Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 1ο αντάμωμα Αρβανιτών Ζαλουφιωτών ανατολικής Θράκης στο Νέο Χειμώνιο Έβρου.
Με πρωτοβουλία του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Νέου Χειμωνίου «Τα Ζαλουφιώτικα» συγκεντρώθηκαν οι Αρβανίτες που κατάγονται από το Μεγάλο Ζαλούφι της ανατολικής Θράκης και μετά την Γενοκτονία και την προσφυγιά κατέφυγαν σε διάφορες πόλεις και χωριά της Ελλάδας.
Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Νέου Χειμωνίου Όλγα Βλαδενίδου, η οποία αφού καλοσώρισε τους εκατοντάδες συμμετέχοντες, έδωσε το λόγο στο πρόεδρο της τοπικής κοινότητας Νέου Χειμωνίου Γεώργιο Ποτίδη για να καλοσωρίσει και αυτός τους Αρβανίτες που συγκεντρώθηκαν από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Αμέσως μετά ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών Νέου Χειμωνίου «Τα Ζαλουφιώτικα», ο οποίος παρουσίασε έθιμα των Αρβανιτών, εμφανίστηκε και σε δρώμενο μαζί με τους εκπολιτιστικούς συλλόγους Καλοχωρίου, Παραλυμνείου, Κλεισσούς, Παραδημής, Γυναικών Δικαίων.
Στη συνέχεια μίλησε ο Θεοφάνης Μαλκίδης ο οποίος μέσα από το λόγο και την εικόνα, έκανε την ιστορική αναδρομή της πορείας των Αρβανιτών από τη Βόρειο Ήπειρο στην ανατολική Θράκη, παρουσιάζοντας στοιχεία που έρχονται στο προσκήνιο για πρώτη φορά και φωτίζοντας ακόμη μία πληθυσμιακή ομάδα του αλλόφωνου Ελληνισμού. Ελληνισμός που μέσα από βίαιες και μη διαδικασίες, του επιβλήθηκε ή επέλεξε να χάσει τη γλώσσα του, αλλά όχι την εθνική ταυτότητα και συνείδησή του. Και μία τέτοια ομάδα αποτελούν και οι Αρβανίτες που παρότι αλλοφώνησαν, εντούτοις κράτησαν την καταγωγή τους και την ελληνική τους ταυτότητα μετέχοντας με μοναδικό τρόπο σε κάθε εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι των αρχών, συλλόγων, εκτός από τους προαναφερθέντες και από το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, Νεοχωρίου Σερρών, Σάκκου, Απαλού, Ρηγίου, Θουρίου και Καβύλης Έβρου, Θολού, Νέας Πέτρας και Κοίμησης Σερρών, Θρακών Μαγνησίας και πλήθος πολιτών Αρβανίτικης και μη καταγωγής που κατέκλυσαν το χώρο της εκδήλωσης, χορεύοντας και τραγουδώντας, δίνοντας ιδιαίτερο χαρακτήρα και μαζικότητα στο 1ο αντάμωμα.
Η ιστορία των Αρβανιτών της Ανατολικής Θράκης
Οι Αρβανίτες της Ανατολικής Θράκης προέρχονται από την περιοχή της Βορείου Ηπείρου και συγκεκριμένα από την περιοχή της Κορυτσάς και της Κολώνιας. Κύρια κοιτίδα τους είναι το Βιθκούκι -τη δεκαετία του 1730 είχε 20-25.000 κατοίκους- και δευτερευόντως η Κιουτέζα και το Κιάφσεζ.
Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν στην ανατολική Θράκη σε δύο περιόδους, η πρώτη στα τέλη του 16ου αιώνα, όπου και εργάστηκαν στην ανέγερση του τεμένους «Σελιμιέ» της Αδριανουπόλεως (1566-1574), οικοδομώντας στη περιοχή κοντά στη ΜΑΚΡΑ ΓΕΦΥΡΑ, έξι συνοικισμούς:
1. Τλιαλίκ
2. Ζουλούφ
3. Τσέσμε Γκιόκες
4. Οροζούνι Κοκόσιτ
5. Μπουλακλάρ
6. Καβάκ Μπουνάρ.
Οι συνοικισμοί αυτοί, κατά τον 18ον αιώνα συγκεντρώθηκαν σ’ ένα χωριό με το όνομα Ζαλούφι.
Η δεύτερη περίοδος είναι μετά την καταστροφή της Μοσχόπολης, του Βιθκουκίου, της Κιουτέζας και του Κιάφσεζ, στα τέλη του 18ου αιώνα. Οι Αρβανίτες που κατευθύνθηκαν στη νότια Ανατολική Θράκη ίδρυσαν οικισμούς που θύμιζαν τις γενέτειρές τους στην Βόρειο Ήπειρο: το Βιθκούκι (Σουλτάνκιοϊ) και την Κιουτέζα (Ιμπρίκ Τεπέ). Στα τέλη του 19ου αιώνα οι Ζαλουφιώτες ίδρυσαν δύο νέα χωριά: το Αμπαλάρ (Ζαλουφόπουλο) και το Καράσακλη (Σάκκο).
Τα Αρβανιτοχώρια, ακολουθώντας την τύχη του Ελληνισμού της περιοχής, λεηλατήθηκαν και οι κάτοικοί τους εξορίστηκαν, ενώ πολλοί δολοφονήθηκαν. Το Μεγάλο Ζαλούφι (Ιούλιος 1913), το Αμπαλάρ (Νοέμβριος 1913) το Σουλτάνκιοϊ (Απρίλιο 1914) λεηλατήθηκαν από τους Τούρκους και τον Οκτώβριο του 1922 ο Ελληνισμός εκκενώνει την Ανατολική Θράκη.
Οι κάτοικοι του Σουλτάνκιοϊ και του Ιμπρίκ Τεπέ εγκαταστάθηκαν στα χωριά Μπίντικλι (Τύχιο/Τυχερό), Χάντζιας (Τάρσιο), Τσακιρτζή (Πυρόλιθος), Φερετζίκ (Φέρες), Μαρχανλή (Πέπλος), Γκεμετζίκιοϊ (Γεμιστή) και Μπαξή-Βεη (Κήποι), του Αλτίν Τας εγκαταστάθηκαν στην Παραδημή Ροδόπης και στο Σαρχανλή (Αρδάνιο) Έβρου, ενώ οι κάτοικοι του Γιλανλή καθώς και λίγες οικογένειες από το Καρατζά Χαλήλ στην Άνθεια Έβρου.
Οι Αρβανίτες της βόρειας ανατολικής Θράκης εγκαθίστανται στο βόρειο Έβρου: Δίκαια, Καβύλη, Σάκκο, Κλεισώ, Νέο Χειμώνιο, Θούριο, Σοφικό, Ασημένιο, Ρήγιο, Πύθιο. Στη Μακεδονία και ειδικά στο Νομό Σερρών, τα χωριά Νεοχώρι, Παραλίμνιο, Νέα Πέτρα, Θολό, Κοίμηση, όπως επίσης και το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης.
Το μεγαλύτερο μέρος των Αρβανιτών από το Ζαλούφι εγκαταστάθηκε στο χωριό Ομούρ-Μπέη. Οι μεγάλες όμως πλημμύρες του Έβρου τους του 1928, 1929 και 1930, αναγκάζουν τους Ζαλουφιώτες να ξαναγίνουν πρόσφυγες, να αφήσουν το Κάτω Χειμώνιο και να εγκατασταθούν σε μια τοποθεσία που είναι σε ύψωμα δίπλα στο χωριό Θούριο, πέρα από την σιδηροδρομική γραμμή. Το νέο τους μέρος το ονόμασαν Νέο Χειμώνιο.
Θεοφάνης Μαλκίδης