-Τι ισχύει για την αναστολή πληρωμής-διαγραφή χρέους και για την ρύθμιση οφειλών και με την καταβολή ελάχιστης μηνιαίας δόσης 40 ευρώ.
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Τις δυνατότητες και τους τρόπους, που έχουν ακόμη στην διάθεσή τους, προκειμένου να μην υποστούν, έστω και προσωρινά, τις κατασχέσεις και τις διώξεις, ως οφειλέτες του Δημοσίου, εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, επισημαίνουν ειδικοί φοροτεχνικοί και νομικοί, καθώς,
με βάση τον ευνοϊκό για τους δανειολήπτες Νόμο Κατσέλη, επεκτείνονται οι ρυθμίσεις, που ίσχυαν για τους δανειολήπτες και στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που φορτώθηκαν με φόρους για εισοδήματα, τα οποία δεν έχουν πια, λόγω της κρίσης.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο τρίτο Μνημόνιο, εφ’όσον αυτά δεν τροποποιηθούν, όσοι αποδεδειγμένα έχουν περιέλθει σε οικονομική αδυναμία, προσφεύγοντας στα δικαστήρια και πληρώνοντας 200 ευρώ (δηλαδή το παράβολο),; που υποχρεωτικά θα τους ζητήσει κατ’ ελάχιστο ο δικηγόρος τους, μπορούν να απαλλαγούν από τα χρέη τους – εν μέρει ή συνολικά και να αποφύγουν κατασχέσεις και διώξεις.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί φοροτεχνικοί και οι νομικοί, υπάρχουν βασικά οι δύο ακόλουθοι τρόποι για να επιτευχθεί αυτό.
1ος τρόπος: «Ταχεία Διευθέτηση Μικροοφειλών» – Αναστολή πληρωμής – Διαγραφή χρεών
Η νέου τύπου ρύθμιση, που έρχεται να αποκαταστήσει τα 3,5 εκατομμύρια οφειλέτες, που γύρισαν την πλάτη στην ρύθμιση Βαλαβάνη με τα 20 ευρώ τον μήνα, στηρίζεται κυρίως στην «Ταχεία Διευθέτηση Μικροοφειλών».
Πρόκειται για μια σχεδόν αυτόματη διαδικασία, που αφορά τους αναξιοπαθούντες, οικογενειάρχες κυρίως, που βλέπουν να τους κυνηγούν χαράτσια και δάνεια, ενώ πλέον έχουν στερηθεί τα πάντα. Το κέρδος γι’ αυτούς θα είναι, πως, με διαδικασίες-εξπρές, η Εφορία θα αναγκάζεται να τους αφήσει στο απυρόβλητο για ενάμισι ακόμη χρόνο, χωρίς να μπορεί να τους ενοχλήσει άλλο πια για τα χρέη τους.
Στην ρύθμιση θα μπαίνουν, όσοι χρωστάνε μέχρι το πολύ 20.000 ευρώ (μαζί με τους τόκους και τις προσαυξήσεις). Σε αυτή δεν εντάσσονται, όμως, επιχειρήσεις και όσοι έχουν πιαστεί για φοροδιαφυγή. Η αίτηση θα γίνεται στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο από τον φορολογούμενο πολίτη, που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς την Εφορία ή και οποιονδήποτε άλλον χρωστάει ακόμη.
Βέβαια, στην ρύθμιση αυτή δεν χωράνε πρακτικά στο σύνολό τους και οι 3,5 εκατομμύρια μικροοφειλέτες. Τουλάχιστον 1 εκατομμύριο κόσμος θα μείνει έξω από αυτήν, λόγω των κριτηρίων, που τίθενται. Ενδέχεται, μάλιστα, να εξαιρεθούν πολύ περισσότεροι, αν η ρύθμιση μπλέξει στα ψιλά γράμματα και αποκλειστούν ως «μη συνεργάσιμοι οφειλέτες», όσοι δεν ζήτησαν ποτέ να υπαχθούν σε κάποια ρύθμιση χρεών.
Τα αντικειμενικά στοιχεία, βάσει των οποίων κρίνουν τα δικαστήρια για την προσωρινη απαλλαγή των οφειλετών από τα χρέη
Το δικαστήριο, πάντως, θα κρίνει με βάση τα αντικειμενικά στοιχεία, που θα εξετάζει και που ο Νόμος 4336/2015 προβλέπει. Δηλαδή:
■ Ο οφειλέτης να μην έχει πουλήσει κανένα ακίνητο από το 2012 και μετά (κατά την τελευταία τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης) για να μην υπάρχει υποψία δόλιας μεταβίβασης περιουσίας σε ονόματα τρίτων.
■ Ολα τα περιουσιακά στοιχεία του μαζί με τις καταθέσεις του να μην ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.
■ Το σύνολο των οφειλών του σε Δημόσιο και ιδιώτες να μην ξεπερνά τις 20.000 ευρώ και να μην προέρχονται από πρόστιμα κλπ. (π.χ. από το ΣΔΟΕ), πλην μόνον από κεφάλαιο, τόκους και προσαυξήσεις υπερημερίας.
■ Ο οφειλέτης να είναι άνεργος ή να μην έχει καθόλου εισόδημα καθ’ όλη την διάρκεια του τελευταίου έτους.
■ Να είναι «συνεργάσιμος» σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας, που θεσπίστηκε με απόφαση της Τραπέζης της Ελλάδος, δηλαδή να έχει εμφανίσει κάποια «σημεία ζωής» (έστω και αν δεν πληρώνει) απέναντι στην Εφορία ή τους δανειστές του.
Εφόσον συντρέχουν οι λόγοι αυτοί -και εφόσον οι δανειστές, που περιλαμβάνονται στην αίτηση δεν τους αμφισβητούν-, ο Ειρηνοδίκης δύναται, κατόπιν σχετικού αιτήματος του οφειλέτη, να διατάξει την προσωρινή απαλλαγή του από τα χρέη, που περιλαμβάνονται στην αίτηση.
Πότε αίρεται η αναστολή των ατομικών διωκτικών μέτρων εναντίον του οφειλέτη
Η προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη χορηγείται για διάστημα 18 μηνών και άμεσα αναστέλλονται τα πάσης φύσεως ατομικά καταδιωκτικά μέτρα εναντίον του.
Εφόσον κατά το 18μηνο ισχύος της προσωρινής απαλλαγής δεν μεταβληθούν οι προϋποθέσεις και η κατάσταση του οφειλέτη, τότε αυτός απαλλάσσεται οριστικά από το υπόλοιπο των χρεών του, όπως προέβλεπε ο νόμος Κατσέλη.
Αν, όμως, βελτιωθεί η κατάστασή του κατά την διάρκεια του ανωτέρω διαστήματος, υποχρεούται να ενημερώνει -και σε κάθε περίπτωση το αργότερο ανά τρίμηνο- για οποιαδήποτε μεταβολή της προσωπικής περιουσιακής του κατάστασης και των πάσης φύσεων εισοδημάτων του ίδιου και της οικογένειάς του.
Αν το παραλείψει σκόπιμα, ο οφειλέτης κηρύσσεται έκπτωτος από το καθεστώς προσωρινής απαλλαγής και αίρεται η αναστολή των ατομικών διωκτικών μέτρων εναντίον του.
2ος τρόπος: Ρύθμιση οφειλών – Από 40 ευρώ τουλάχιστον κάθε μήνα
Με άλλη διάταξη προβλέπεται, ότι φυσικά πρόσωπα, που στερούνται πτωχευτικής ικανότητας (δηλαδή μισθωτοί, συνταξιούχοι κλπ. αλλά όχι επιχειρηματίες) και τα οποία έχουν περιέλθει, χωρίς δόλο, σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών τους, δικαιούνται να υποβάλουν στο δικαστήριο αίτηση για την ρύθμιση των οφειλών τους.
Στην αίτηση πρέπει να αναφέρονται όλες οι οφειλές γιατί, αν ξεχάσει έστω και μία ο οφειλέτης, δεν θα προστατεύεται από τον νόμο. Εκτός από χρέη σε τράπεζες και ιδιώτες, συνυπολογίζονται βεβαιωμένα χρέη στην Εφορία και στους δήμους (ακόμα και για εισφορές σε χρήμα). Δεν επιτρέπεται, όμως, να έχει χρέη μόνον στο Δημόσιο, αλλά και προς ιδιώτες. Δεν εντάσσονται, όμως, χρέη, που δημιουργήθηκαν πρόσφατα (λιγότερο από έναν χρόνο) ή δημιουργήθηκαν από αδίκημα, που τελέστηκε από τον οφειλέτη ή συνίστανται σε διοικητικά πρόστιμα ή χρηματικές ποινές. Επίσης, δεν εντάσσονται χρέη λόγω διατροφής συζύγου ή ανήλικου τέκνου.
Το ποσό, που πρέπει να δίνει ο οφειλέτης στους πιστωτές, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 40 ευρώ τον μήνα
Για την έναρξη της διαδικασίας, ο οφειλέτης πρέπει οπωσδήποτε να καταθέσει αίτηση στο δικαστήριο, δίνοντας στοιχεία για την περιουσιακή του κατάσταση, τα εισοδήματα του ιδίου και των οικείων του, τυχόν μεταβιβάσεις ακινήτων κατά την τελευταία τριετία πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης και άλλα δικαιολογητικά.
Η δικάσιμος για την συζήτηση της αίτησης του οφειλέτη προσδιορίζεται υποχρεωτικώς εντός έξι μηνών από την κατάθεσή της. Από την ημέρα εκείνη ο οφειλέτης υποχρεούται να προβαίνει συμμέτρως προς τους πιστωτές του στις μηνιαίες καταβολές. Το ποσό, που θα τους δίνει, δεν μπορεί να είναι, όμως, μικρότερο από 40 ευρώ τον μήνα, κάτι που σημαίνει, ότι για να μπουν στην διαδικασία, όσοι δεν μπορούσαν να πληρώνουν, ούτε τα 20 ευρώ στην Εφορία, πρέπει να δουν σημαντική μείωση στις δόσεις, που πλήρωναν στην τράπεζα ή σε ιδιώτες πιστωτές.
Η χρονική ισχύς της προσωρινής διαταγής δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τους έξι μήνες
Αν δεν επέλθει εξωδικαστικός συμβιβασμός μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, ο Ειρηνοδίκης αποφασίζει με προσωρινή διαταγή για:
■ Την αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη.
■ Την διατήρηση της πραγματικής και νομικής κατάστασης της περιουσίας του.
■ Το ύψος των μηνιαίων δόσεων, που ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλλει προς τους πιστωτές, που έχουν συμπεριληφθεί στην αίτηση.
Η χρονική ισχύς της προσωρινής διαταγής δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τους έξι μήνες.
Για τον καθορισμό του ποσού, που θα πληρώνει, λαμβάνονται υπόψη και τα εξής:
■ Οι τελευταίες ενήμερες πληρωμές, που έκανε ο οφειλέτης, πριν βγει ληξιπρόθεσμος και σταματήσει να πληρώνει.
■ Η δυνατότητα, που έχει να καλύψει ο ίδιος τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης της οικογένειάς του. Αυτές προσδιορίζονται με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, αλλά, μέχρι να εκδοθεί τέτοια απόφαση, θα προσδιορίζονται στην Ερευνα Οικονομικών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ), που διενεργεί κάθε χρόνο η ΕΛΣΤΑΤ.
Πως υπολογίζεται το ποσό, που πρέπει να δίνει μηνιαίως ο οφειλέτης στους πιστωτές του
Αυτό σημαίνει (με τα σημερινά δεδομένα), ότι πρέπει να του απομένουν για να μπορεί να δαπανήσει τουλάχιστον 5.250 ευρώ τον χρόνο ή 437 ευρώ τον μήνα, αν είναι άγαμος, περίπου 7.900 ευρώ τον χρόνο ή 660 ευρώ μηνιαίως, αν είναι έγγαμος, 11.100 ευρώ τον χρόνο ή 925 ευρώ μηνιαίως για τετραμελή οικογένεια με δύο παιδιά κάτω των 14 ετών κλπ.
Αν βγάζει περισσότερα, θα πρέπει να τα δίνει ισόποσα σε όλους τους πιστωτές του και στην Εφορία και με αυτά να ικανοποιούνται μέχρι το δικαστήριο να αποφασίσει τελεσίδικα για την τύχη της οφειλής του – ή και την διαγραφή της σε περιπτώσεις, που δεν διαθέτει ακίνητα και είναι μακροχρόνια άνεργος, ασθενής κλπ..
Το κούρεμα των δόσεων δεν μπορεί να ξεπερνά το 90% των μηνιαίων δόσεων, που ο αιτών όφειλε να καταβάλλει σε όλους τους δανειστές μέχρι την κατάθεση της αίτησης
Ωστόσο, στα ψιλά γράμματα υπάρχει και ο όρος, ότι το κούρεμα των δόσεων δεν μπορεί να ξεπερνά το 90% των μηνιαίων δόσεων, που ο αιτών όφειλε να καταβάλλει σε όλους τους δανειστές μέχρι την κατάθεση της αίτησης.
Δηλαδή, αν έπρεπε να πληρώνει π.χ. 200 ευρώ στην Εφορία και 800 ευρώ στην τράπεζα κάθε μήνα, η ελάχιστη δόση δεν μπορεί να είναι 80 ευρώ (40+40 ευρώ), αλλά τουλάχιστον 100 (1.000 ευρώ τον μήνα x 10%=100).
Επιπλέον, οι απαιτήσεις των ιδιωτών-πιστωτών, που είναι εξασφαλισμένες με ειδικό προνόμιο ή εμπράγματο δικαίωμα (π.χ. υποθήκη στην τράπεζα), συνεχίζουν να εκτοκίζονται μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αιτήσεως, αλλά με επιτόκιο ενήμερης οφειλής και όχι επιτόκια υπερημερίας.
