Ναι, κι όμως, εν έτει 2025! Και αν ξεχάσεις την κάρτα υγείας στον γιατρό σου; Αν είσαι τυχερός, μπορεί να σου σταλεί με fax.
«Περίπου τα τρία τέταρτα, δηλαδή το 77%, των γερμανικών επιχειρήσεων εξακολουθούν να χρησιμοποιούν fax», δηλώνει στην DW ο Φέλιξ Λέσνερ από την Bitkom, την ένωση της γερμανικής βιομηχανίας πληροφορικής. «Και το 25% το χρησιμοποιεί συχνά ή πολύ συχνά».
Γιατί συμβαίνει αυτό; «Οι περισσότερες εταιρείες λένε πως είναι απαραίτητο για την επικοινωνία με τις δημόσιες αρχές», εξηγεί ο Λέσνερ. «Ίσως εκεί βρίσκεται το πρόβλημα».
Στον μέσο όρο της ΕΕ
Η ΕΕ δημοσιεύει τακτικά κατατάξεις για το επίπεδο ψηφιακής ανάπτυξης των κρατών-μελών, με τη Γερμανία να βρίσκεται κάπου στη μέση των 27 – στην καλύτερη περίπτωση. Όσον αφορά την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, δηλαδή τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, η χώρα υστερεί ιδιαιτέρως. Μελέτη της συμβουλευτικής εταιρείας CapGemini κατατάσσει τη Γερμανία στην 24η θέση εντός της ΕΕ.
Ο Φρανκ Ράιναρτς, επικεφαλής της εταιρείας Digital Agency στο Ντίσελντορφ, λέει στην DW ότι το πρόβλημα της Γερμανίας δεν είναι στον σχεδιασμό στρατηγικής ή στη στοχοθεσία, αλλά στην ολοκλήρωση του εκάστοτε εγχειρήματος.
Στο Ντίσελντορφ, πόλη περίπου 650.000 κατοίκων, από τις 580 διοικητικές υπηρεσίες μόλις οι 120 είναι ψηφιακές – λίγο πάνω από το 20%. Παρ’ όλα αυτά η πόλη θεωρείται ψηφιακά προηγμένη και καταλαμβάνει την έκτη θέση στον δείκτη Smart City της Bitkom. Το Βερολίνο, η πρωτεύουσα της χώρας, δυσκολεύεται να μπει ακόμα και στο Top 40.
«Θεσμικός πληθωρισμός»
Στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής δομής της Γερμανίας εναπόκειται συχνά στους δήμους να βρίσκουν μόνοι τους λύσεις για τα ζητήματα γραφειοκρατίας.
«Δεν υπάρχει επαρκής παροχή λογισμικών και ψηφιοποιημένων διαδικασιών που να έρχονται από επίπεδο ομοσπονδίας», τονίζει ο Ράιναρτς. «Κάθε πόλη πρέπει να βρει τη δική της λύση ακόμα και για μια διαδικασία που είναι ίδια σε ολόκληρη τη Γερμανία».
Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η έλλειψη συντονισμού και αυτό που η ερευνήτρια Στέφανι Κελ αποκαλεί «θεσμικό πληθωρισμό».
Η Κελ και οι συνάδελφοί της στο Ινστιτούτο SHI στο Βερολίνο εξέτασαν γιατί οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες δεν αναπτύχθηκαν κατά πολύ περισσότερο στη Γερμανία τα τελευταία 25 χρόνια. Όπως εξηγεί στην DW, ο βασικός λόγος φαίνεται να είναι «η απουσία διασύνδεσης και συχνά η μη συμβατότητα των τεχνολογιών από περίπτωση σε περίπτωση».
Η Digital Agency του Ράιναρτς ιδρύθηκε για την αντιμετώπιση ακριβώς τέτοιων προβλημάτων. Το όραμά του για το ψηφιακό μέλλον του Ντίσελντορφ αφορά πρωτίστως μία ιστοσελίδα που θα επιτρέπει στους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες διαδικτυακά.
Το πρότυπο της Δανίας
Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει κινηθεί εδώ και καιρό η Δανία, χώρα-πρότυπο όσον αφορά την ψηφιοποίηση.
«Μέσω της ιστοσελίδας borger.dk όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε περισσότερες από 2.000 δημόσιες υπηρεσίες, μέσα από μια ψηφιακή πλατφόρμα», δηλώνει ο Γιάκομπ Φρίερ από το Digital Hub Denmark στην Κοπεγχάγη.
Σχεδόν τα πάντα – από τη φορολογία έως την υγειονομική περίθαλψη – γίνονται διαδικτυακά. Το κλειδί είναι η υποχρεωτική ψηφιακή ταυτότητα (eID), αναφέρει στην DW ο Άνταμ Λέμπεχ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Δανίας. «Περίπου το 97% του ενήλικου πληθυσμού διαθέτει eID και το 83% τη χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα», όπως λέει.
Η ψηφιακή βάση του συστήματος είναι ένας ενιαίος αριθμός ταυτοποίησης, το Κεντρικό Μητρώο Προσώπων (CPR), που εισήχθη το 1968. «Αφού χρησιμοποιούμε το ίδιο αναγνωριστικό σε όλα τα συστήματα, η ανταλλαγή δεδομένων γίνεται εύκολη», προσθέτει ο Λέμπεχ. Αυτή η αντιμετώπιση ωστόσο απαιτεί υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος.
Αν και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Δανοί εμπιστεύονται την κυβέρνησή τους, οι Γερμανοί είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί απέναντι στη συγκεντρωτική, κρατική συλλογή δεδομένων εξαιτίας του ναζιστικού παρελθόντος και της κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας, καθώς και τα δύο καθεστώτα χρησιμοποίησαν προσωπικά δεδομένα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πολιτών.
Η αλματώδης πρόοδος της Ινδίας
Στην Ασία ξεχωρίζει το παράδειγμα της Ινδίας, η οποία έχει δείξει πως είναι εφικτό να γίνουν μεγάλα άλματα στην ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών. Μέσα σε μόλις 15 χρόνια έχει δημιουργήσει το δικό της σύστημα ηλεκτρονικής ταυτότητας, το Aadhaar, το οποίο σύμφωνα με επίσημα στοιχεία χρησιμοποιείται από το 99,9% του πληθυσμού.
Το Aadhaar συνδέεται με μια ψηφιακή πλατφόρμα πληρωμών, το Unified Payment Interface, την οποία δέχονται ακόμα και πλανόδιοι πωλητές στον δρόμο. Οι πελάτες πληρώνουν απλώς μέσω QR code και μίας εφαρμογής στο κινητό.
Ο Τεζ Πολ Μπατλά από τη μεγαλύτερη εταιρεία πληροφορικής της Ινδίας, την TCS, δηλώνει στην DW πως το Aadhaar και το UPI αποτελούν «θεμελιώδη συστήματα» που αναπτύχθηκαν με κρατική στήριξη αλλά και χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα. Από την αρχή σχεδιάστηκαν ως συστήματα ανοικτού κώδικα, διαθέσιμα για δημόσια και ιδιωτική χρήση – όπως οι υποδομές κοινής ωφέλειας.
«Όταν χτίζεις σιδηροδρόμους ή αυτοκινητόδρομους ή λιμάνια, τα διαθέτεις σε όλους», λέει ο Μπατλά. Αυτό επέτρεψε σε ιδιωτικές πρωτοβουλίες να αξιοποιήσουν αυτά τα συστήματα και να δημιουργήσουν ευρύτερες υπηρεσίες για πολίτες και επιχειρήσεις.
Η ψηφιακή υποδομή, προσθέτει, ήταν η ευκαιρία της Ινδίας να επιταχύνει την πρόοδο, με αποτέλεσμα σήμερα «σχεδόν το 80% του ενήλικου πληθυσμού να διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό». Χωρίς το Aadhaar και το UPI, όπως λέει, «θα χρειαζόμασταν 48 χρόνια για να φτάσουμε στο σημερινό επίπεδο».
Μία καλύτερη ψηφιακή υποδομή και ένα οικοσύστημα ψηφιακών υπηρεσιών θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη και χωρών όπως η Γερμανία, καταλήγει ο Μπατλά.
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
