– Οι φόβοι για ένα ντόμινο κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων, που θα επέφερε μια ενδεχόμενη εκκλησιαστική χρεωκοπία.
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Καθημερινή”, ένα βήμα πριν από την χρεωκοπία βρίσκεται η Εκκλησία της Ελλάδος, καθώς τα έσοδα στερεύουν, λόγω της βαθειάς οικονομικής κρίσης, και οι φόροι αυξάνονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν, κατά την “Καθημερινή” δυο εμβληματικές Ι. Μονές της Αττικής, η Μονή Πετράκη και η Μονή Πεντέλης, που αντιμετωπίζουν οξύτατα προβλήματα και έχουν προχωρήσει ουσιαστικά σε στάση πληρωμών.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι δύο αυτές Μονές δυσκολεύονται στην καταβολή των μισθών των υπαλλήλων τους, πληρώνουν με έναντι, ζητούν διακανονισμό με την Εφορία για τον ΕΝΦΙΑ και πωλούν ακίνητα για να αντιμετωπίσουν τα στοιχειώδη λειτουργικά τους έξοδα.
Αποτέλεσμα της οξύτατης αυτής οικονομικής δυσπραγίας της Εκκλησίας είναι, να κινδυνεύει η ομαλή λειτουργία των κοινωνικών προγραμμάτων της, όπως είναι π.χ. τα συσσίτια για τους απόρους, κάτι που αναμένεται να προκαλέσει ντόμινο κοινωνικών εξελίξεων, καθώς η Εκκλησία είναι από τους βασικούς πυλώνες αντιμετώπισης της πολύπλευρης κρίσης στην χώρα μας.
“Όχι μόνον δεν έχει ενεργοποιηθεί η συνεργασία Πολιτείας – Εκκλησίας για την αξιοποίηση της Εκκλησιαστικής Περιουσίας, αλλά η Πολιτεία υψώνει εμπόδια στην προσέλκυση επενδύσεων”
Την ίδια στιγμή, όχι μόνον δεν έχει ενεργοποιηθεί η συνεργασία Πολιτείας – Εκκλησίας για την αξιοποίηση της Εκκλησιαστικής Περιουσίας, αλλά η Πολιτεία υψώνει εμπόδια στην προσέλκυση επενδύσεων, ενώ παραμένουν ανοιχτά τα προβλήματα, που έχει η Εκκλησία με “ακίνητα-φιλέτα”.
Κατά το δημοσίευμα της “Καθημερινής”, συνολικά 123 ακίνητα της Εκκλησίας σε Αθήνα, Βουλιαγμένη, Πειραιά και Θεσσαλονίκη παραμένουν δεσμευμένα και αναξιοποίητα. Δηλαδή, ενώ αυτά τα ακίνητα έχουν απαλλοτριωθεί, η Εκκλησία δεν έχει αποζημιωθεί και ταυτόχρονα δεν μπορεί να τα αξιοποιήσει.
Ειδικότερα, οι δύο βασικές πηγές εσόδων της Εκκλησίας, που είναι η αξιοποίηση των ακινήτων και οι μετοχές της στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ)– έχουν στερέψει! Οι τιμές των ενοικίων πέφτουν συνεχώς, δύσκολα βρίσκονται αγοραστές τους, ενώ η τιμή της μετοχής της ΕΤΕ κινείται περί τα 25 λεπτά του ευρώ.
“Το 2010 η Εκκλησία μετείχε στην νέα αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ, υπό την πίεση υψηλόβαθμων στελεχών της Κυβέρνησης και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος”
Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε ο Γενικός Διευθυντής των Οικονομικών Υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδας (ΕΚΥΟ), Θεοφιλεστατος Επίσκοπος Σαλώνων κ. Αντώνιος, το 1996 και το 2005 η Εκκλησία μετείχε στις αντίστοιχες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ.
Το 2005 οι μετοχές αγοράστηκαν έναντι 22 ευρώ η μία και στην συνέχεια η τιμή τους ανέβηκε και έφθασε έως και τα 47,8 ευρώ η μία. Το 2010 η Εκκλησία μετείχε στην νέα αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ, υπό την πίεση υψηλόβαθμων στελεχών της Κυβέρνησης και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
«Συμμετέχοντας, θα στείλετε μήνυμα για την αξιοπιστία και την φερεγγυότητα του κύριου πυλώνα τους ελληνικού τραπεζικού συστήματος», ήταν το επιχείρημά τους.
Για να συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου της ΕΤΕ, η Εκκλησία έλαβε δάνειο 27 εκατομμυρίων ευρώ από το “Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο” και χρησιμοποίησε ανάλογο ποσό από τα διαθέσιμά της.
“Η καθίζηση της αγοράς ακινήτων έχει στερέψει την βασική πηγή εσόδων της Εκκλησίας, ενώ τα ενοίκια είναι σήμερα μειωμένα, σε σχέση με το 2008, από 30% έως και κατά 70%”
Ωστόσο, όπως λέει ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σαλώνων στην εφημερίδα “Καθημερινή”, «η Εκκλησία δεν τζογάρει», αφήνοντας να εννοηθεί, ότι έπρεπε να γίνει επωφελής διαχείριση των μετοχών της ΕΤΕ στα limit up τους.
Αυτό, όμως, δεν έγινε και ήλθε η οικονομική κρίση, λόγω της οποίας η απόδοση μερισμάτων σταμάτησε το 2008, ενώ τώρα, με 0,25 ευρώ, που αξίζει η τιμή κάθε μετοχής της ΕΤΕ, δεν αξίζει καν να πουληθούν..!
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την “Καθημερινή”, η καθίζηση της αγοράς ακινήτων έχει στερέψει την άλλη βασική πηγή εσόδων της Εκκλησίας, η οποία διαθέτει 190.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης έκτασης, 700 οικόπεδα, 400 επαγγελματικά ακίνητα και 260 κατοικίες.
Τα ενοίκια είναι μειωμένα, σε σχέση με το 2008, από 30% έως και κατά 70%, ανάλογα με την περιοχή, πολλά ακίνητα είναι ξενοίκιαστα, ενώ η αξιοποίησή τους είναι «πονοκέφαλος», αφού απαιτούν συνεχή συντήρηση.
“Τα σημερινά έσοδα της Εκκλησίας έχουν μειωθεί κατά περίπου 75%, σε σχέση με το 2008,,αφού τότε ο ετήσιος προϋπολογισμός της Εκκλησίας ήταν περί τα 23 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τώρα φθάνει μόλις, γύρω στα 6 εκατομμύρια ευρώ”
Από την άλλη, δεν υπάρχει, πλέον, ούτε ρευστό στην αγορά, με άμεσο αντίκτυπο και στα έσοδά της. «Τα σημερινά έσοδα της Εκκλησίας έχουν μειωθεί κατά περίπου 75%, σε σχέση με το 2008. Τότε ο ετήσιος προϋπολογισμός της Εκκλησίας ήταν περί τα 23 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τώρα φθάνει μόλις, γύρω στα 6 εκατομμύρια ευρώ», λέει ο διευθυντής της ΕΚΥΟ.
Η Εκκλησία ζητεί από την Πολιτεία να την συνδράμει στην προσέλκυση επενδυτών και στην επίλυση των ζητημάτων, που κρατούν «δεσμευμένα» ακίνητα.
Ενδεικτικά, παραμένει αναξιοποίητη έκταση 1.300 μεταξύ της λίμνης Βουλιαγμένης και της Βάρκιζας (η περιοχή ονομάζεται Φασκομηλιά), το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καλύπτεται από πέτρες και χώμα.
Η Εκκλησία έχει ζητήσει, επίσης, να δοθεί χαμηλός συντελεστής δόμησης για την αξιοποίηση 225 στρεμμάτων και ο επενδυτής να υποχρεωθεί να φυτέψει τα υπόλοιπα 1.075, αλλά έως τώρα αντιπροβάλλονται επιχειρήματα με προμετωπίδα την προστασία του δάσους.
“Η Ι. Μονή Πετράκη και η Ι. Μονή Πεντέλης αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα, δυσκολευόμενες να καταβάλουν μισθοΰς και φορολογικές τους υποχρεώσεις”
Ακόμη, η Εκκλησία επιδιώκει να προχωρήσει στην αξιοποίηση μεγάλης έκτασης στο Σχιστό. Εκεί υπάρχει μεγάλη ανάγκη για την ανάπτυξη διακομιστικών κέντρων (logistics) σε συνδυασμό και με τις ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες.
Το Δημόσιο θεωρεί, όμως, ότι η περιοχή αυτή είναι δασική ενώ η Εκκλησία διαθέτει χάρτες, που δείχνουν, ότι από το 1850 έως σήμερα η δασική περιοχή παραμένει αμετάβλητη. Το ίδιο αμετάβλητες είναι οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του Δημοσίου, που επιβαρύνονται με ιδεοληψίες.
Κάθε Μητρόπολη, κάθε Μοναστήρι, ακόμη και οι Ναοί, έχουν περιουσιακά στοιχεία, τα οποία διαχειρίζονται τα συγκεκριμένα ιδρύματα, χωρίς να παρεμβαίνει κανείς, και όλα αυτά τα ΝΠΔΔ, όπως και η Εκκλησία, καταβάλλουν φόρο ακίνητης περιουσίας, ΕΝΦΙΑ (παλαιότερα ΕΕΤΗΔΕ) και φόρο εισοδήματος.
Για τον λόγο αυτόν, η Ι. Μονή Πετράκη και η Ι. Μονή Πεντέλης αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Χαρακτηριστικά, όπως αναφερει το δημοσίευμα, η Ι. Μονή Πετράκη ζήτησε πρόσφατα να υπαχθεί στο καθεστώς των 100 δόσεων για την καταβολή των φορολογικών της υποχρεώσεων, ενώ δυσκολεύεται στην καταβολή των μισθών.
“Η Εκκλησία της Ελλάδος χρηματοδοτεί τις Μητροπόλεις για το φιλανθρωπικό τους έργο, κάτι, που προκαλεί τον φόβο για ένα ντόμινο επιπτώσεων, που θα επέφερε μια εκκλησιαστική χρεωκοπία”
Για να διαλύσουν τους μύθους περί “αμύθητης” περιουσίας, εκκλησιαστικές πηγές ανέφεραν, ότι η Ι. Μονή Πετράκη διαθέτει προς αξιοποίηση δύο πολυκατοικίες κοντά στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» και στην πλατεία Κουμουνδούρου.
Σε ανάλογη κατάσταση βρίσκεται και η Ι. Μονή Πεντέλης, η οποία πρόσφατα πούλησε ακίνητό της, ως προσωρινή λύση για να αντιμετωπίσει τα λειτουργικά της έξοδα.
Η Μονή είναι και εκείνη θύμα αντιδράσεων, καθώς σχέδιο για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, σε έκταση 25.000 στρεμμάτων στην Πεντέλη, δεν προχώρησε.
Ο Επίσκοπος Σαλώνων κ. Αντώνιος επεσήμανε, ότι η ΕΚΥΟ χρηματοδοτεί τις Μητροπόλεις σε όλη την Ελλάδα για το φιλανθρωπικό τους έργο, κάτι, που, σύμφωνα με την “Καθημερινή”, επιβεβαιώνει τον φόβο για ένα ντόμινο επιπτώσεων, που θα επέφερε μια εκκλησιαστική χρεωκοπία.
