Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Με αφορμή το επίμαχο νομοσχέδιο για την εφαρμογή του νέου καθεστώτος χορήγησης αδειών λειτουργίας και εποπτείας των τηλεοπτικών σταθμών στην χώρα μας, που ψηφίσθηκε τελικά από την ελληνική Βουλή, παραθέτουμε κατωτέρω τι ισχύει σε 10 ευρωπαϊκές χώρες-μέλη της Ε.Ε., σχετικά με τους δημόσιους και ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, που λειτουργούν εκεί.
Τα στοιχεία αυτά δημοσιεύθηκαν στην ελληνική ενημερωτική ιστοσελίδα “Liberal” και παρατίθενται, όπως αναφέονται σε αυτή.
1. ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ
Στο Λουξεμβούργο των 400.000 κατοίκων, εκπέμπουν ελεύθερα 15 τηλεοπτικοί σταθμοί ψηφιακά, ενώ το 93% των νοικοκυριών χρησιμοποιεί καλωδιακή τηλεόραση, λαμβάνοντας πληθώρα επιπρόσθετων υπηρεσιών.
Στο Λουξεμβούργο, ουσιαστικά, υιοθετείται το μοντέλο του Έλληνα Υπουργού Νίκου Παππά, όπου ο Υπουργός είναι αρμόδιος για την εκχώρηση των αδειών.
Όμως στο δουκάτο, όσοι σταθμοί αδειοδοτούνται, δεν υποχρεούνται να πληρώσουν κανένα τέλος, παρά μόνον 1400 Ευρώ υπέρ της τοπικής Ανεξάρτητης Αρχής, που εποπτεύει το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
Το περιεχόμενο των τηλεοπτικών προγραμμάτων εποπτεύεται από την “Ανεξάρτητη Αρχή Ραδιοτηλεοπτικών Μέσων”, η οποία έχει την δυνατότητα να επιβάλει κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας, και από το Εθνικό Κέντρο Προγραμμάτων, το οποίο έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα για θέματα σχετικά με το περιεχόμενο των ΜΜΕ.
Κανένας σταθμός δεν έχει κρατικό χαρακτήρα, παρά μόνον το κανάλι της τοπικής Βουλής!
Ενδεικτικά, παρατίθενται τα ελεύθερα κανάλια:
RTL Télé Lëtzebuerg, Den 2.RTL, CHAMBER TV (το μόνο κανάλι που ανήκει στο δημόσιο, κανάλι βουλής) RTL Tvi, Club RTL, Plug TV, RTL4,RTL 5,RTL 7,Teleshop 4,Teleshop 5, Teleshop 7, Teleshop 8 M6 Boutique
2. ΑΥΣΤΡΙΑ
Στην Αυστρία σε εθνική εμβέλεια λειτουργούν πέντε κρατικά κανάλια (ORF eins, ORF 2, ORF III, ORF Sport και 3sat), εννέα ιδιωτικά (ATV, ATV II, Puls 4, Go TV, Austria 9 TV και Servus TV, Okto, FS1 και dorf), εννέα θυγατρικά γερμανικών καναλιών (ProSieben Austria, Sat. 1 Österreich, Kabel eins Austria, MTV Austria, Nick Austria, RTL2 Austria, RTL Austria, Viva Austria, Vox Austria), και πέντε κανάλια Pay TV (Sky Austria, AustriaSat, HD Plus Austria, UPC Austria, A1 TV).
Επιπλέον, οι αυστριακοί πολίτες πληρώνουν για το κρατικό ORF, μόνον, εάν το βλέπουν. Αν, για παράδειγμα, αποδείξουν, ότι δεν βλέπουν κρατική τηλεόραση, απαλλάσσονται του τέλους!
Τα ιδιωτικά κανάλια αδειοδοτούνται για δεκαετή λειτουργία, με άδεια, η οποία ανανεώνεται, και χορηγείται, προφανώς όχι από τον “αρμόδιο Υπουργό” αλλά από την συνταγματικά κατοχυρωμένη “Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή” (Kommunikationsbehörde Austria), βάσει συγκεκριμένων προϋποθέσεων.
Τα κανάλια στην Αυστρία δεν υποχρεούνται να καταβάλλουν κάποιο τέλος για να λάβουν την άδεια λειτουργίας τους, ενώ η μόνη τους υποχρέωση είναι η τήρηση των κανόνων αδειοδότησης.
3. ΙΣΠΑΝΙΑ
Στην Ισπανία λειτουργούν 9 ιδιωτικά κανάλια μεικτού περιεχομένου, 4 ιδιωτικά κανάλια ψυχαγωγικού περιεχομένου και 5 δημόσια (μεικτού / ενημερωτικού / ψυχαγωγικού περιεχομένου).
Οι άδειες έχουν 15 έτη ισχύ, και ανανεώνονται αυτόματα, αρκεί να πληρούνται οι προϋποθέσεις απόκτησης.
Ο κάτοχος της άδειας, δεν πληρώνει καμία εισφορά για να την αποκτήσει ή να την ανανεώσει, παρά μόνον ετήσιο τέλος αποκλειστικής χρήσης συχνοτήτων του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φάσματος, που ανέρχεται σε 3% επί των ακαθάριστων κερδών των τηλεοπτικών καναλιών, και 1,5% επί των κερδών των συνδρομητικών καναλιών.
Παράλληλα, τα τέλη αυτά, και όχι οι Ισπανοί φορολογούμενοι, χρηματοδοτούν τη λειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης RTVE, η οποία δεν μπορεί να παίρνει διαφημίσεις!
Η εποπτεία για το περιεχόμενο και τον προγραμματισμό γίνεται από την “Εθνική Επιτροπή για τον Ανταγωνισμό και τις Αγορές” (CNMC) και όχι από την ισπανική Κυβέρνηση! Πρόκειται για ανεξάρτητη αρχή με ίδια νομική προσωπικότητα της οποίας η λειτουργία υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο και είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των τηλεοπτικών καναλιών.
4. ΣΟΥΗΔΙΑ
Στην Σουηδία, από το 2008, σταμάτησε η εκπομπή αναλογικού σήματος, που σήμανε και το τέλος του συστήματος καταβολής τιμήματος για την άδεια εκπομπής των ιδιωτικών καναλιών.
Μέχρι τότε, τις άδειες εκπομπής παρείχε αποκλειστικά η Κυβέρνηση και ανανεώνονταν σε ετήσια βάση.
Μετά, η δικαιοδοσία της Κυβέρνησης περιορίστηκε αποκλειστικά στην χορήγηση αδειών στα δημόσια κανάλια.
Μετά την μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, την αδειοδότηση στα ιδιωτικά κανάλια ασκεί αποκλειστικά, η αρμόδια “Ραδιοτηλεοπτική Αρχή”.
Οι άδειες έχουν 6ετή διάρκεια με δυνατότητα ανανέωσης, ενώ υπάρχει η νομική δυνατότητα για άδεια μικρότερης διάρκειας, σε ειδικές περιπτώσεις.
Οι άδειες, που ήδη έχουν εκχωρηθεί είναι επτά, με πρόβλεψη να γίνουν 10 από το 2020 και μετά.
Σήμερα λειτουργούν 6 τηλεοπτικά κανάλια, ελεύθερης πρόσβασης, κρατικής εμβέλειας εκ των οποίων τα 2 είναι ιδιωτικά: SVT1, SVT2, SVT24/Barnkanalen, Kunskapskanalen, TV4 και TV6.
5. ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Στην Μ. Βρετανία οι άδειες παρέχονται από την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή, την “Ofcom”, η οποία είναι απολύτως ανεξάρτητη. Το νομικό καθεστώς προβλέπει, ότι όλοι οι πάροχοι τηλεοπτικών υπηρεσιών λαμβάνουν άδεια λειτουργίας από την “Ofcom”, και όχι από την βρετανική Κυβέρνηση, με εξαίρεση τα δημόσια δίκτυα.
Τα δημόσια δίκτυα, όμως, δεν έχουν μέτοχο το κράτος, εκτός του BBC, αλλά υποχρεώνονται σε κανόνες σχετικούς με το πρόγραμμα και τις υπηρεσίες, που παρέχουν.
Κρατική χρηματοδότηση παρέχεται μόνον στο BBC, ενώ τα ITV1, Channel 5 και S4C1, παρ’ότι θεωρούνται δίκτυα δημοσίου συμφέροντος, τα έσοδά τους προέρχονται αποκλειστικά από τις διαφημίσεις. Αντίστοιχα, το Channel 4, παρ’ότι θεωρείται δημόσιο, δεν λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση, αφού τα τα έσοδά του προέρχονται από την αγορά.
Στην Μ. Βρετανία τα ιδιωτικά κανάλια μεικτού περιεχομένου είναι περισσότερα από 100, αφού λειτουργούν 7 πλατφόρμες (αντίστοιχες της DIGEA) που φιλοξενούν δεκάδες κανάλια η κάθε μία!
Η αδειοδότηση στην Μ. Βρετανία είναι εξαιρετικά απλή, μιας και οι υποψήφιοι προς αδειοδότηση υποβάλλουν αίτημα στην ανεξάρτητη Αρχή, πληρώνουν ένα εφάπαξ ποσό περίπου 2.500 στερλινών, το οποίο υποχρεούνται να καταβάλλουν ετησίως.
6. ΒΕΛΓΙΟ
Στο Βέλγιο η έννοια “ιδιωτική τηλεόραση” δεν υφίσταται όπως στην Ελλάδα, αφού το 97 % των υπηρεσιών είναι καθαρά συνδρομητικές και παρέχονται μέσω καλωδιακής τηλεόρασης. Στο Βέλγιο λειτουργούν δύο δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί (RTBF, γαλλόφωνος VRT, φλαμανδόφωνος) και εκπέμπουν ελεύθερα. Οι οργανισμοί αυτοί διατηρούν τρία και τέσσερα θεματικά κανάλια αντίστοιχα. Στις Περιφέρειες της Φλάνδρας και των Βρυξελλών δεν επιβάλλεται κανένα τέλος. Στην περιφέρεια της Βαλωνίας, επιβάλλεται ειδικό τέλος ανά νοικοκυριό για την κατοχή τηλεοπτικού δέκτη.
Οι καλωδιακές πλατφόρμες, που καλύπτουν το 97% των νοικοκυριών, περιλαμβάνουν δεκάδες μεικτά κανάλια, ενώ ως υποχρέωσή τους έχουν να συμπεριλαμβάνουν στο μπουκέτο τους και τα δημόσια προγράμματα.
Η αδειοδότηση στα ιδιωτικά κανάλια παρέχεται και στο Βέλγιο αποκλειστικά από τις ανεξάρτητες Αρχές, και όχι από την Κυβέρνηση και συγκεκριμένα από το “CSA” για την γαλλόφωνη κοινότητα και το “Vlaamse Regulator voor de Media” για την φλαμανδική κοινότητα.
Η διαδικασία τυπικής αδειοδότησης έχει, ωστόσο, καταργηθεί, καθώς αρκεί μια απλή υπεύθυνη δήλωση των ενδιαφερομένων. Πρακτικά, οι πάροχοι περιεχομένου συμβάλλονται ελεύθερα με τον πάροχο δικτύου της επιλογής τους και έχουν μόνη υποχρέωση να υποβάλλουν την αντίστοιχη δήλωση για το περιεχόμενο των υπηρεσιών τους στην αντίστοιχη εποπτική Αρχή, χωρίς να καταβάλλουν κανένα απολύτως τέλος ή τίμημα!
7. ΓΑΛΛΙΑ
Στην Γαλλία αρμόδιος φορέας αδειοδότησης είναι το Ανώτατο Συμβούλιο Οπτικοακουστικών Μέσων, που εποπτεύεται, όμως, από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τις ραδιοτηλεοπτικές ρυθμίσεις και για την οργάνωση της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης.
Στην Γαλλία λειτουργούν 30 τηλεοπτικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας, εκ των οποίων οι 24 είναι ελεύθεροι και οι 6 συνδρομητικοί. Από τους 30 σταθμούς, μόλις οι 7 είναι δημόσιοι.
Δημόσια γαλλικά Τηλεοπτικά Κανάλια:
France 2, France 3, France 4, France 5, France Ô, το Kανάλι της Βουλής και ARTE
Ιδιωτικά, γαλλικά, Ελεύθερα Τηλεοπτικά Κανάλια:
TF1, M6, W9, NT1, D8, BFM TV, i Télé, NRJ12, TMC, D17, Gulli, HD1, L’Équipe 21, 6Ter, Numéro 23, RMC Découverte, Chérie 25
Iδιωτικά συνδρομητικά Τηλεοπτικά Κανάλια:
Canal+Cinéma, Canal+Sport, Planète+, LCI, Paris Première και Canal+
Η Ανεξάρτητη Αρχή (και όχι η Κυβέρνηση) είναι αρμόδια και στην Γαλλία για την χορήγηση αδειών λειτουργίας σε ιδιωτικά κανάλια, που εκπέμπουν επίγεια, και απαιτείται μια απλή αίτηση.
Εάν η αίτηση εγκριθεί, λαμβάνει άδεια με ανώτατο όριο διάρκειας τα 10 έτη, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 5 έτη. Το τίμημα, που καταβάλλουν, είναι απολύτως σχετικό με τα διαφημιστικά τους έσοδα, αφού υποχρεούνται να επανεπενδύσουν το 15% των διαφημιστικών τους εσόδων ετησίως, σε εσωτερικές γαλλικές παραγωγές.
8. ΙΤΑΛΙΑ
Ο αριθμός των τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας, που εκπέμπουν ελεύθερα στην Ιταλία, είναι μεγάλος, καθώς μετά την ολοκλήρωση της μετάβασης στην ψηφιακή μετάδοση, ο αριθμός των σταθμών έχει αυξηθεί.
Υπεύθυνη για την παροχή αδειών είναι η “Αρχή Εγγύησης των Επικοινωνιών” (AgCom), και όχι το κράτος, ενώ μέχρι σήμερα κανένα κανάλι δεν έχει καταβάλει τίμημα για την εκπομπή του, που, βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου, θα έπρεπε να είναι ετησίως το 1% των εσόδων του.
Το 2014, διενεργήθηκε διαγωνισμός για την αδειοδότηση ψηφιακής πλατφόρμας, όπου ο μοναδικός συμμετέχων, πλήρωσε για την άδεια ποσό 30 εκατομμυρίων Ευρώ.
9. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Στην Πορτογαλία λειτουργούν 49 τηλεοπτικοί σταθμοί, εκ των οποίων 12 είναι μεικτού περιεχομένου.
Αδειοδοτούνται και εκεί, βάσει του Κοινοτικού Δικαίου από την ανεξάρτητη Αρχή (Πορτογαλική Ρυθμιστική Αρχή Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης) ενώ πληρώνουν ετησίως ειδικό τέλος, που καθορίζεται ανάλογα με το εύρος εκπομπής και τον τζίρο που κάνουν.
Οι Δημόσιοι & Ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, που εκπέμπουν, είναι:
– 4 δέσμες εθνικής εμβελείας
– 6 διεθνούς εκπομπής
– 28 θεματικοί εθνικής εμβελείας σταθμοί.
– 16 συνδρομητικοί εθνικής εμβέλειας σταθμοί.
– Συνολικά λειτουργούν 49 θεματικά κανάλια, ενώ 12 σταθμοί χαρακτηρίζονται μεικτού περιεχομένου εκπομπής.
10. ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Σε παγγερμανικό επίπεδο αρμόδια για την αδειοδότηση τηλεοπτικών σταθμών είναι η “Επιτροπή για την Αδειοδότηση και την Εποπτεία Τηλεοπτικών Σταθμών”, που αποτελείται από εκπροσώπους των δεκατεσσάρων αντίστοιχων θεσμικών οργάνων αδειοδότησης και εποπτείας, που λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο.
Οι ιδιωτικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί αδειοθετούνται βάσει προκήρυξης διαγωνισμού για συγκεκριμένη συχνότητα.
Το κόστος της άδειας για εθνική μετάδοση κυμαίνεται από 5.000 έως 100.000 Ευρώ, ανάλογα με το κρατίδιο εκπομπής, ενώ κατά μέσον όρο κυμαίνεται στα 20.000 Ευρώ.
Στην Γερμανία λειτουργούν συνολικά 57 (πενήντα επτά τηλεοπτικοί σταθμοί), που λειτουργούν σε εθνικό δίκτυο, και εκπέμπουν με ψηφιακή, ευρυεκπομπή εκ των οποίων οι πενήντα είναι ελεύθερης πρόσβασης, ενώ από αυτούς τριανταδύο είναι ιδιωτικοί και δεκαοκτώ δημόσιοι.
