Γράφει ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης.

Ο Κεμάλ Πασά – Αττατούρκ – Πατέρας των Τούρκων πίστεψε ότι θα ξεμπερδέψει με τους Πόντιους, θα λύσει το Ποντιακό ζήτημα δια της σφαγής.  Εφάρμοσε γι αυτό μια προσχεδιασμένη πολιτική γενοκτονίας. Από τις περισσότερο βάρβαρες της ιστορίας.  Το μεγαλύτερο μέρος των θυμάτων ήταν γυναίκες και παιδιά. Ήταν μια γυναικοκτονία.

Τριακόσιες πενήντα τρεις χιλιάδες Πόντιοι εξοντώθηκαν στο διάστημα 1916 – 1923.  Τα θύματα θα ήταν περισσότερα αν οι μεγάλοι Ποντιακοί πληθυσμοί που εγκατέλειψαν τον 19ο και 20ο αιώνα τον Πόντο και ήταν εγκατεστημένοι στην Ρωσία επέστρεφαν στην πατρίδα τους.

Το δίκαιο αυτό αίτημα τους μετά την ήττα των Οθωμανών αντιμετώπισε την άρνηση πολλών εμπλεκόμενων δυνάμεων και κύρια του Κεμαλικού ρατσισμού.  Η άρνηση έσωσε τον Ποντιακό ελληνισμό της Ρωσίας.  Πολλές φορές η ιστορία λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο.

Ένα ζήτημα όμως, ένας λαός με βαθιές ρίζες στην ιστορία και τον πολιτισμό της ανθρωπότητας όπως οι Πόντιοι δεν εξαφανίζεται δια της σφαγής. Σ’ αυτό ο Κεμάλ απέτυχε.  Σήμερα οι Πόντιοι είμαστε πολλοί περισσότεροι από ότι ήμασταν μετά την γενοκτονία.  Είμαστε αρκετά εκατομμύρια.  Τις τελευταίες δεκαετίες το Ποντιακό ζήτημα, οι Πόντιοι, το πλέον τραγικό κομμάτι του Ελληνισμού, επιστρέφουν. Γιατί επιστρέφουν;  Γιατί το θέλει η Ιστορία, η Γεωγραφία και το Δίκαιο.

Δεν είναι η θέληση λίγων ανθρώπων, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, είναι η ιστορία που το επαναφέρει. Είναι ένας λαός, ένας αρχαίος πολιτισμός που επιστρέφει.

Ξεκίνησε ως μια διεκδίκηση της μνήμης μας «Πόντιοι Δικαίωμα στην Μνήμη» ήταν ο τίτλος ενός κειμένου που έγραψα σε μεγάλη Αθηναϊκή Εφημερίδα,    τον Σεπτέμβριο του 1986 μετά από ένα ταξίδι μου στη Ρωσία το 1985. Έτσι έγραψα στο κείμενο μου ότι ο λαός στην Tuva* στην κεντρική Ασία έχει τα δικαιώματα του. Οι Πόντιοι γιατί να μην τα έχουν.

Σήμερα το Ποντιακό ζήτημα είναι ζωντανό, παρόν σε πολλούς πολιτικούς και ακαδημαϊκούς θεσμούς στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, στην Νότια Αμερική, την Αυστραλία, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, μετά από μια συνεχή παρουσίαση του από ΜΚΟ και κύρια την Διεθνή Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών.  Μια μεγάλου κύρους ΜΚΟ αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ.

Στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη.  Στο βιβλίο μου «Το Ποντιακό ζήτημα στον ΟΗΕ» υπάρχει και στα Ρωσικά η παρέμβαση  μας σε αυτό τον οργανισμό, όπως και η πρώτη παρέμβαση στον ΟΗΕ στην Ρωσική επίσης γλώσσα.

Πολλές Πολιτείες στις ΗΠΑ, την Αυστραλία, αναγνώρισαν την Γενοκτονία των Ποντίων.  Ψήφισμα στο Ευρωκοινοβούλιο του Στρασβούργου το 2006 αναφέρεται στην Ποντιακή Γενοκτονία. Ήθελα να κάνω μια φιλική, αδελφική επισήμανση. Σ’ αυτές τις υψηλής ηθικής ιστορικής αξίας αναγνωρίσεις η ιστορία λέει ότι έπρεπε να πρωταγωνιστούν οι τοπικοί, περιφερειακοί και εθνικοί Ρωσικοί θεσμοί. Αυτό λέει η ιστορία.

Το Ποντιακό καταγράφεται πλέον ως ένα όχι μόνο εθνικό, Ελλαδικό, αλλά ένα διεθνές και κύρια Ευρωπαϊκό ζήτημα.  Οι διαδικασίες ένταξης της Ανατολίας στην Ε.Ε. αλλά και το αίτημα της ιστορίας για σχέσεις αρμονίας ανάμεσα στους λαούς, τα έθνη, τις θρησκείες, τους πολιτισμούς, επαναφέρει το Ποντιακό ζήτημα όχι μόνον ως ζήτημα του παρελθόντος αλλά του μέλλοντος.  Ένα ζήτημα του 21ου αιώνα.  Που   όμως ο Πόντος ή Ποντιακή Διάσταση συναντά την Ευρωπαϊκή Διάσταση;

Το πρώτο πεδίο είναι το Πολιτισμικό, το Μορφωτικό.  Λέγεται λανθασμένα ότι πρέπει να εξευρωπαϊστεί η Ανατολία, η Μικρά Ασία.  Αυτό είναι λάθος. Το αληθινό ζήτημα είναι η επιστροφή, η αναγέννηση των προϋπαρχουσών ευρωπαϊκών ψηφίδων της Μικράς Ασίας, που πολιτικές βίας και ρατσισμού εξόντωσαν, σκέπασαν.  Μια τέτοια πολιτισμική ευρωπαϊκή ψηφίδα είναι ο Πόντος.  Όπως είναι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.

Στον Πόντο, στην ιστορία του, στον πολιτισμό του συναντά κανείς μεγάλους πνευματικούς Πατέρες της Ευρώπης.  Τον Γεωγράφο και Ιστορικό Στράβωνα.  Τον Διογένη από την Σινώπη. Σ’ αυτόν οφείλουμε την λέξη Κοσμοπολίτης. Τον μεγάλο φιλόσοφο Ουμανιστή, τον μεγάλο Πολιτικό, Πατέρα, κατά την γνώμη μου της Ευρώπης, τον Βησσαρίωνα τον Τραπεζούντιο. Η Ευρώπη, η Ιταλία, η Ελλάδα αλλά και η Ρωσία του οφείλουν πολλά. Θα ήθελα κάποια άλλη στιγμή να σας μιλήσω για τον Βησσαρίωνα τον Τραπεζούντιο ως Πολιτικό και την επικαιρότητα του Σήμερα.  Ήταν ένας μεγάλος Πολιτικός, Ευρωπαίος Πολιτικός. Δεν μιλώ για το δογματικό ζήτημα.

Αυτή λοιπόν η Ευρωπαϊκή Πολιτισμική ψηφίδα πρέπει να επιστρέψει αντί να δολοφονείται. Το διαμάντι αυτής της ψηφίδας είναι η Ποντιακή γλώσσα που ομιλούν εκατοντάδες χιλιάδες. Πόντιοι στην ιστορικό Πόντο και τις μητροπόλεις. Πρόκειται για την πλησιέστερη προς την αρχαία ελληνική, ομιλούμενη σήμερα Γλώσσα. Η Τουρκικές κυβερνήσεις δολοφονούν αντί να προστατεύουν αυτό το ζωντανό μνημείο της παγκόσμιας γλωσσικής κληρονομιάς. Χωρίς την ελληνική γλώσσα ο κόσμος από τα Ουράλια έως τη Γη του Πυρός και την Αλάσκα θα ήταν Βαβέλ.

Οι αντιδράσεις της Τουρκίας στον ΟΗΕ μετά από παρέμβαση μας**, ως ΜΚΟ για την Ποντιακή γλώσσα, το 2002 δεν την κατατάσσουν στην σφαίρα των πολιτισμένων κρατών. Είναι όμως μεγάλη η ολιγωρία της Ευρώπης, των Ελληνικών κυβερνήσεων, των Κυπριακών κυβερνήσεων, της ΟΥΝΕΣΚΟ, της Παγκόσμιας αλλά και της Ρωσικής Ακαδημαϊκής Κοινότητας, ενός αδελφικού αλφαβήτου θα έλεγα.

Το δεύτερο πεδίο της συνάντησης είναι το Θεσμικό.  Η Ευρώπη που οικοδομούμε είναι μια Ευρώπη των Πόλεων και των Περιφερειών. Όλα τα κράτη, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά Παγκοσμίως, περνούν από την μονοκεντρική συγκεντρωτική σε μια Πολυκεντρική Θεσμική Αρχιτεκτονική. Η ίδια η Ρωσία αποτελεί μια πολυκεντρική εμπειρία.

Προϋπόθεση λοιπόν για την είσοδο της Ανατολίας, της Μικράς Ασίας, της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι το πέρασμα σε μια νέα Πολυκεντρική Δημοκρατική Θεσμική Αρχιτεκτονική. Αυτή την διαδικασία ονομάζω «Ισπανοποίηση»  της Τουρκίας.  Την έκφραση δηλαδή των δικαιωμάτων των αυτόχθονων λαών της Μικράς Ασίας στα πλαίσια διοικητικών, γεωγραφικών, πολιτισμικών Αυτονομιών. Αυτό που έγινε στην Ισπανία μετά τον Φράνκο είναι ένα παράδειγμα για ένα δημοκρατικό θεσμικό πολιτισμικό πρότυπο στην Μικρά Ασία μετά τον Κεμαλισμό.

Στα πλαίσια αυτά οι Πόντιοι στην Πόντο σήμερα διεκδικούν τα ίδια δικαιώματα που έχουν οι Καταλανοί, οι Βάσκοι, αλλά και άλλοι λαοί στην Ευρώπη από τον Ατλαντικό έως τα Ουράλια. Πόσοι είναι οι Πόντιοι στον Πόντου; Εκατοντάδες χιλιάδες, ένα – δύο εκατομμύρια; Η ιστορία θα πει πόσοι είναι.

Η πόλη της Τραπεζούντας δικαιούται περισσότερα δικαιώματα από τη Βαρκελώνη, το Σαν Σεμπαστιάν, το Βασκικό Ντονόστι.  Η Τραπεζούντα απετέλεσε επί αιώνες κέντρο πολιτισμού. Είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις. «Παρά πάσης σχεδόν γης εδοξάζετο», λένε οι ιστορικές πηγές.

Σήμερα όμως αντί να είναι μια πρωτεύουσα πολιτισμού, είναι τόπος διαμόρφωσης και εκπαίδευσης από Κεμαλο – ισλαμικούς μηχανισμούς δολοφόνων. Από εκεί προέρχονταν ο δολοφόνος του καθολικού ιερωμένου Ανδρέα Σαντόρο όπως και του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραν Ντικ.

Το Τρίτο πεδίο είναι το Ηθικό.

Αποτέλεσε μια μεγάλη ιστορική στιγμή για την παγκόσμια κοινότητα και την Ευρώπη η καθιέρωση της 27ης Ιανουαρίου ως ημέρας μνήμης των θυμάτων του Ναζισμού. Είναι η ημέρα που ο Σοβιετικός Στρατός έσπασε τις πύλες του Άουσβιτς. Στον Σοβιετικό Στρατό ήταν και πολλοί Πόντιοι. Σε ιστορικά κτίρια του Βερολίνου είναι γραμμένα ονόματα Ποντίων στρατιωτών του Σοβιετικού Στρατού.

Στον κόσμο όμως και ειδικά στην γεωγραφική και πολιτική Ευρώπη παρατηρείται ένα μεγάλο ηθικό και πολιτικό κενό. Οι δικοί μας αυτόχθονες λαοί στα Βαλκάνια γνώρισαν τον Ναζισμό ως ιδεολογία του θανάτου. Οι αυτόχθονες λαοί όμως της Μικράς Ασίας, ο Ελληνικός λαός γνώρισε δεκαετίες πριν μιαν άλλη ιδεολογία του θανάτου, τον Κεμαλισμό. Ο Κεμαλισμός είναι μια ιδεολογία του θανάτου. Ο Κεμάλ ήταν ο πρόδρομος, ο δάσκαλος του Χίτλερ.

Στην Ελλάδα είχαμε Κάνδανο στην Κρήτη, Καλάβρυτα στον Πελοπόννησο,  Δίστομο στη Ρούμελη, Χορτιάτη , Μεσόβουνο – Πύργοι στην Μακεδονία. Οι Ναζί εξόντωσαν τους πληθυσμούς αυτών των οικισμών.

Στο Μεσόβουνο και τους Πύργους εξόντωσαν και Ρώσους αξιωματικούς και στρατιώτες. Είναι γραμμένα τα ονόματα τους στο μνημείο. Εμείς όμως είχαμε πριν Τρίπολη, Κερασούντα, Μερζιφούντα, Μπάφρα, Σάντα, Δεβιζλικ. Το Δεβιζλίκ ήταν Κεμαλικό στρατόπεδο εξόντωσης των Ποντίων νότια της Τραπεζούντας. Ήταν περισσότερο βάρβαρο από το Άουσβιτς.

Γι αυτό το λόγο οι Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί θεσμοί οφείλουν  να καλύψουν αυτό το μεγάλο ανθρωπιστικό και ηθικό κενό καθιερώνοντας την 19η Μαϊου ως Ευρωπαϊκή και Διεθνή ημέρα μνήμης των θυμάτων του Κεμαλισμού.

Γιατί η νέα Ευρώπη που οικοδομούμε στηρίζεται επάνω σε μια θεμελιώδη αξία. Τον σεβασμό της αξίας της ανθρώπινης ζωής.

Ακόμη και σήμερα στην Πόντο, στην Μεσσοποταμία, το Κουρδιστάν, την Αντιόχεια, την Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα η ανθρώπινη ζωή στερείται αξίας.

Προϋπόθεση για την ενσωμάτωση της Μικράς Ασίας, του Πόντου στην Ε.Ε. είναι ο σεβασμός αυτής της αξίας. Η επιστροφή αυτής της αξίας που βασίλευε στον Πόντο επί αιώνες όπως μαρτυρεί ένας Ποντιακό στίχος.

Αν κρούγω και σκοτώνω σε θα λεγ’ νε μ’ εν φονεας

Κι κρούγω, κι σκοτώνω σε, θα λεγ’ νε μ’ εφοβέθεν

Καλλίον κι σκοτώνω σε, κι’ ας λεγ’ νε μ’ εφοβέθεν

 

Τι θέλουμε;  Την επιστροφή του ανθρωπισμού στην Μικρά Ασία. Εκεί όπου γεννήθηκε αυτή η αξία, ως ελληνικός, ως ορθόδοξος τρόπος ζωής. Εμείς έχουμε πρόσωπο-εικόνες, αυτές τις όμορφες εικόνες στις εκκλησίες μας γι’ αυτό είμαστε ενάντια στην βία, ενάντια στην γενοκτόνα βία.

Γεννήσαμε, προσφέραμε στην ανθρωπότητα μια ωραία λέξη : Φιλάνθρωπος, Φιλανθρωπία.

 

 

*  Pyotz Zubkov, Republic in the Heart Of Asia – Tuva Autonomous Soviet Socialist Republic. Novosti press agency. Publishing house. Moscow 1985

**  Michalis Charalambidis, The Pontian Question in the U.N. Ed. International League for the Rights and Liberation of Peoples, Geneve – Athens.

 

*Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη. Σπούδασε Πολιτικές Οικονομικές Επιστήμες και Κοινωνιολογία. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Την διάρκεια της δικτατορίας, διέφυγε διωκόμενος στην Ιταλία, όπου απετέλεσε μέλος της εκπροσώπησης του ΠΑΚ. Ήταν ένας από τους επτά που έγραψαν στο Μόναχο της Γερμανίας, την διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ. Απετέλεσε μια κρτική εναλλακτική πρόταση στο ΠΑΣΟΚ η οποία δικαιώθηκε Ιστορικά. Αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ το 1999. Αγωνίσθηκε να συγκροτήσει ένα νέο Μορφωητικό και Πολιτικό Κίνημα την ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ. Επεξεργάστηκε και ανέδειξε στα πλαίσια του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών και ιδιωτικά, πολλά ζητήματα του Ελληνικού, Εθνικού, Κοινωνικού σχηματισμού και εισήγαγε νέες έννοιες, αναλυτικά σχηματα, νέα ζητήματα και λέξεις στην διανοητική και πολιτική μας δημόσια ζωή. Πολλά πήραν τη μορφή βιβλίων, όπως:

Ελληνική Ποιότητα και Ανάπυτξη Αγροφιλία Πόλεων και Τόπου Παιδεία Πολυκεντρική Ελλάδα ΠΑΣΟΚ – Ιδέες, Αρχές και Γραφειοκρατία Εθνικά Ζητήματα Το Ποντιακό Ζήτημα Σήμερα Το Ποντιακό Ζήτημα στον ΟΗΕ

Τον Φεβρουάριο του 1994, το Ελληνικό Κοινοβούλιο υιοθέτησε την πρότασή του καθιερώνοντας την 19η Μαίου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής Γενοκτονίας. Υιοθέτησε επίσης το 1997 την πρότασή του, για την δημιουργία μιας νέας πόλης στην Θράκη, αλλά η τότε η κυβέρνηση την ακύρωσε. Στα πλαίσια μιας Διεθνούς Κύρους ΜΗ Κυβερνητικής Οργάνωσης αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ, συμπαραστάθηκε σε πολλούς λαούς στην Αφρική, Νότια Αμερική, Ασία, Αρμενίους και Κούρδους. Το 1986, εισήγαγε για πρώτη φορά το Κουρδικό στον ΟΗΕ, με ομιλία του στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Γενεύη. Η ίδια διεθνής Οργάνωση, εισήγαγε το Ποντιακό στον ΟΗΕ με συνεχείς παρεμβάσεις της. Για όλα αυτά προσκαλείται για διαλέξεις σε Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και Κέντρα Μελετών. Τα τελευταία χρόνια και σε Ελληνικά.

 

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ