΙΛΗ ΤΟΝ ΑΡΒΑΝΙΤΗ αυτό κάτι λέει…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ