«Τι σημαίνει δίκαιη πατρίδα»


Μιλά στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ  ο τρικαλινός στην καταγωγή Καθηγητής Οφθαλμιατρικής και διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Munster Σόλων Θάνος

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

«Δυστυχώς η Ελλάδα πάντα ανθρωποαιμορραγούσε». Αυτά δηλώνει σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ ο Σόλων Θάνος ο οποίος είναι Καθηγητής Οφθαλμιατρικης και διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Munster, στη Γερμανία.  Ο Σόλων Θάνος γεννήθηκε στην Παλαιοκαρυά Τρικάλων το 1954.

Η συνέντευξη

–Κύριε Θάνο πιστεύετε πώς ο κόσμος θα ήταν πιο φτωχός ή και διαφορετικός δίχως Έλληνες; Μπορείτε να μας πειτέ γιατί; 


«Είμαι βέβαιος για αυτό, ότι δηλαδή ο κόσμος θα ήταν σίγουρα πολύ διαφορετικός και πολύ πιο φτωχός χωρίς τους Έλληνες. Δεν εννοώ βέβαια τους Έλληνες σαν οντότητες ή σαν πρόσωπα αλλά σαν κρίκους μιας διαχρονικής πολιτισμικής αλυσίδας. Σκεφτήτε επι παραδείγματι το αν και τι μορφές κοινωνίας και διακυβέρνησης θα είχε ο σημερινός κόσμος χωρίς την ιδέα της Δημοκρατίας. Ένα απλό βλέμμα πέραν της Μεσογείου και προς κάθε κατεύθυνση το δείχνει ξεκάθαρα. Θα είχαμε δικτατορίες, θεοκρατίες και μυστικισμούς παντός τύπου, αδικίες σε βάρος ασθενών ομάδων, νόμους των δυνατών επί των αδυνάτων, γυναίκες και παιδιά χωρίς δικαιώματα, και ούτω και ούτω για να αναφέρω μόνο μερικά παραδείγματα. Κλείστε για λίγο τα μάτια και φανταστείτε να κυβερνά το δίκαιο της σαρίας και του πετροβολισμού στην Ευρώπη και την Αμερική ή το δίκαιο του τρόμου σε ολόκληρο τον κόσμο. Μόνο και μόνο λοιπόν η ιδέα της Δημοκρατίας υπερδικαιολογεί την ύπαρξη των Ελλήνων και αρκεί να μας κάνει υπερήφανους. Υπάρχουν βεβαίως και άλλες, αμέτρητες συμβολές των Ελλήνων που έχουν αφομοιωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο και αποτελούν πανανθρώπινες αξίες όπως η φιλοσοφία, η επιστήμη και ο αθλητισμός. Σαν Έλληνας περιπλανώμενος στον σημερινό κόσμο είναι πολύ δύσκολο να παραβλέψει κανείς την ελληνική συμβολή στο καθημερινό γενέσθαι».

–Η οικονομική κρίση, εδώ και δεκαετίες έχει διώξει εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων στην ξενιτιά, όπως και εσάς από όσα γνωρίζω… Μια νέα κρίση δημιουργεί τις ίδιες πλέον συνθήκες για νέους ανθρώπους. Ποιοι ευθύνονται για αυτή την αιμορραγία του ελληνισμού; Φταίνε μόνο οι πολιτικοί; Και ο λαός; Δεν έχει καμιά ευθύνη; 


«Δυστυχώς η Ελλάδα πάντα ανθρωποαιμορραγούσε. Οι περίφημες μακρινές αποικίες της Αρχαιότητας είτε στην Ιταλία είτε στην Αφρική είτε αλλού ήταν κατά μεγάλο μέρος το αποτέλεσμα συνεχούς μετανάστευσης φτωχών ή διωγμένων ομάδων. Και δυστυχώς αυτή η μετανάστευση δεν σταμάτησε ποτέ εκτός διαλλειμάτων ούτε επί Ρώμης, ούτε επί Βυζαντινών, ούτε επί Οθωμανών. Και συνεχίστηκε με σταθερούς και αυξομειόμενους ρυθμούς μετά το 1821, μέχρι σήμερα. Είναι πολύ ενδιαφέρον να κοιτάζει κανείς σε ευρωπαϊκές και αμερικάνικες Βιβλιοθήκες και να συναντά για όλο το διάστημα που ανέφερα επιστημονικές εργασίες διωγμένων Ελλήνων που ενεργά συνέβαλαν στον Πολιτισμό του τόπου που έζησαν. Δημογραφικά και πληθυσμιακά μία μαζική μετανάστευση όπως αυτή των Ελλήνων σημαίνει πρώτον μια κοινωνική καταστροφή για τον τόπο προέλευσης. Ποιοί εγκαταλείπουν τον τόπο τους; Είναι κατά κανόνα οι νέοι, οι σωματικά δυνατοί, οι νοητικά εύρωστοι και κοινωνικά ευέλικτοι ώστε να προσαρμόζονται σε νέες συνθήκες ζωής και εργασίας. Στους δέ μένοντες και μη μεταναστεύσαντες δημιουργούνται αλλαγές στην δημογραφία, εξάρτηση απο εξωγενείς παράγοντες, πολλές φορές εξάρτηση απο τους μετανάστες όπως ποικιλοτρόπως και διαχρονικά έδειξε και η ελληνική Ιστορία με την ελλαδίτικη φωνή απελπισμένη να καλεί την διασπορά της για βοήθεια. Ελαττώνεται όμως ταυτόχρονα στους μένοντες και η απαραίτητη ευγενής άμιλλα και ο ανταγωνισμός που είναι κοινωνικός μοχλός και κινήτρια δύναμη όλων των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων. 
Η ευθύνη είναι κάτι που δεν προσδιορίζεται απόλυτα και ποσοτικά. Είνα όμως διαφανές και λογικό οτι οι έχοντες πολιτική ευθύνη καθ΄οτι θεωρείται οτι είναι γνώστες των περιστάσεων λόγω ¨καρέκλας¨κατέχουν την μερίδα του λέοντος όσον αφορά την πληθυσμιακή αιμορραγία. Εφόσον είναι εκλεγμένοι να λειτουργήσουν προς όφελος του λαού τους και έχουν ορκισθεί να το πράξουν, οφείλουν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, βιομηχανία, παιδεία, τεχνολογική ανάπτυξη, έρευνα κλπ. Η συμπεριφορά των κομματικών υπευθύνων τόσο στην τριακονταετή διάρκεια που δημιουργήσαν την κρίση όσο και στα τελευταία δύο χρόνια που προσπαθούν με άγριο και πρωτοφανή τρόπο να την εκμεταλευτούν για να πάρουν ψήφους στις επόμενες εκλογές θα ήταν κωμικοτραγικό θέατρο άν δεν υπήρχαν οι στρατιές ανέργων και πεινασμένων. Είνα όμως εγκληματικό το να έχουν προδ΄σει το λειτούργημά τους και ακόμη να πολιτεύνται με μόνο γνώμονα την επανεκλογή τους, όπως συμπτωματικά δείχνει και ο τρόπος που παζαρεύουνν την τύχη τού τόπου εστιάζοντας σε πολυπληθείς ομάδες όπως αυτή των συνταξιούχων. Όμως φταίει σίγουρα και ο απλός Έλληνας εν μέρει που παρ΄όλο που έβλεπε την κοινωνική και πολιτική κατάρρευση, στις επόμενες εκλογές καιγότανε να ξαναβγάλει τον ΄δικό΄του για να γευθεί κάποιο επίδομα ή θέση στο δημόσιο. Η αλληλοεξάρτηση ανάμεσα στα πολιτικά πρόσωπα και στους εκλογείς, γνωστή ως πελατειακή σχέση, αποδειχτηκε καταστροφική για την Ελλάδα διότι διέγραψε και κατάργησε την αξιολόγηση και την αξιοκρατία προς όφελος της πελατειακής σχέσης που αναμφίβολα συνεπάγεται και ενα σίγουρο βήμα προς την διαφθορά. Ευκαιρία είναι λοιπόν να αναλάβουνε όλοι ανεξαιρέτως την αναλογούσα ευθύνη τους και να σκεφθούνε αν και πώς θα βγούνε απο το τέλμα της αυτοκαταστροφής».

–Εκτιμάτε πώς όσα χρήματα και αν μας δανείσουν οι εταίροι μας δεν θα κατευθυνθούν εκεί πού πρέπει, δηλαδή στην πρόοδο και ανάπτυξη της χώρας; Γιατί κατά τη γνώμη σας συμβαίνει αυτό; 


«Παρακολουθώ ότι απο την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαίκή Κοινότητα και μετα τεράστια κονδύλια έχουν πέσει στα χέρια Ελλήνων απατεώνων, κατά τα άλλα πολιτικών, χωρίς βεβαίως να χρησιμοποιηθούν σε υποδομές. Πρόκειται για μεγέθη πέραν το τρισεκαττομυρίου απο διαρθρωτικά ταμεία και όχι μόνον για δανεικά χρήματα απο κράτη ή τράπεζες. Δέν δημιουργήθηκε ούτε μία βιομηχανία για καρφίτσες. Και σαν Θεσσαλός παρακολουθω το τραγελαφικό κατάντημα του φράγματος του Αχελώου στην Πίνδο που έμελλε να τροφοδοτήσει τον θεσσαλικο κάμπο. Τα χρήματα, πάρα πολλά χρήματα, ξοδευτήκαν άσκοπα, το φράγμα έγινε, αλλά που είναι το νερό; Που είναι το ρεύμα; Και που είναι τα χρήματα που πλήρωσαν όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες; Δεν είμαι οικονομολόγος για να εκτιμήσω το τί μέλει γενέσθαι με τα επόμενα δανεικά χρήματα. Συνεκτιμώντας όμως με την απλή ανθρώπινη λογικη την εμπειρία και τις γενικές γνωσεις που κατέχω στο πεδίο νομίζω οτι τα χρήματα κατευθύνονται στους δανειστές για την αποπληρωμή τόκων. Με άλλα λόγια μεταβιβάζονται απο κρατικούς τραπεζικούς λογαριασμούς στους ιδιωτικούς δανειστες. Αμφιβάλλω άν έστω και ένα Ευρώ εχει φθάσει στην Ελλάδα για να προωθηθεί στην ανάπτυξη της χώρας. Αν υποθεσουμε όμως οτι κάτι θα έφθανε στην Ελλάδα, τότε θα κατευθυνόταν σίγουρα όχι στην πρόοδο αλλά σε ενα βαρέλι χωρίς πάτο, καθότι η ασθένεια είναι συστημική και τροφοδοτεί κυρίως την διεφθαρμένη πολιτική, την δικαιοσύνη, την διοίκηση, και όχι μόνο αυτούς. Και αυτό συμβαίνει λόγω της διαφθοράς σε όλους σχεδόν τους κοινωνικούς τομεις, θα χρειαζόταν τόμοι για να αναπτύξει κανείς τον αραχνοϊστό της διαφθοράς αρχής γενομένης απο τις κρατικές αρχές. Σαν απλό παράδειγμα σας αναφέρω το θέμα της παράνομης χρηματοδότησης ιατρικών και όχι μόνων υπηρεσιών (γνωστές ως φακελλάκι) που παριστάνουν απόλυτη ντροπή και απαξίωση του ιατρικού επαγγέλματος. Σε κανένα μέρος του δυτικού κόσμου δεν υπάρχει αυτή η αηδιαστική νοοτροπία να ζητάει ο γιατρός επιπρόσθετη και όχι ευκαταφρόνητη πληρωμή ακόμη και απο τους φτωχούς αγρότες, εργάτες και βιοπαλεστές. Προσωπικά θα προτιμούσα να μού κόψουν το χέρι παρά να το απλώσω για φακελλάκια. Θα χρειασθεί παιδεία, χρόνο και ριζική αλλαγή νοοτροπίας για να πάρει ο τόπος ένα δρόμο που του αξίζει στην ευρωπαϊκή οικογένεια».

–Οι Έλληνες στο εξωτερικό δημιουργούν γνώση, επιστήμη και τέχνη. Γιατί αυτές οι αρετές της φυλής μας δεν υφίστανται; Τι φταίει; Μπορεί ένας λαός με τόσα κενά και ελλείψεις στην καθημερινότητά του να ξεφύγει από μια ανεξέλεγκτη κρίση, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική; 


«Όντως οι Έλληνες μετανάστες εργάζονται σαν ισότιμοι πολίτες σε πολλές χώρες τού κόσμου, δημιουργούν και χαίρουν ιδιαίτερης αναγνώρισης για την ελληνικότητά τους, την παραγωγικότητά τους, την φιλοτιμία τους, και την μεσογειακή νοοτροπία τους. Στον επαγγελματικό μου δρόμο ανα τον κόσμο πάντα συναντούσα και συναντώ Έλληνες που τους θαυμάζω και τους χρησιμοποίησα και χρησιμοποιώ σαν πρότυπα για την δική μου σταδιοδρομία. Μερικές συναντήσεις εχουν και ανέκδοτο χαρακτήρα όπως η συνάντηση με κάποιον διακεκριμένο Ελληνοαμερικανό που δεν γνώριζε οτι η γενέτειρα των γονιών του ήταν ενα νησάκι στο Αιγαίο, και το μοναδικό ελληνικό του χαρακτηριστικό ήταν οτι έκαμε το σταυρό του όπως του είχε δείξει η γιαγιά του. Δεν υπάρχει σήμερα ούτε πανεπιστήμιο, ούτε θέατρο, ούτε επιχείρηση, ούτε ερευνητικό κεντρο, ούτε νοσοκομείο, ούτε εργοστάσιο στην Δύση χωρίς αξιέπαινους συνεργάτες ελληνικής καταγωγής που συμβάλλουν με τον τρόπο τους στην πρόοδο της κοινωνίας που ζούνε. Δυστυχώς αυτές ακριβώς τις αρετές της φυλής μας δεν τις συναντώ πιά όταν βρίσκομαι στην Ελλάδα, όπου αναγνωρίζω εναν αλλαγμένο λαό με ξενόφερτη και αλλαζονική συμπεριφορά. Τα κενά είναι δυστυχώς αναρίθμητα, και είναι τόσα πολλά και πολυεπίπεδα για να ξεπεραστούν μόνο με δανεικά χρήματα, γιατί τελικά είναι τα πολλά ανεξέλεγκτα χρήματα και η καλοπέραση που είναι συνυπεύθυνα για την κοινωνική αλλαγή, για να μην την ονομάσω καταστροφή. Η κρίση δεν είναι απλώς οικονομική, είναι κυρίως κοινωνική».

–Μετά κρίσιν εποχή θα υπάρξει στη χώρα μας; Πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια βιώσιμη και δίκαιη πατρίδα; 


«Βεβαίως θα υπάρξει η μετά κρίσην εποχή, το ζητούμενο είναι πια μορφή θα έχει η Ελλάδα, πιο κοινωνικό μοντέλλο θα κυριαρχίσει, και άν η χώρα θα συνεχίσει με το ίδιο κωμικοτραγικό τροπάριο, που την οδήγησε στην κρίση. Δεν είναι και καθόλου βέβαιο αν στην μετά κρίσην εποχή θα κυβερνήσει κάποιος δημοκρατικός θεσμός δεδομένου του ότι ακραίες δυνάμεις ενδυναμώνονται και ίσως να πάρουν την κυβερνητική σκυτάλη με όλα τα επακόλουθα. Η ερώτηση σε πολιτικό επίπεδο είναι το άν οι ίδιες θεσμικές δυνάμεις που έφεραν την καταστροφή είναι σε θέση να αλλάξουν την πορεία της χώρας , που το θεωρώ πολύ αμφίβολο. Δίκαιη πατρίδα σημαίνει πάταξη της διαφθοράς, αξιοκρατική κατανομή αγαθών, ίσες δυνατότητες παιδείας, επαγγελματισμού και διαβίωσης για όλους. Η λύση σε πολιτικό επίπεδο είναι η αυταπάγγελτη παραίτηση και η αυτοκαταγγελία όλων όσοι τα τελευταία 30 χρόνια λήστεψαν ή έκλεψαν το κράτος ή έκλεισαν τα μάτια στου κλέφτες, η διάλυση της σημερινής Βουλής και η διοίκηση του κράτους απο διεθνώς αναγνωρισμένους τεχνοκράτες για τουλάχιστον 5 με 10 χρόνια, μέχρι να καθαρίσει το τοπίο και να αποδοθούν ευθύνες στους πολιτικούς και τους φοροδιαφυγάδες. Επειδή η τεράστια οικονομική απάτη αφορά όλους τους Ευρωπαίους φορολογούμενους πολίτες, και λόγω του ότι και η ελληνική Δικαιοσύνη φαινεται να είναι κάθε άλλο παρά δίκαια, ο μόνος τρόπος τιμωρίας είναι ένας ευρωπαϊκός θεσμός όπως π.χ. το ποινικό δικαστήριο της Χάγης ή κάποιο ειδικό δικαστήριο σε ευρωπαϊκο επίπεδο, το οποίο και προτείνω να εκδικάσει το ελληνικό καθεστημένο. Ο προβληματισμός σε κοινωνικό επίπεδο είναι άν οι Έλληνες πολίτες είναι διατεθειμένοι να συνειδητοποιήσουν οτι είναι ένας λαός όπως όλοι οι λαοί και οτι δεν συνιστούν κάτι το ιδιαίτερο στον πανκοσμιοποιημένο μας Πλανήτη. Το μεγάλο πρόβλημα στην προοπτική ανάπτυξης είναι το άν θα μειώσει την τεχνολογική-βιομηχανική απόσταση απο άλλες παραγωγικές χωρες φέρνοντας και αξιοποιώντας μέρος του τεράστιου και άρτια καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού απο την διασπορά. Βιώσιμη πατρίδα σημαίνει μια πατρίδα που εισπράττει απο τον πολίτη αλλά και προσφέρει στον πολίτη. Που δημιουργεί υποδομές για το άτομο, την οικογένεια, την παιδεία, την υγεία, και που σέβεται τα δικαώματα του πολίτη απαιτώντας απο αυτόν σεβασμό στους θεσμούς και τους νόμους».