Ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης από τις 4 Ιανουαρίου 2021, είναι Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού. Διατέλεσε Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού από την 1η Αυγούστου 2019 έως τις 3 Ιανουαρίου 2021. Είναι κάτοχος πτυχίου Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και μεταπτυχιακού τίτλου στη Δημόσια Πολιτική (MPP) από το John F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου Harvard. Ο κ. Γιατρομανωλάκης, βρέθηκε στην Φρανκφούρτη στην 72η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης όπου παραχώρησε συνέντευξη στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ και στους ανταποκριτές Γεώργιο, Δημήτριο, και Αλέξανδρο Ιβανίδη.
Η συνέντευξη
-Για πρώτη φορά το Ελληνικό Κράτος έχει ένα υφυπουργείο σύγχρονου πολιτισμού. Ποιος είναι ο ρόλος του;
Ο ρόλος του είναι η στήριξη και η ανάδειξη της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας, δηλαδή, το θέατρο, η μουσική, ο χορός, το βιβλίο, ο κινηματογράφος, τα εικαστικά κ.λπ. αλλά και, αυτό που ονομάζουμε δημιουργική οικονομία, δηλαδή, αρχιτεκτονική, design, μόδα και χειροτεχνία που είναι ένα νέο πεδίο που εντάσσουμε. Επίσης να θυμίσουμε ότι η πανδημία έπληξε πάρα πολύ τον κλάδο του πολιτισμού διεθνώς, βγάζοντας στην επιφάνεια πάρα πολλά ζητήματα, εργασιακά, ασφαλιστικά, δομικά του κλάδου που θέλουν μια ειδική μέριμνα και φροντίδα. Οπότε ήταν επιλογή του Πρωθυπουργού να δημιουργηθεί ένας διακριτός τομέας σύγχρονου πολιτισμού σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας στο Υπουργείο.
– Τι φιλοδοξεί να παρουσιάσει η Ελλάδα στη Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης που είναι μια συνάντηση πολιτισμών;
Πρώτα απ’ όλα, συμβολικά μιλώντας, είναι πολύ σημαντικό που ξαναγίνεται η έκθεση, γιατί πέρυσι λόγω πανδημίας δεν έγινε και επομένως φέτος δεν θα μπορούσαμε να λείπουμε. Θέλαμε και εμείς, δηλαδή, να δώσουμε το μήνυμα ότι είμαστε παρόντες. Αλλά πέραν αυτού, είναι πολύ σημαντικό να στηρίξουμε την εξωστρέφεια του ελληνικού βιβλίου, να αναδείξουμε νέες εκδόσεις, νέους συγγραφείς, νέους δημιουργούς, νέους εικονογράφους, τη σημαντική και πλούσια εκδοτική παραγωγή που έχουμε. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Το άλλο κομμάτι είναι ότι βρίσκομαι εδώ για να κάνω κάποιες συζητήσεις με τους διοργανωτές της έκθεσης για να διερευνήσουμε το πλαίσιο συνεργασίας μας και το πώς μπορούμε να το επεκτείνουμε και να το ισχυροποιήσουμε.
– Το βιβλίο, όπως και τόσοι άλλοι κλάδοι, δέχτηκε ένα ισχυρό πλήγμα από την πανδημία. Και αναφέρομαι σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με αυτό. Τους εκδοτικούς οίκους, τα βιβλιοπωλεία και γενικά σε όλους όσοι εργάζονται στο χώρο του βιβλίου. Ποια ήταν και είναι η θέση της ελληνικής πολιτείας;
Το βιβλίο όντως δέχτηκε ένα πλήγμα, όμως, από τα νούμερα που έχουμε από τη στατιστική υπηρεσία, το βιβλίο άντεξε. Αυτό δε σημαίνει ότι δε χρειάζεται στήριξη ο τομέας. Ως Πολιτεία, ήδη έχουμε κάνει μια σειρά από κινήσεις, όπως για παράδειγμα, τα 60.000 voucher αξίας €20 για τους νέους ανέργους ως 24 ετών, τη μείωση του ΦΠΑ σε audiobooks, ebooks, την προσπάθεια να παραμείνουν τα βιβλιοπωλεία ανοικτά, αλλά και άλλα μέτρα. Επίσης διαμορφώνουμε μετά από πάρα πολλά χρόνια, ένα πλαίσιο για το βιβλίο, ξεκινώντας με το GreekLit το οποίο λειτουργεί εδώ και κάποιους μήνες. Είναι ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων σε ξένες γλώσσες, το οποίο θα παίξει ένα σοβαρό ρόλο στην εξωστρέφεια του ελληνικού βιβλίου αλλά παράλληλα προχωράμε και με τον μετασχηματισμό του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού σ’ έναν φορέα βιβλίου που θα μπορέσει πραγματικά να συγκεντρώσει όλες εκείνες τις αρμοδιότητες και τα εργαλεία που χρειάζεται για να ανταποκριθεί στον ρόλο του.
– Κάποτε πιστέψαμε πως το παραδοσιακό βιβλίο θα χανόταν και θα περνούσαμε στο ηλεκτρονικό βιβλίο (ebook). Ωστόσο, τα κατάφερε και δε χάθηκε. Η τεχνολογία, όμως, παρουσιάζει μια ραγδαία ανάπτυξη. Μιλάμε για ταχύτητες 5G και για ιπτάμενα αυτοκίνητα για παράδειγμα. Η ζωή μας οδεύει τελικά σε μια πιο ηλεκτρονική μορφή. Ποια είναι η γνώμη σας για το βιβλίο; Θ’ αντέξει σ’ αυτή την τεχνολογική πίεση ή θα περάσουμε σε μια νέας μορφής ηλεκτρονικού βιβλίου;
Εγώ θεωρώ ότι θα έχουμε ένα συνδυασμό. Έτσι κι αλλιώς το βιβλίο είναι το περιεχόμενο και όχι τόσο η πλατφόρμα, δηλαδή, αν θα είναι χαρτί ή οθόνη ή κάτι άλλο. Επίσης τα νούμερα στην Ελλάδα είναι ακόμα πολύ χαμηλά για το ηλεκτρονικό βιβλίο και το audiobook. Μπορεί να μειώσαμε το ΦΠΑ, μιλάμε, όμως ακόμα για ένα ποσοστό της αγοράς κάτω του 1%. Επομένως, εγώ δε θα το έβλεπα ως απειλή ή κάτι το οποίο θα έρθει και θα υποκαταστήσει ό,τι ήδη υπάρχει, ως κάτι που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά και επικουρικά. Θα δώσει νέες δυνατότητες κατανάλωσης βιβλίων, όπως για παράδειγμα το audiobook στο αυτοκίνητο κ.τ.λ.. Επίσης, μέσα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, έχουμε εντάξει ένα ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων για τους επαγγελματίες του πολιτισμού μέσα στο οποίο περιλαμβάνεται και το βιβλίο (για εκδότες, μεταφραστές κ.α.) ενώ έχουμε και ένα ειδικό πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού στο οποίο περιλαμβάνονται και εκδότες για να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα με τα οποία δουλεύουν και το μοντέλο λειτουργίας τους.
– Κατά τη διάρκεια της έκθεσης είχατε μια συνομιλία με την κυρία (και προγκίπισσα επίσης) Πρόεδρο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εκδοτών: BodourAlQasimi, PresidentoftheInternationalPublishersAssociation (2021-2022), FounderoftheEmiratesPublishersAssociationandPublisHer, FounderandCEOofKalimatGroup , andKalimatFoundation. Σε τι αφορούσε αυτή η συζήτησή σας;
Αφορούσε ακριβώς το κομμάτι που ανέφερα, το πώς οι άνθρωποι του βιβλίου θα στηριχθούν μέσα από προγράμματα επιμόρφωσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων. Συζητήσαμε λοιπόν με την Πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Εκδοτών πώς μπορούμε να συνεργαστούμε σε αυτό το πεδίο.
Φρανκφούρτη: Γεώργιος Ιβανίδης, Δημήτριος Ιβανίδης, Αλέξανδρος Ιβανίδης -κείμενο φωτογραφίες
