Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
«Η Ελλάδα θυσιάστηκε για να σωθεί η ευρωζώνη. Και για να γίνει αυτό, “εκπαιδεύουν” τους Έλληνες να αισθάνονται ένοχοι γι΄ αυτό που είναι». Αυτό τονίζει με την ευκαιρία της μετάφρασης στα ελληνικά και της προσεχούς κυκλοφορίας και στην Ελλάδα, του τελευταίου της βιβλίου με τίτλο “Το δόγμα του σοκ” η διεθνώς αναγνωρισμένη Καναδή δημοσιογράφος και συγγραφέας Naomi Klein.
Γεννημένη το 1970 στο Μόντρεαλ του Καναδά από αριστερή οικογένεια, που μετανάστευσε το 1967 από τις ΗΠΑ στον Καναδά, λόγω αντίθεσης στον πόλεμο στο Βιετνάμ, η νεαρή Ναόμι μεγάλωσε σε ένα πολιτικοποιημένο περιβάλλον, που αποτυπώνεται και στην μετέπειτα επαγγελματική της πορεία ως μαχητική δημοσιογράφος και συγγραφέας, με μεγάλη απήχηση στην Αριστερά. Σήμερα η κ. Κλάϊν μένει μόνιμα στο Τορόντο του Καναδά μαζί με τον σύζυγό της Άβι Λιούις και ερευνά μανιωδώς διάφορα θέματα, προσφέροντας μια εναλλακτική κριτική ματιά στα πράγματα.
Σε λίγο καιρό θα κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα το τελευταίο βιβλίο της με τίτλο «Το δόγμα του σοκ» («Τhe Shock Doctrine»), το οποίο αποτελεί μια σκληρή πολεμική εναντίον του «καπιταλισμού της καταστροφής», όπως η ίδια τον αποκαλεί.
Στο βιβλίο «Το δόγμα του σοκ» της Ναόμι Κλάιν υπάρχει μια λεπτομερέστατη καταγραφή της δράσης του ΔΝΤ σε διάφορες χώρες την τελευταία 30ετία, όπου αποτυπώνονται οι δραματικές επιπτώσεις της παρέμβασής του, κυρίως στην Λατινική Αμερική (Αργεντινή, Βολιβία), αλλά επίσης στη Ρωσία.
“Εμβληματική η περίπτωση της Ελλάδος”
«Παρακολουθώ από πολύ κοντά την ελληνική κρίση και φυσικά την παρέμβαση της τρόϊκας του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», λέει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ελληνική εφημερίδα “Το Βήμα” η κυρία Κλάιν. «Αυτό που με εντυπωσίασε» σημειώνει, «ιδιαίτερα στην αρχή της κρίσης, ήταν, ότι οι Ελληνες αντιστάθηκαν στα όσα πήγαιναν να τους επιβληθούν. Οταν, μάλιστα, και στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαμε την κρίση με τις τράπεζες, επεσήμαινα το γεγονός αυτό σε αμερικανούς συνομιλητές μου. Οταν τα πράγματα δυσκόλεψαν, άρχισε η “εκπαίδευση”. Κατ΄ αρχάς, το ΔΝΤ διέγνωσε, ότι εσείς οι Έλληνες είστε άρρωστοι, ότι ο χαρακτήρας των Ελλήνων είναι άρρωστος. Και τώρα σας εκπαιδεύουν να αισθάνεστε ένοχοι, γι΄ αυτό που είστε. Πρόκειται για μια τακτική κοινωνικής παθολογίας, η οποία δεν περιορίζεται στην Ελλάδα, αλλά επεκτείνεται και στις υπόλοιπες χώρες του μεσογειακού Νότου».«Πρόκειται» τονίζει η γνωστή συγγραφέας, «για μια κλασική περίπτωση, όπου οι κυβερνήσεις βρίσκουν το κατάλληλο άλλοθι. Αφού εμείς είμαστε ανίκανοι να τα καταφέρουμε μόνοι μας, ας φέρουμε κάποιους άλλους να το κάνουν για εμάς».
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής της η κ. Κλάϊν λέει, ότι “η περίπτωση της Ελλάδας είναι εμβληματική. Στην πορεία, ο στόχος από την παρέμβαση της τρόϊκας άλλαξε. Αν το δει κανείς σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν μιλάμε πλέον απλώς για την ιδιωτικοποίηση μεγάλων τομέων της οικονομίας. O σκοπός είναι η απενοχοποίηση των τραπεζών, η μεταφορά του βάρους της αποτυχίας από τους ώμους των ελίτ σε εκείνους των απλών ανθρώπων» υπογραμμίζει η κυρία Κλάιν.
«Σώσατε το ΔΝΤ από την χρεωκοπία»
«Στην Ουάσιγκτον υπάρχουν ορισμένα θέματα ταμπού και ο Πρόεδρος Ομπάμα δεν μπόρεσε να το ξεπεράσει αυτό» λέει η κυρία Κλάιν για τον Αμερικανό Πρόεδρο.
Στην ερώτηση «Γιατί το κοστούμι του ΔΝΤ δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε χώρας και είναι ίδιο για όλες», η κυρία Κλάιν απαντά: «Πραγματικά δεν μπορώ να σας δώσω ξεκάθαρη απάντηση. Είναι απορίας άξιο, πώς δεν κατάλαβαν, ας πούμε, ότι, καθώς η Ελλάδα δεν μπορούσε να προχωρήσει σε υποτίμηση, ο πληθωρισμός λογικά θα ανέβαινε. Υπάρχει επίσης και κάτι άλλο. Μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2008, οι περισσότεροι ανέμεναν, ότι το ΔΝΤ θα άλλαζε μυαλά. Περιμέναμε, ότι το ευρωπαϊκό μοντέλο θα υπερίσχυε του αμερικανικού. Τώρα, γιατί δεν έγινε κάτι τέτοιο, παραμένει άγνωστο. Ισως οι άνθρωποι του ΔΝΤ να έχουν πέσει όλα αυτά τα χρόνια σε μια ιδεολογική παγίδα».
Ωστόσο, όπως εξηγεί η κυρία Κλάιν, μετά και την εμπειρία της Αργεντινής, «το ΔΝΤ ήταν έτοιμο κυριολεκτικά να χρεωκοπήσει, τόσο ιδεολογικά, όσο και χρηματικά. Σε αυτό είχε βοηθήσει και η οικονομική κρίση μετά το 2008. Μην ξεχνάτε ότι το ΔΝΤ είχε αναγκαστεί να πουλήσει ακόμη και χρυσό από τα αποθέματά του.
Και βέβαια η εικόνα του στον αναπτυσσόμενο κόσμο ήταν τόσο κακή, που οι ηγεσίες των χωρών αυτών δεν ήθελαν να το δουν μπροστά τους».Η ίδια επισημαίνει ακόμη, ότι «τώρα, όμως, το ΔΝΤ βρήκε μια νέα “αγορά”: την Ευρώπη. Κατά έναν περίεργο τρόπο, σώσατε το ΔΝΤ από τη χρεωκοπία».
Τι λέει για τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα
Αναφερόμενη στον Αμερικανό Πρόεδρο η κ. Κλάϊν τονίζει, ότι «στην Ουάσιγκτον υπάρχουν ορισμένα θέματα ταμπού και ο Πρόεδρος Ομπάμα δεν μπόρεσε να το ξεπεράσει αυτό. Οι νέοι άνθρωποι έχουν χάσει πλέον τον ενθουσιασμό, που είχαν για τον Μπαράκ Ομπάμα. Ο Ομπάμα ήταν εκπληκτικός στην προεκλογική εκστρατεία του. Εκανε τους Αμερικανούς να αισθάνονται, ότι μπορούν να γίνουν καλύτεροι. Ωστόσο, στην Ουάσιγκτον υπάρχουν ορισμένα θέματα που είναι ταμπού, όπως η Γουόλ Στρητ ή το Ισραήλ, που δεν μπόρεσε να το ξεπεράσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οι Δημοκρατικοί να χάσουν την εμπιστοσύνη της βάσης τους. Πάρτε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τώρα, που έφυγε από τον Λευκό Οίκο ο Λάρι Σάμερς, οι φήμες λένε, ότι θα τον αντικαταστήσει ένα στέλεχος της Γουόλ Στρητ.
Η «Πασιονάρια» του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης
Σχετικά με το συγγραφικό της έργο η κ. Ναόμι Κλάϊν επισημαίνει: «Δεν αποφάσισα εγώ να γράψω το βιβλίο.”Το δόγμα του σοκ”. “Εκείνο” το αποφάσισε για μένα. Είχα πάει στο Ιράκ, όταν ο Πολ Μπρέμερ διοικούσε τη χώρα αμέσως μετά τον πόλεμο. Οι Αμερικανοί είχαν αποφασίσει να εφαρμόσουν την τακτική του “σοκ και δέους”, με την οποία κέρδισαν τον πόλεμο και στην οικονομία. Αδιαφόρησαν πλήρως για το τι συνέβαινε στο Ιράκ και ήθελαν να ιδιωτικοποιήσουν αμέσως τα πάντα.
Να φανταστείτε, ότι ο διερμηνέας μου δεν γνώριζε να υπάρχει λέξη για την ιδιωτικοποίηση στα ιρακινά. Ετσι άρχισα να γράφω για τον καπιταλισμό της καταστροφής, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι και την εμπειρία της Αργεντινής».
Οταν ήταν μικρή, η Ναόμι Κλάιν συνήθιζε να ψωνίζει συνέχεια. Ποιός να φανταζόταν τότε, ότι αρκετά χρόνια αργότερα θα έγραφε ένα βιβλίο, που από πολλούς χαρακτηρίστηκε η «Βίβλος» κατά των πολυεθνικών. Το «Νo Logo: Νo Space, no choice, no jobs: Η βίβλος του αντι-εταιρικού ακτιβισμού», που εκδόθηκε το 2000, τη μετέτρεψε ουσιαστικά σε «πασιονάρια» του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης.
Το νέο βιβλίο της θα έχει θέμα την κλιματική αλλαγή και έχει ήδη αρχίσει έρευνα. Για αυτό και έχει περιορίσει τις διαλέξεις της ανά τον κόσμο αλλά προλαβαίνει να γράφει άρθρα για έντυπα όπως η βρετανική εφημερίδα «Guardian» και το αμερικανικό περιοδικό «Τhe Νation».
