Στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της OYNEΣKO. Η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης UNESCO για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στην ετήσια συνεδρίασή της (Παρίσι, 24-28 Νοεμβρίου 2014) έκανε δεκτή την υποψηφιότητα της Παραδοσιακής Μαστιχοκαλλιέργειας της Χίου. Η τεχνογνωσία της Μαστίχας είναι πλέον ένα αναγνωρισμένο στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Η καλλιέργεια του μαστιχοφόρου θάμνου στην Νότια Χίο και η εξαγωγή της αρωματικής μαστίχας συνιστά μία μοναδική παγκοσμίως παραδοσιακή καλλιέργεια, που μεταβιβάζεται προφορικά και εμπειρικά από γενιά σε γενιά. Διαμορφώνει εδώ και αιώνες το πολιτισμικό- αρχιτεκτονικό, κοινωνικό και φυσικό- τοπίο των 24 Μαστιχοχωρίων. Η μαστιχοκαλλιέργεια είναι κάτι παραπάνω από μία παραδοσιακή τεχνογνωσία καθώς γύρω από αυτήν υφαίνονται ποικίλα δίκτυα αλληλοβοηθείας και συμμαχιών μεταξύ των κατοίκων – καλλιεργητών των Μαστιχοχωρίων. Έως σήμερα, επιβιώνουν σχετικές με τη μαστιχοκαλλιέργεια γλωσσικές εκφράσεις, παραδόσεις και θρύλοι, όπως αυτός του μαρτυρίου του Αγίου Ισιδώρου που προκάλεσε το δάκρυ του θάμνου.
Οι Μαστιχοκαλλιεργητές αναγνωρίζουν σε αυτήν ένα συνεκτικό στοιχείο ταυτότητας. Η εγγραφή της Μαστιχοκαλλιέργειας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας αποτελεί αναγνώριση της αξίας αυτού του στοιχείου της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και, παράλληλα, το εντάσσει σε ένα παγκόσμιο σύστημα για την ανάδειξη και τη διαφύλαξη των ζωντανών παραδόσεων.
Περισσότερα για τη λειτουργία της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα, αναφέρονται παρακάτω.
Η έννοια
Πιο συγκεκριμένα, η έννοια της πολιτιστικής ποικιλομορφίας, του σεβασμού δηλαδή της ποικιλίας των πολιτισμικών εκφράσεων, είναι ενσωματωμένη στην συνθήκη του Μάαστριχτ και ενυπάρχει σε όλα τα ψηφίσματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον πολιτισμό.
H αναγκαιότητα προστασίας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αναγνωρίζεται ρητά στις συμβάσεις της UNESCO, τις οποίες και η χώρα μας έχει κυρώσει. Οι συμβάσεις αυτές αφορούν τόσο τα υλικά, όσο και τα άυλα αγαθά, καθώς και την ποικιλομορφία των πολιτισμικών εκφράσεων που κατά συνέπεια υπάρχει και αναπτύσσεται. Ο σεβασμός και η προστασία τους καθιστούν αναγκαία την ανάπτυξη διαπολιτισμικού διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων πολιτισμικών ομάδων. Τα παραπάνω αποτελούν τη βάση της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον πολιτισμό και βρίσκονται ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα.
Στο πλαίσιο αυτό και μέσω της πρακτικής της Ανοιχτής Μεθόδου Συντονισμού, ομάδα εμπειρογνωμόνων από κράτη-μέλη (στο εξής κ-μ) της ΕΕ, εργάστηκε ανταλλάσσοντας πρακτικές και απόψεις με θέμα τον διαπολιτισμικό διάλογο και την ποικιλομορφία των πολιτισμικών εκφράσεων. Η συνεργασία αυτή οδήγησε στην σύνταξη μιας πολυσέλιδης «Αναφοράς για τον ρόλο των τεχνών του δημόσιου χώρου και των πολιτιστικών θεσμών στην προώθηση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου».
Η πολιτική αυτή προωθεί τη σχετική σύμβαση της UNESCO και στοχεύει στην αφύπνιση και τη διευκόλυνση των φορέων στην ανάπτυξη πολιτικών σεβασμού και δημιουργίας, εντός του νέου διαπολιτισμικού περιβάλλοντος που ως πρόκληση αναδύεται πλέον παντού στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει ανάλυση επιτυχημένων πρακτικών, των παραγόντων της επιτυχίας τους, καθώς και συστάσεις για τους εμπλεκόμενους φορείς. O τελικός στόχος είναι να οδηγήσει τα κ-μ στην ανάπτυξη στρατηγικών, καθώς και να προωθήσει τη μεταξύ τους συνεργασία και συντονισμό για τα συγκεκριμένα θέματα.
Φωτογραφία από τη Βικιπαίδεια
