Ερ.:Πλησιάζει ένα σημαντικό ορόσημο για την ελληνική κρίση. Στις 15 Ιουνίου το Eurogroup θα προσπαθήσει να λύσει τον γόρδιο δεσμό της ελάφρυνσης χρέους και της εκταμίευσης νέων δανείων ύψους 7 δισ. ευρώ που απαιτούνται τον Ιούλιο. Γιατί συνεχίζεται το ελληνικό δράμα δύο χρόνια μετά την προηγούμενη συνάντησή μας τον Απρίλιο του 2015;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η Ελλάδα εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της στο ακέραιο και στον συντομότερο δυνατό χρόνο, δεδομένης και της κατάστασης που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και κοινωνία. Τώρα, ομολογούν όλοι οι θεσμοί, όπως η Κομισιόν και η ΕΚΤ, είναι η ώρα των εταίρων να εκπληρώσουν τις δικές τους υποχρεώσεις. Αυτό μπορεί να συμβεί στο Eurogroup της 15ης.
Ερ.:Η Γερμανία διστάζει να αποδεχθεί τη διασάφηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων βιωσιμότητας του χρέους που ζητά μετ’ επιτάσεως η Ελλάδα και το ΔΝΤ. Επιμένει ότι κατά τα συμφωνηθέντα αυτό μπορεί να γίνει μετά το τέλος του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018 – εάν χρειαστεί. Είναι δικαιολογημένη αυτή η στάση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πράγματι υπάρχουν δισταγμοί στη Γερμανία λόγω των επικείμενων εκλογών. Όμως σε μία μεγάλη χώρα όπως η Γερμανία, οι κυβερνήσεις κρίνονται από πολλά πράγματα. Είναι λάθος η θεώρηση ότι, αν η Γερμανία κάνει αυτό που της αναλογεί και οφείλει, η κυβέρνηση Μέρκελ θα έχει επιπτώσεις στις γερμανικές εκλογές.
Ερ.: Θεωρείτε δηλαδή ότι η γερμανική κυβέρνηση υπερτιμά το πολιτικό κόστος μιας στάσης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μπορώ να φανταστώ ότι ο λαός αυτός, ο σπουδαίος αυτός λαός, με τα τόσα οικονομικά επιτεύγματα, μπορεί να σκέφτεται κατά τον τρόπο αυτό για την Ελλάδα. Με όλους τους Γερμανούς που έρχομαι σε επαφή, ποτέ δεν αντιμετώπισα μια τέτοια επιφύλαξη. Θέλω να πω στον κ. Σόιμπλε, τον οποίο γνωρίζω καλά, από την εποχή που ήμασταν και οι δύο υπουργοί Εσωτερικών, ότι ο γερμανικός λαός έχει πολύ μεγαλύτερο ευρωπαϊκό περίσσευμα ψυχής από όσο κάποιοι τον πιστώνουν.
Ερ. Ο κ. Σόιμπλε επιμένει μολαταύτα ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες μεταρρυθμίσεις και αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, όχι ελάφρυνση χρέους. Ενώ είναι γνωστή επίσης η θέση του ότι η Ελλάδα δεν ανήκει αυτή τη στιγμή στο ευρώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Σόιμπλε πρέπει να σκεφτεί το εξής. Ο ελληνικός λαός, με τόσες θυσίες, αποφάσισε σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις να ψηφίσει κόμματα φιλοευρωπαϊκά σε ποσοστό 85%. Απέδειξε ότι, παρά τις θυσίες που υφίσταται, ακόμα και θυσίες ως αποτέλεσμα λαθών άλλων, μένει στην Ευρώπη. Ενώ άλλοι λαοί, που δεν υπέστησαν παρόμοιες θυσίες, εγκατέλειψαν το ευρωπαϊκό σκάφος. Εμείς οι Έλληνες μπορεί να είμαστε μικρό κράτος σε έδαφος και πληθυσμό, έχουμε όμως όραμα, όχι μόνο για εμάς αλλά και για την Ευρώπη.
Ερ.: Μιας και το αναφέρατε. Πολλοί πιστεύουν ότι η ελληνική κρίση θέριεψε τα αντιευρωπαϊκά κινήματα στην Ευρώπη, όπως το Λαϊκό Μέτωπο της Λεπέν, το AfD στη Γερμανία, το στρατόπεδο του Brexit στη Γερμανία. Συμφωνείτε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάποιοι μπορεί να προσπάθησαν πράγματι να εκμεταλλευτούν την ελληνική κρίση. Γι’ αυτό ακριβώς είναι αναγκαία η αλληλεγγύη, για να μην μπορούν να το εκμεταλλευτούν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να μην τροφοδοτούμε όλους αυτούς τους εχθρούς της Ευρώπης και της Δημοκρατίας. Είναι παρήγορο ότι η επιρροή τους αποδεικνύεται ότι δεν ήταν η αναμενόμενη. Η προπαγάνδα τους δεν πέρασε. Οφείλουμε εμείς οι υπόλοιποι στην Ευρώπη να μην δίνουμε τέτοιες αφορμές.
Ερ.: Έχετε χαρακτηρίσει την ανισότητα τη μείζονα πρόκληση στην Ευρώπη σήμερα — τόσο διακρατικά, αλλά και στο εσωτερικό των χωρών. Ο κ. Σόιμπλε πρόσφατα άσκησε σκληρή κριτική στον κ. Τσίπρα ότι τα βάρη στην Ελλάδα τα επωμίζονται οι αδύναμοι, ενώ μένουν στο απυρόβλητο ισχυροί όπως οι εφοπλιστές. Η γνώμη σας;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η διαπίστωση του κ. Σόιμπλε είναι εσφαλμένη. Ίσως οφείλεται στο ότι δεν έχει πλήρη εικόνα για τον ρόλο, την παράδοση και οικονομική συμβολή των εφοπλιστών στην Ελλάδα. Σημαντικό είναι κάτι άλλο που έχει πει ο ίδιος ο Σόιμπλε και έχει απόλυτα δίκιο. Ότι το ΔΝΤ και τα προγράμματα διάσωσης είχαν σφάλματα. Το ΔΝΤ δεν υπολόγισε το βάθος της ύφεσης που προκάλεσε απώλεια του 1/4 ΑΕΠ της Ελλάδας. Αυτό δεν έχει συμβεί σε καιρό ειρήνης ποτέ σε καμιά δυτική χώρα. Το ότι το άντεξε ο ελληνικός λαός οφείλεται στη δύναμή του.
Ερ. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από το Eurogroup;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Σόιμπλε ως πραγματικός Ευρωπαίος θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της Γερμανίας. Pacta sunt servanda. Οι κανόνες πρέπει να εφαρμοστούν από όλους. Τι ζητά η Ελλάδα; Το χρέος να καταστεί βιώσιμο. Θέλει ο κ. Σόιμπλε να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο; — κάτι που δεν το πιστεύω ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος. Αν το πιστεύει ο ίδιος όμως, χρειαζόμαστε δήλωση στο Eurogroup που θα λέει ότι το χρέος είναι και θα παραμείνει βιώσιμο. Αυτός είναι ο όρος και η προϋπόθεση για να μπορέσει ο κ. Ντράγκι να συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Ερ. Σε περίπτωση ναυαγίου στο Eurogroup, η κυβέρνηση θα θελήσει ανώτερη πολιτική λύση στη σύνοδο κορυφής. Θα μεταφέρετε αντίστοιχο αίτημα στον Γερμανό ομόλογό σας το Σάββατο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στη συνάντηση αυτονόητα θα τεθεί θέμα αλληλεγγύης μεταξύ κρατών. Και ο ίδιος ο Στάινμαϊερ συμφωνεί πως ιδίως αυτή την κρίσιμη ώρα πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη. Όχι μόνο για την Ελλάδα. Είναι ένας εξαιρετικά ευαίσθητος άνθρωπος και πραγματικός Ευρωπαίος. Θα βοηθήσει.
Ερ.: Μιλώντας για ισχυρή Ευρώπη, η κ. Μέρκελ δήλωσε πρόσφατα ότι πρέπει να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βεβαίως. Γιατί η Ευρώπη έχει πλανητικό ρόλο. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται ισχυρή Ευρώπη. Ισχυρή Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στο νόμισμα. Απαιτείται να είναι ισχυρή οικονομικά, πολιτικά και θεσμικά. Και να βαδίσει προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει ομοσπονδιακή δομή με όρος αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Αυτήν που οραματίστηκαν οι ιδρυτές της.
Ερ.: Η Γερμανία αποκτά ηγετικό ρόλο στη Δύση, μετά τον απομονωτισμό στις ΗΠΑ του Τραμπ και την απόφαση για Brexit. Αυτή η αυξανόμενη γερμανική επιρροή πρέπει να χαροποιεί ή να φοβίζει την Ευρώπη;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν νομίζω ότι η κ. Μέρκελ επιδιώκει ηγεμονικό ρόλο στην Ευρώπη. Τη γνωρίζω καλά και είναι μία ρεαλιστής πολιτικός. Αγωνίζεται για μια ευρωπαϊκή Γερμανία και όχι για το αντίθετο. Και αυτό το απέδειξε με τη γενναία της στάση στην προσφυγική κρίση. Μόνη της η Γερμανία δεν μπορεί να φέρει σε πέρας τον πλανητικό ρόλο της Ευρώπης. Μόνο μια ενιαία Ευρώπη έχει αυτή τη δύναμη. Θα υποτιμούσαμε όχι μόνο τον ρόλο της Ελλάδας, αλλά π.χ. της Γαλλίας και του κ. Μακρόν. Διότι βαρύνων είναι και ο ρόλος άλλων χωρών, π.χ. της Γαλλίας και της Ιταλίας. Φυσικά τηρουμένων των αναλογιών
Ερ.: Οι δανειστές έχουν εγείρει απαίτηση η κυβέρνηση να εξασφαλίσει εκ προοιμίου τη συνταγματικότητα περικοπών συντάξεις. Πώς το βλέπετε όχι μόνο ως πρώτος πολίτης της χώρας, αλλά και ως συνταγματολόγος ;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μπορεί να υπάρξει προαπαιτούμενο που αγνοεί βασικές θεσμικές αρχές στην Ευρώπη. Όποιος το λέει δεν ξέρει τι σημαίνει όχι μόνο ευρωπαϊκή, αλλά δημοκρατική χώρα. Η ίδια η Ευρώπη και το Συμβούλιο της Ευρώπης θα έθεταν ζήτημα. Είναι σαν να ζητάνε να προεξοφλήσουμε αποφάσεις δικαιοσύνης, που κατά το Ελληνικό Σύνταγμα αλλά και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο καθώς και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι ανεξάρτητη.
Γραφείο Τύπου της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας
