Συνέντευξη για την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ με τη συγγραφέα παιδικών βιβλίων Ευαγγελία Σαραφίδου
Επιμέλεια:
Βασιλική Β. Παππά
Η Ευαγγελία Σαραφίδου γεννήθηκε στην Ορμύλια Χαλκιδικής. Από μικρή της άρεσε να πλάθει ιστορίες, να γράφει ποιήματα, να τραγουδά και να παίζει θέατρο. Αποφοίτησε από το Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ το 2005. Έχει εκπονήσει προγράμματα φιλαναγνωσίας, αγωγής υγείας, πολιτιστικών θεμάτων, θεατρικής αγωγής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Πριν από μερικά χρόνια πήρε το αεροπλάνο και προσγειώθηκε στο νησί του Ίκαρου όπου μένει μέχρι σήμερα σε ένα μικρό σπίτι με μεγάλη αυλή. Αισθάνεται τυχερή που έχει τον σύζυγό και τα δύο μικρά της παιδιά να την ξυπνάνε το πρωί, γιατί, αν και μεγάλωσε, συνεχίζει να πηγαίνει στο σχολείο κάθε μέρα και να μαθαίνει καινούρια πράγματα από τους μαθητές της.
Β.Π.: Κυρία Σαραφίδου, πού γεννηθήκατε και μεγαλώσατε; Ποιες είναι οι πρώτες μνήμες σας και ποια τα πρότυπά σας ως παιδί; Υπάρχει κάποιος ο οποίος επέδρασε καταλυτικά στην ψυχοσύνθεσή σας;
Ε.Σ.: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Χαλκιδική. Τους χειμώνες εξερευνούσαμε τον στοιχειωμένο κάμπο του χωριού μου, της Ορμύλιας, και τα καλοκαίρια κάναμε ατέλειωτα μακροβούτια και ψάχναμε κρυμμένους πειρατικούς θησαυρούς στις δαντελένιες παραλίες της.
Αυτός που επέδρασσε καταλυτικά στην ψυχοσύνθεσή μου ήταν ο παππούς μου. Ένας άνθρωπος με κοφτερό μυαλό και χρυσή καρδιά. Υπήρξε από τους λιγοστούς της εποχής του με ανώτερη μόρφωση. Έζησε τον πόλεμο και την εξορία, αλλά ποτέ δεν έκανε πολιτικές συζητήσεις, τουλάχιστον μπροστά μας. Σαν παιδί θυμάμαι το μεγάλο του γραφείο. Όταν δεν έγραφε, διάβαζε. Όταν δεν διάβαζε άκουγε ραδιόφωνο. Και απαντούσε στα ανά καιρούς ερωτήματά μου είτε με στίχους από ποιήματα είτε με τραγούδια. Έπρεπε να μεγαλώσω για να καταλάβω τι εννοούσε τότε…
Β.Π.: Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
Ε.Σ.: «Ο θυμός είναι σύμβουλος κακός», μου την είχε δώσει η μαμά μου όταν ήμουνα μικρή. Πού και πού μου την υπενθυμίζει!
Β.Π.: Λένε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει ένα παιδί μέσα του. Εσείς κατά πόσο έχετε διατηρήσει το παιδί μέσα σας και πόσο σας βοηθά στη συγγραφή; Οι λέξεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή σας;
Ε.Σ.: Να πω την αλήθεια έφτασα σαράντα και κρατάω το δεκάχρονο κοριτσάκι μέσα μου ολοζώντανο. Δεν ξέρω αν είναι θέμα χαρακτήρα ή οφείλεται στην καθημερινή μου επαφή με τα παιδιά λόγω επαγγέλματος. Αυτό το δεκάχρονο λοιπόν, με βοηθάει τόσο στη συγγραφή όσο και στη δουλειά μου, μιας και ενισχύει πολύ την επικοινωνία με τα παιδιά. Εκπέμπουμε στο ίδιο μήκος κύματος. Με τους ενήλικες τα πράγματα είναι συνήθως πολύπλοκα…
Στον προφορικό λόγο δίχως τις λέξεις δεν θα υπήρχε επικοινωνία και στον γραπτό δεν θα υπήρχαν τα βιβλία και ό,τι άλλο συνεπάγεται. Πώς να μην παίζουν καθοριστικό ρόλο οι λέξεις στη ζωή, όχι μόνο τη δική μου, μα όλων μας; Είχα την τύχη να έχω στο πανεπιστήμιο καθηγητή τον κ. Χρίστο Τσολάκη. Θυμάμαι έντονα το εξής: «Μέσα από τις λέξεις γεννιούνται οι σκέψεις. Η σκέψη χωρίς τη γλώσσα είναι βουβή, αλλά και η γλώσσα χωρίς τη σκέψη γίνεται κραυγή.»
Β.Π.: Το βιβλίο σας που φέρει τον τίτλο «Η Συνταγή της Αγάπης» αναφέρεται στην έλευση ενός νέου μωρού στο σπίτι και τις οικογενειακές σχέσεις. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτό;
Ε.Σ.: Η ιδέα της ιστορίας γεννήθηκε μέσα από τα δικά μου παιδιά και από την πολύ δύσκολη σχέση που είχαν μεταξύ τους. Η ζήλεια που εμφανίζεται συχνά ανάμεσα στα αδέρφια, είναι ένα απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο συναίσθημα και πρέπει για αρχή να την απενοχοποιήσουμε, είναι η απόδειξη πως το παιδί δεν θέλει να χάσει την αγάπη των γονιών του. Η ιστορία εξελίσσεται στη διπλανή πόρτα. Ο «μεγάλος» αδελφός μας αφηγείται τις δυσκολίες που συναντά μέχρι να φτιάξει την περίφημη συνταγή και εν τέλει να αγαπήσει τον αδελφό του. Πιστεύω πως μέσω της ενσυναίσθησης οι μικροί αναγνώστες θα ταυτιστούν με τον κεντρικό ήρωα και θα ψάξουν τρόπους να ξεπεράσουν τη ζήλεια τους. Θα βρουν τη δική τους συνταγή!
Β.Π.: Γράφοντας έχετε την αίσθηση ότι με τη γραφή μπορείτε να βάλετε σε τάξη τον κόσμο;
Ε.Σ.: Σε καμία περίπτωση! Καταβάλλω τεράστιες προσπάθειες μόνο για να βάλω σε τάξη τις σκέψεις μου. Καθώς γράφω αλλάζω πρόσωπα, χαρακτήρες, μασκαρεύομαι.
Β.Π.: Ζούμε σε έναν κόσμο που κυριαρχεί από τη μια η οικονομική ολιγαρχία και από την άλλη οι μετανάστες, οι φτωχοί, οι άνεργοι. Ποια η θέση των συγγραφέων μέσα σε έναν τέτοιο κόσμο;
Ε.Σ.: Όπως μας έχει δείξει και η ιστορία όλες οι τέχνες, μαζί κι αυτή της συγγραφής μεγαλούργησε σε περιόδους που ο λαός στέναζε. Από τον Μακρυγιάννη μέχρι τον Βάρναλη και τον Ρίτσο. Ήταν και είναι λοιπόν χρέος των συγγραφέων να συνεχίσει αυτό το έργο και να αναδείξει μέσω της τέχνης την αλήθεια.
Β.Π.: Σήμερα, πιστεύετε ότι υπάρχει αντίσταση των πνευματικών ανθρώπων της Τέχνης, ή θεωρείτε την εικόνα πλασματική; Πιστεύετε στη συλλογική ή τη μοναχική αντίδραση;
Ε.Σ.: Θεωρώ ότι ο πνευματικός άνθρωπος οφείλει σε δύσκολους καιρούς να εγκαταλείπει τον όποιο πνευματικό ασκητισμό και να επιλέγει την κοινωνική παρέμβαση. Οφείλει να θρυμματίσει τον γυάλινο πύργο του κι ας ματώσει. Να είναι ο πνευματικός ηγέτης μιας συλλογικής αντίδρασης και να μπορεί να νιώσει πολιτικά μάχιμος. Ο Ρουσό έλεγε ότι «το πιο γλυκό κομμάτι της ύπαρξής μας είναι το συλλογικό». Εγώ δεν βλέπω τέτοιου είδους αντιστάσεις σήμερα, εκτός αν ονομάζουμε αντίσταση τις αναρτήσεις στα social…
Β.Π.: Ποιους νέους Έλληνες συγγραφείς ξεχωρίζετε;
Ε.Σ.: Είναι πολλοί. Στην παιδική λογοτεχνία μου αρέσει πολύ το ύφος του Αντώνη Παπαθεοδούλου και της ανερχόμενης Χριστίνας Αποστολίδη.
Β.Π.: Ποια είναι η εικόνα της απόλυτης ευτυχίας για εσάς; Πώς κρίνετε την άποψη του Ρ. Φολλερώ «κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ευτυχεί μόνος του»;
Τι σημαίνει απόλυτη ευτυχία; Η ευτυχία είναι στιγμές. Απλές, καθημερινές στιγμές. Νιώθω ευτυχισμένη όταν το παιδί μου με παίρνει αγκαλιά όταν επιστρέφει από το σχολείο. Ή όταν κυλάει όμορφα η μέρα μου στη δουλειά. Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση ή ένα ποτό με φίλους. Η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση αλλά σίγουρα μόνη μου θα ήμουν δυστυχής γιατί δεν θα είχα με ποιον να τη μοιραστώ! Τελικά ίσως όταν έχεις μία καθημερινότητα που σε γεμίζει χαρά και σου γαληνεύει την ψυχή βοηθάει σε αυτήν την χάραξη της πορείας προς την «απόλυτη ευτυχία».
Β.Π.: Κλείνοντας, κυρία Σαραφίδου, θα ήθελα να μας πείτε, ποια είναι για σας η πιο ωραία στιγμή της ημέρας και ποια η πιο άσχημη;
Ε.Σ.: Η πιο ωραία στιγμή της ημέρας είναι λίγο πριν κοιμηθούν τα παιδιά. Είναι η ώρα που διαλέγουν το βιβλίο που θα τους διαβάσω για καληνύχτα. Την ώρα αυτή που έχουν χαλαρώσει κάνουμε τις πιο όμορφες συζητήσεις. Η πιο άσχημη είναι η ώρα του πρωινού ξυπνήματος. Δεν είμαι πρωινός τύπος και μισώ τα ξυπνητήρια!
Β.Π.: Ευχαριστώ πολύ για τούτη τη συνέντευξη!
Ε.Σ.: Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και για τις ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ερωτήσεις.
