Είναι κατάδηλο πλέον ότι δημογραφία, προσδόκιμο ζωής, πανδημίες και μικροβιακή παγκοσμιοποίηση θα παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Ο πολύς κόσμος, όταν γίνεται λόγος για την οικονομία, ασχολείται περισσότερο με τα λεφτά που έχει στην τσέπη του, με το εισόδημα που θα εισπράττει, με τη διαχείριση της αποταμίευσής του, αν υπάρχει και ενδεχομένως με το πως θα μπορέσει ν΄αγοράσει ένα σπίτι ή ένα αυτοκίνητο. Αυτές είναι οι βασικές «σκοτούρες» ενός μη οικονομολόγου, ο οποίος ως εκ τούτου δύσκολα καταλαβαίνει τη γλώσσα των οικονομολόγων, η οποία σκοπίμως ενίοτε γίνεται και εξαιρετικά πολύπλοκη, για να κρύψει την αγνοια κάποιων θεραπόντων της οικονομίας.
Στην πολύπλοκη εποχή μας όμως, όλα τα παραπάνω απλοϊκά σχήματα, δεν αρκούν για να διαχειριστεί ο απλός πολίτης την οικονομική του ζωή. Είναι δε ατελέστατα για να καταλάβει κανείς το κύρος της οικονομίας όχι μόνο ως επιστήμη όσο ως παράγοντα της ζωής.
Στην εποχή μας, η οικονομία γίνεται καθημερινά πιο πολύπλοκη, περισσότερο σύνθετη και από πολλές πλευρές επαναστατική. Οι τεχνολογίες, η παγκοσμιοποίηση των πάντων, η ταχύτητα της κυκλοφορίας ιδεών, προσώπων, χρημάτων και ασθενειών, δημιουργούν ένα ανατρεπτικό περιβάλλον, το οποίο όποιος δεν προσπαθεί να το καταλάβει, ας ετοιμαστεί να πάει για … βρούβες.
Το ίδιο ισχύει και για τις κυβερνήσεις. Αν δεν θέλουν να μάθουν και να καταλάβουν θα το πληρώσουν ακριβά. Μαζί με αυτές όμως το πληρώνουν και κάποιοι που δεν φταίνε…
Χαρακτηριστική από την άποψη αυτή είναι η περίπτωση των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων ήτοι της κυβέρνησης της Ευρώπης.
Ο Covid-19 από δυνητικός καθοδικός κίνδυνος για την ευρωπαϊκή οικονομία, όπως είχε χαρακτηριστεί από την Κομισιόν, στις αρχές του Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο των χειμερινών προβλέψεων για την ανάπτυξη, θεωρείται πλέον βεβαιότητα, ενώ αυτό που απομένει να διαπιστωθεί είναι το μέγεθος των επιπτώσεων. Στις Βρυξέλλες είχαν υπολογίσει ότι εάν ο ιός περιοριζόταν στην Κίνα και σε κάποιες γειτονικές χώρες και είχε μικρή διάρκεια, η επίπτωση για την ευρωπαϊκή οικονομία θα ήταν πολύ μικρή, της τάξης του 0,1% του ΑΕΠ.
Ο παραπάνω υπολογισμός δεν ισχύει πλέον γιατί έχουμε την εξάπλωση στην Ιταλία, καθώς και κρούσματα σε άλλα κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, η Γαλλία, το Βέλγιο! Όπως επισήμανε ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, η εμφάνιση του ιού στην Ευρώπη αλλάζει τα δεδομένα, το πόσο θα εξαρτηθεί από τον βαθμό εξάπλωσης, την ένταση και τη διάρκεια. Χειρότερο σενάριο δεν θα μπορούσε να υπάρξει για την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία τους τελευταίους μήνες προσπαθούσε να παραμείνει έστω και σε μια επιβραδυνόμενη αναπτυξιακή τροχιά εν μέσω γεωπολιτικών κινδύνων και brexit.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι στον πυρήνα της υγειονομικής αυτής κρίσης δεν βρίσκεται μια μικρή χώρα της Ευρωζώνης, αλλά η τρίτη πιο σημαντική οικονομία. Και το ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως πλήττεται η πιο ευάλωτη χώρα, με δημόσιο χρέος 2,3 τρισ. ευρώ ή 134% του ΑΕΠ και μηδενική ανάπτυξη που ήδη προοιωνίζει ύφεση.
Μια γρίπη λοιπόν ανατρέπει ολόκληρο το σκηνικό της παγκόσμιας οικονομίας και το φαινόμενο αυτό, σίγουρα δε θα είναι το τελευταίο. Καλά θα κάνουν λοιπόν οι πολίτες να ρίχνουν και μαιιά ματιά στον έξω κόσμο, μπας και προλάβουν έτσι δυσάρεστες επιπτώσεις. Όσο για τις επιχειρήσεις, η ενημέρωση είναι πλέον γι΄αυτές πρώτη ύλη.