Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και οι ελληνογενείς διάλεκτοι Τσακώνικα και τα Καππαδοκικά!
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Ποιές είναι οι γλώσσες στην ήπειρό μας, που έχουν τις ρίζες τους στα βάθη του χρόνου, ωστόσο σήμερα απειλούνται με ολοκληρωτική εξαφάνιση;
Δεν είναι τίποτε άλλο, από γλωσσικά ιδιώματα, που ομιλούνται σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, χωρίς να είναι υιοθετημένα ως επίσημες γλώσσες, αλλά ομιλούνται από κοινωνίες, που κατοικούν σε συγκεκριμένα γεωγραφικά διαμερίσματα.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της Unesco για τις “Γλώσσες σε Κίνδυνο”, που δημοσιεύθηκαν στο GoEuro, οι ευρωπαϊκές γλώσσες και τα γλωσσικά ιδιώματα, που απειλούνται με ολοκληρωτική εξαφάνιση στην ήπειρό μας, έχουν τον χαρακτήρα τοπικών διαλέκτων και δεν έχουν, στην μεγάλη τους πλειονότητα, συγκροτημένους και καταγεγραμμένους συντακτικούς και γραμματικούς κανόνες
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Unesco, οι γλώσσες αυτές και τα ιδιώματα αυτά είναι:
1) Η Σλοβένικη Gottscheerisch ή Kočevje, η οποία σχεδόν εξαλείφθηκε μετά το 1941. Τώρα την ομιλούν ελάχιστοι, ενώ η Unesco δηλώνει αδυναμία να καθορίσει τον αριθμό τους.
2) Η Ρωσική Ter Sami ή Lviv, την οποία ομιλούσαν οι κάτοικοι της Χερσονήσου Κόλα στην Βορειοδυτική Ρωσία. Πλέον την γνωρίζουν μόνον…έξι έως 11 άνθρωποι!
3) Η τουρκική διάλεκτος Karaim ή Galicia, που ομιλούνταν από κατοίκους της Κριμαίας με τουρκική καταγωγή. Πλέον την ομιλούν μόνον… έξι άνθρωποι!
4) Η Pite Sami ή Arjeplog County, την οποία μιλούσαν κάποιοι κάτοικοι της Σουηδίας και της Νορβηγίας, που κατοικούσαν γύρω από τον ποταμό Pite. Πλέον οι άνθρωποι που την γνωρίζουν είναι λιγότεροι από…10!
5) Η ρωσική Votic ή Votian, την οποία ομιλούσαν κάποιοι κάτοικοι των Ουραλίων Όρέων. Πλέον, είναι περίπου 20 εκείνοι, που την γνωρίζουν!
6) Η διάλεκτος Gagauz, (γκαγκαούζικη διάλεκτος), η οποία ομιλείται από μία φυλή ανθρώπων τουρκικής καταγωγής και οι οποίοι διέμεναν κυρίως στη Μολδαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία και βορειοανατολική Ελλάδα. Πλέον την ομιλούν μόνο 100 άνθρωποι!
7) Η διάλεκτος Töitschu, που ομιλούνταν από κατοίκους της πόλης Issime στην βορειοδυτική Ιταλία. Πρόκειται για κατοίκους με γερμανική καταγωγή. Πλέον την ομιλούν 200 περίπου άνθρωποι!
8) H Καππαδοκική διάλεκτος. Είναι ελληνογενής διάλεκτος, που ομιλούνταν από Ελληνες της Καππαδοκίας (Καραμανλήδες), οι οποίοι, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, κατέληξαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος και κυρίως στην Καβάλα. Πλέον, μόνο 300 περίπου κάτοικοι της Καβάλας την ομιλούν ακόμα!
9) Η Τσακωνική διάλεκτος, που είναι ελληνογενής διαλεκτική ομάδα, που ομιλείται στην περιοχή της νότιας Κυνουρίας της Αρκαδίας και κυρίως στο Λεωνίδιο. Πλέον τα «τσακώνικα» τα μιλούν μόνο 300 περίπου άνθρωποι!
10) Η βρετανική Cornish, η οποία ομιλείται από τους κατοίκους της Κορνουάλης. Πλέον την ομιλούν μόνο 575 άνθρωποι!
11) Η βρετανική διάλεκτος Manx, η οποία χρησιμοποιούταν μεταξύ των κατοίκων στη Νήσο του Μαν, ένα βρετανικό νησάκι στην Ιρλανδική θάλασσα και σήμερα την ομιλούν μόνον 100 άνθρωποι!
12) Η Livonian, η οποία ομιλείτο από κατοίκους στις χώρες της Βαλτικής και κυρίως της Λετονίας. Ο τελευταίος άνθρωπος, που γνώριζε το ιδίωμα αυτό πέθανε το 2013!
13) Η γαλλική Champenois, η οποία ομιλείτο στην Καμπανία. Η Unesco αδυνατεί να καθορίσει τον αριθμό των ομιλούντων αυτό το ιδίωμα.
14) Η φινλανδική Skolt Sami, η οποία ομιλείται πλέον από 300 Φινλανδούς!
15) Η Istro-Romanian, η οποία ομιλείται από τους κατοίκους της Istria, στο Βουνό Ucka της Κροατίας. Είναι μια μικρή μειονότητα ρουμανικής καταγωγής, που ομιλούν την διάλεκτο αυτή, καθώς στο σύνολό τους μετριούνται σε 300 άτομα!
16) Η Gardiol, η οποία ομολείται πλέον από 340 κατοίκους της Καλαβρίας στην Ιταλία.
17) Η Inari Sami, η οποία ομιλείται πλέον από 400 Φινλανδούς.
Η South Sami, η οποία ομιλείται από 500 περίπου κατοίκους στα σύνορα Νορβηγίας -Σουηδίας.
18) Η Kildin Sami ή Umba, η οποία ομιλείται από 787 κατοίκους της Χερσονήσου Κόλα στην Βορειοδυτική Ρωσία.
19) Η Saterlandic, η οποία ομιλείται από περίπου 1.000 κατοίκους της Κάτω Σαξωνίας στην Γερμανία, που έχουν ολλανδική καταγωγή.
20) Η διάλεκτος Guernésiais, η οποία ενσωματώνει γαλλικά και βρετανικά στοιχεία και ομιλείται από 1.327 κατοίκους του νησιού Guernsey.
21) Τα γαλλικά του Τζέρσεϊ, που ομιλούνται από 2.000 κατοίκους του Βαϊλάτου του Τζέρσεϊ.
22) Η Molise Croatian, που ομιλείται από μια σερβο-κροατική μειονότητα στο Καμπομπάζο της Ιταλίας, πρωτεύουσα της περιφέρειας Μολίζε. Την ομιλούν περίπου 3.000 άνθρωποι.
22) Το γαλλικό ιδίωμα Franc-Comtou, το οποίο το ομιλούν 4.000 κάτοικοι της πόλης της Μπεζανσόν στην ανατολική Γαλλία.
23) Η διάλεκτος της Βόρειας Φριζίας, που ομιλείται στην Βόρεια Φριζία στο βόρειο τμήμα του κρατιδίου Σλέσβιχ-Χολστάιν της Γερμανίας. Την ομιλούν περίπου 10.000 άνθρωποι.
24) Η διάλεκτος Lorrain, που ομιλείται από περίπου 20.000 κατοίκους της «La Gaume» στο Βέλγιο, γερμανικής καταγωγής.
25) Η διάλεκτος Μπουργκινιόν, η οποία ομιλείται από περίπου 50.000 κατοίκους της Βουργουνδίας.
26) Η κελτική διάλεκτος Breton, η οποία ομιλείται από περίπου 300.000 κατοίκους στη γαλλική Βρετάνη.
27) Η διάλεκτος Gallo, η οποία ομιλείται επίσης στη Βρετάνη από περίπου 300.000 ανθρώπους.
28) Η διάλεκτος Lemosin, η οποία ομιλείται από 400.000 κατοίκους της Limousin στην νοτιοδυτική Γαλλία.
29)Η διάλεκτος Picard, η οποία ομιλείται από περίπου 600.000 κατοίκους του Νορ-Πα-ντε-Καλέ στην Γαλλία.
30) Η διάλεκτος Auvergnat ή Auvernhat, η οποία ομιλείται από περίπου 1, 315 εκατομμύρια ανθρώπους στην Auvergne της Γαλλίας.
