Άρθρο του Σταύρου Θεοδωράκη στην εφημερίδα Ελευθερία του Τύπου.
Με την ψήφιση του νέου μνημονίου από τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ και τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ κλείνει ο κύκλος του ενθικολαϊκισμού που ταλαιπώρησε για μεγάλα διαστήματα τη χώρα και κυριάρχησε στα χρόνια των μνημονίων. Κλείνει ίσως και η εποχή της κωλοτούμπας! Οι αντιστασιακές τουλούμπες στάθηκαν πιο επικίνδυνες και από τις μνημονιακές κωλοτούμπες των προηγούμενων. Εξευτέλισαν την έννοια της αντίστασης και ενισχύουν τελικά τα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας.
Αυτή ήταν η αισιόδοξη (!) σκέψη μου το βράδυ της Πέμπτης στη συζήτηση για το νέο μνημόνιο. Τα μεσάνυχτα όμως, με το τέλος της ψηφοφορίας έξησαν μια παλιά πληγή. Aλήθεια, πόσο διαφορετικές είναι οι επιδιώξεις και οι νοοτροπίες της νέας και της παλιάς εξουσίας; Των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ από τη μία και της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ από την άλλη;
Η θέση της χώρας στην Ευρώπη, η αναζήτηση συμμάχων εκτός Ευρώπης, η στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα διαφοροποιούν σίγουρα την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ από τα παλιά κόμματα εξουσίας. Ταυτόχρονα όμως οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μοιράζονται μαζί τους κάτι σημαντικό: την αγωνία τους για το κομματικό κράτος. Η κυβέρνηση αγωνιά να το δημιουργήσει, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ να το διατηρήσουν εν αναμονή. Η κυβέρνηση προσλαμβάνει συνεχώς και νέους μετακλητούς. Οι υπουργοί της φτιάχνουν νέες στρατιές συμβασιούχων τακτοποιώντας χιλιάδες από τους νέους πελάτες της ως εποχικούς υπαλλήλους. Την ίδια ώρα η ΝΔ υπόσχεται πως κανένας δημόσιος υπάλληλος δε θα χάσει τη θέση του και το ΠΑΣΟΚ κλείνει το μάτι στους αιώνιους συνδικαλιστές. Σήμερα στο δημόσιο οι συνδικαλιστές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είναι στο ψυγείο. Περιμένουν να έρθουν στα πράγματα και τότε στο ψυγείο θα μπουν οι συνδικαλιστές του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός είναι ο κύκλος ζωής του ελληνικού κομματικού δημοσίου.
Οι τρεις τους μοιράζονται και κάτι άλλο: την αδιαφορία για τα λαμπρά μυαλά των νέων επιστημόνων που διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες για αυτούς στην Ελλάδα του διογκωμένου κράτους και του ατροφικού ιδιωτικού τομέα. Την αδιαφορία για τους άξιους και αποδοτικούς δημοσίους υπαλλήλους που δεν ανταμείβονται –ούτε καν ηθικά– για το μεράκι και την ανιδιοτέλειά τους. Το κομματικό κράτος είναι ο εχθρός της κοινωνίας, όμως και οι τρεις τους το ενίσχυσαν ή το ενισχύουν.
Μοιράζονται όμως και κάτι βαθύτερο και για αυτό λιγότερο εύκολα ορατό: την ίδια νοοτροπία για την πολιτική, τον κοινοβουλευτισμό, τις σχέσεις εκπροσώπησης. Κύριο συστατικό της νοοτροπίας αυτής είναι ένας κακώς νοούμενος επαγγελματισμός που υπαγορεύει συμπεριφορές αλαζονείας έναντι των πολιτικών αντιπάλων, απαξίωσης των θεσμικών διαδικασιών και αγνόησης των κοινωνικών αιτημάτων. Από τη μία, μια κυβέρνηση που “σημαδεύει” τους διαγωνισμούς για να εγκαταστήσει μια νέα μιντιακή ολιγαρχία, από την άλλη μια αντιπολίτευση που συνδιαλέγεται μυστικά με βουλευτές άλλων κομμάτων προτείνοντάς του καριέρα στα δικά της “μαγαζιά”. Ποιο άλλο τεκμήριο πολιτικής αλαζονείας αναζητάμε; Η υποτίμηση θεσμών και ψηφοφόρων δεν έχει τέλος… Η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ φέρνει τροπολογίες στα μουλωχτά. Βουλευτές της ΝΔ και η αρχηγός του ΠΑΣΟΚ αποφεύγουν να προσέλθουν σε συζητήσεις για νομοσχεδία που θα ταράξουν τον εγγενή συντηρητισμό τους, όπως η νομοθέτηση του συμφώνου συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών. Και όλοι μαζί «ξεχνούν» να εμφανιστούν στη συνεδρίαση της Ολομέλειας στην ιστορική στιγμή της απόφασης για αποκλεισμό βουλευτών ως ένδειξη καταδίκης του χρυσαυγίτικου τραμπουκισμού. Για να μην αναφερθώ στην αγωνία κάποιων προβεβλημένων στελεχων του ΠΑΣΟΚ για να τεθεί στο αρχείο η υπόθεση Παπαντωνίου.
Ακούγεται καταθλιπτικό αλλά οι επιδιώξεις και οι νοοτροπίες των παλιών μηχανισμών είναι αυτές που κρατούν τη χώρα στο σκοτάδι. Τα φωτεινά διαστήματα, μικρές εξαιρέσεις. Και τίποτα δεν προδικάζει ότι το μέλλον – όταν η σημερινή κυβέρνηση ηττηθεί στην κάλπη – θα είναι φωτεινότερο. Ας μην βαυκαλιζόμαστε: αυτή η συνωμοσία του «παλαιού» έχει υποθηκευμένο και το αύριο. Εκτός αν… Εκτός αν ενισχυθούν οι νέες αντισυστημικές και αντιλαϊκίστικες πολιτικές. Εκτός αν επιβραβευθούν οι πολιτικοί – σε όλο τον πολιτικό χάρτη – που είναι ενάντια στο κομματικό κράτος. Υπάρχουν δυνάμεις, υπάρχουν προσωπικότητες, υπάρχουν πολίτες που παλεύουν για την εφαρμογή προοδευτικών πολιτικών. Μεταρρυθμιστικών τομών στην οικονομία, στην παιδεία, στα δικαιώματα. Με οδηγό τον ορθολογισμό και το πολιτικό ήθος. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Και είναι χρέος τους να εκφραστούν δυναμικά και ενιαία. Και είναι χρέος των πολιτών να πάρουν το ρίσκο της στήριξής τους.
