-Η μέθοδος αυτή επιτρέπει να αποθηκεύεται ενέργεια σε µεγάλη κλίµακα, τέτοια, ώστε τα έργα αντλησιοταµίευσης να υποκαθιστούν στο ηλεκτροπαραγωγικό µας σύστηµα µεγάλα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύµατος!
-Η χώρα μας µπορεί να ενισχύσει την γεωπολιτική της θέση, µετατρεπόµενη σε χώρα, που παράγει, αποθηκεύει και εξάγει ηλεκτρικό ρεύµα για λογαριασµό του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήµατος!
Συνήθως, όταν ακούµε για αποθήκευση ενέργειας, το μυαλό μας πηγαίνει στις µπαταρίες, που αποθηκεύουν ηλεκτρικό ρεύµα. Οµως, οι µπαταρίες, αν και αναπτύσσονται συνεχώς και χάρη σε αυτές έγινε πραγµατικότητα το ηλεκτρικό αυτοκίνητο, δεν είναι ούτε ο µοναδικός, ούτε αποτελούν τον πιο οικονοµικό τρόπο για να αποθηκεύει κάποιος ενέργεια!
Και αυτό, επειδή υπάρχουν και άλλοι τρόποι αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίοι βασίζονται σε μια πιο ώριµη και ανταγωνιστική τεχνολογία, την λεγόμενη αντλησιοταµίευση! Η μέθοδος αυτή επιτρέπει να αποθηκεύεται ενέργεια σε µεγάλη κλίµακα, τέτοια, ώστε τα έργα αντλησιοταµίευσης να υποκαθιστούν στο ηλεκτροπαραγωγικό µας σύστηµα µεγάλα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύµατος.
Η αντλησιοταµίευση λειτουργεί ως εξής: Η βάση της είναι δύο δεξαµενές νερού -οι ταµιευτήρες- που έχουν µεταξύ τους σηµαντική υψοµετρική διαφορά. Οι ταµιευτήρες αυτοί µπορεί να είναι φυσικοί, όπως µία λίµνη ή ένα βαθύ ποτάµι, ή τεχνητοί, όπως µία τεχνητή λίµνη, που δηµιουργεί ένα υδροηλεκτρικό φράγµα, και µπορεί να χρησιµοποιηθούν υφιστάµενα υδροηλεκτρικά έργα ή να κατασκευαστούν νέα.
Οι δύο αυτές δεξαµενές νερού, λοιπόν, επικοινωνούν µεταξύ τους διαµέσου ενός σωλήνα µε µια αντλία. Οταν υπάρχει αφθονία ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστηµα, π.χ. τα βράδια, όπου η ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύµα είναι χαµηλή, αλλά φυσάει αέρας και οι ανεµογεννήτριες γυρίζουν, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια, χωρίς οι πελάτες να αγοράσουν το ρεύµα, που παράγουν, η αντλία χρησιµοποιεί το ρεύµα, που περισσεύει και θα πήγαινε χαµένο, προκειμένου να στείλει το νερό από τον κάτω στον επάνω ταµιευτήρα.
Το βασικό πλεονέκτηµα της αποθήκευσης ενέργειας µέσω αντλησιοταµίευσης, αφορά την τιµή του ρεύµατος για τον τελικό καταναλωτή, καθώς, όταν διατίθεται αποθηκευµένη ενέργεια και υπάρχει υψηλή ζήτηση, δεν απαιτείται να αγοράζεται ακριβά ηλεκτρικό ρεύµα από το εξωτερικό!
Οταν, αντίθετα, υπάρχει υψηλή ζήτηση και όχι αρκετή προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. στην διάρκεια της ηµέρας), το νερό αφήνεται να πέσει από ψηλά και να παράξει έτσι, περνώντας από µία γεννήτρια, ηλεκτρική ενέργεια. Ουσιαστικά, πρόκειται για µία πραγµατική επαναφορτιζόµενη «µπαταρία της φύσης». Το σύστηµα αυτό σήµερα -και στο προβλεπτό µέλλον- είναι ο πλέον ανταγωνιστικός τρόπος αποθήκευσης ενέργειας, αλλά για να λειτουργήσει έχει δύο βασικές προϋποθέσεις. Η μία είναι να υπάρχουν βουνά (µεγάλες υψοµετρικές διαφορές) και νερά (λίµνες, ποτάµια, ταµιευτήρες) και η άλλη να υπάρχουν αρκετή ηλιοφάνεια και άνεμίοι στην ίδια τοποθεσία.
Στην Βόρεια Ευρώπη, ιδανική γεωµορφολογία για τον σκοπό αυτό έχει η Νορβηγία, στην οποία οι Ευρωπαίοι θέλουν να δώσουν τον ρόλο της φυσικής “µπαταρίας” της Ευρώπης. Στην Νότια Ευρώπη, αντίστοιχη γεωµορφολογία έχει προπαντός η Ελλάδα, η οποία µπορεί να παίξει τον ρόλο της «µπαταρίας του Νότου».
Το βασικό πλεονέκτηµα της αποθήκευσης ενέργειας µέσω αντλησιοταµίευσης αφορά την τιµή του ρεύµατος για τον τελικό καταναλωτή. Οταν διατίθεται αποθηκευµένη ενέργεια και υπάρχει υψηλή ζήτηση, δεν απαιτείται να αγοράζεται ακριβά ηλεκτρικό ρεύµα από το εξωτερικό, ούτε υπάρχει ανάγκη να κρατούνται σε εφεδρεία και να συντυηρούνται µεγάλα θερµικά εργοστάσια. Συνεπώς, εξ ορισµού αντικαθιστάται η πιο ακριβή ενέργεια µε φθηνότερη!
Η Ελλάδα µπορεί να ενισχύσει την γεωπολιτική της θέση, µετατρεπόµενη σε χώρα, που παράγει, αποθηκεύει και εξάγει ηλεκτρικό ρεύµα για λογαριασµό του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήµατος!
Επίσης, το ρεύµα είναι φθηνότερο, επειδή η ενέργεια από ανανεώσιµες πηγές σε περιόδους χαµηλής ζήτησης, η οποία θα χαθεί αν δεν αποθηκευτεί, προέρχεται από την μεγάλη ηλιοφάνεια και τους ανέµους, που διαθέτει η χώρα μας.
Δωρεάν είναι, επίσης, η σταθερότητα και η ασφάλεια του συστήµατος, αφού κόστος διατήρησης των σταθµών αντλησιοταµίευσης σε ετοιµότητα δεν υπάρχει, αντίθετα µε τους σταθµούς, που χρησιµοποιούν ορυκτά καύσιµα.
Συνεπώς, µε την αποθήκευση ενέργειας µέσω αντλησιοταµίευσης η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύµατος δεν υπερβαίνει ποτέ την προσφορά, οι περίοδοι αιχµής εξοµαλύνονται και η τιµή είναι µονίµως χαµηλότερη.
Οι ανανεώσιµες πηγές και η αποθήκευση ενέργειας µέσω αντλησιοταµίευσης ταιριάζουν ιδανικά στην Ελλάδα, γιατί διαθέτει ένα µοναδικό γεωφυσικό ανάγλυφο που συνδυάζει βουνά και µεγάλες υψοµετρικές διαφορές µε νερά (λίµνες, ποτάµια, ταµιευτήρες από υδροηλεκτρικά φράγµατα), ήλιο και ανέμους στο ίδιο σηµείο σε πολλές τοποθεσίες.
Με την ανάπτυξη µεγάλων θαλάσσιων αιολικών πάρκων ή πάρκων σε βραχονησίδες όπως ο Αϊ-Γιώργης, που αξιοποιούν το τεράστιο αιολικό δυναµικό του Αιγαίου, σε συνδυασµό µε αντλησιοταµιευτήρες, η Ελλάδα µπορεί να ενισχύσει την γεωπολιτική της θέση, µετατρεπόµενη σε χώρα, που παράγει, αποθηκεύει και εξάγει ηλεκτρικό ρεύµα για λογαριασµό του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήµατος.
Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εξέτασε ένα µόνον είδος έργων ναντλησιοταµίευσης, βρήκε στην Ελλάδα 44 σηµεία µε δυνατότητες εφαρµογής της αντλησιοταµίευσης με συνολική δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας 277 GWh!
Προϋπόθεση είναι, να αναπτυχθούν παράλληλα και οι τρεις κρίσιµες για τον στόχο αυτό επενδύσεις. Τα µεγάλα αιολικά πάρκα, τα έργα αντλησιοταµίευσης και οι διασυνδέσεις των νησιών µε την κυρίως Ελλάδα και της Ελλάδας µε την Ευρώπη, που θα διασφαλίζουν την µεταφορά του ρεύµατος χωρίς σηµαντικές απώλειες (super grid). Η γεωπολιτική αυτή ευκαιρία για την Ελλάδα απαιτεί, όµως, την ταυτόχρονη πρόοδο και των τριών πυλώνων της, που είναι συµπληρωµατικοί.
Η αξιοποίηση του δυναµικού του ήλιου και των ανέμων του Αιγαίου δεν έχει οικονοµικό νόηµα χωρίς διασυνδέσεις και αποθήκευση. Η αποθήκευση δεν έχει νόηµα χωρίς ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και οι διασυνδέσεις δεν έχουν νόηµα, αν δεν έχουν ρεύµα να µεταφέρουν. Πρέπει, συνεπώς, όλα αυτά να προχωρήσουν παράλληλα.
Η Ελλάδα διαθέτει ήδη ολοκληρωµένα έργα αντλησιοταµίευσης, που στο παρελθόν είχε πραγµατοποιήσει η ΔΕΗ, χωρίς, όμως, να έχουν ακόµα ενταχθεί στο σύστηµα. Διαθέτει, επίσης, και πολύ σηµαντικό δυνητικό δυναµικό. Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εξέτασε ένα µόνον είδος τέτοιων έργων, βρήκε 44 σηµεία µε δυνατότητες εφαρµογής της αντλησιοταµίευσης και συνολική δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας 277 GWh.
Η µεγαλύτερη επένδυση σε έργο αποθήκευσης προέρχεται από τον όµιλο ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και προγραµµατίζεται να γίνει στην Αµφιλοχία της Αιτωλοακαρνανίας!
Ο ΔΕΔΔΗΕ, που έχει κατάλογο των υβριδικών σταθµών (συνδυασµός ρεύµατος από ανανεώσιµες πηγές και αντλησιοταµίευση) που έχουν ζητήσει ή και λάβει άδεια παραγωγής καταγράφει στα πλέον πρόσφατα δηµοσιοποιηµένα στοιχεία του συνολικά 24 έργα, εκ των οποίων τα 18 στην Κρήτη, µε σύνολο εγγυηµένης ισχύος 571 MW, τα 3 στην Ρόδο (36 MW), 1 στην Λέσβο (15 MW), 1 στην Τήλο και 1 στην Ικαρία, το τελευταίο από τη ΔΕΗ.
Η µεγαλύτερη επένδυση σε έργο αποθήκευσης προέρχεται από τον όµιλο ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και προγραµµατίζεται στην Αµφιλοχία της Αιτωλοακαρνανίας, στο πλαίσιο του πακέτου Γιούνκερ. Πρόκειται για επένδυση ύψους 500 εκατ. ευρώ, µε εγκατεστηµένη ισχύ 680 MW, που έχει χαρακτηριστεί ελληνική στρατηγική επένδυση και έχει ενταχθεί στις διαδικασίες Στρατηγικών Επενδύσεων και στο σχέδιο διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά – Νότου στην Κεντροανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ο ίδιος όμιλος εταιρειών προωθεί, επίσης, µια µεγάλη υβριδική επένδυση ύψους 277 εκατ. ευρώ στην Κρήτη (Ρέθυµνο και Λασίθι). Το σχέδιο συνδυάζει αποθήκευση ενέργειας µε αντλησιοταµίευση µε επενδύσεις σε µεγάλα αιολικά πάρκα.
Συγκεκριµένα, δύο αιολικά πάρκα εγκατεστηµένης ισχύος 89 ΜW στον Νοµό Λασιθίου θα τροφοδοτούν ένα υβριδικό αντλησιοταµίευσης στο Αµάρι Ρεθύµνου, µε εγκατεστηµένη ισχύ 75 MW. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα απολαµβάνει ετήσια έσοδα 4,6 εκατ. ευρώ κατά την 25ετή περίοδο της σύµβασης.
