Επιμέλεια: Βάσω Β. Παππά. Συνέντευξη με τον συγγραφέα παιδικών βιβλίων Χρήστο Δημόπουλο.
Το Χρήστο Δημόπουλο τον γνωρίσαμε ως τηλεπαρουσιαστή της εκπομπής “Ουράνιο Τόξο” της ΕΡΤ. Μια εκπομή που διήρκεσε πάρα πολλά χρόνια και τιμήθηκε δυο φορές με το Βραβείο καλύτερης Ελληνικής Παιδικής Εκπομπής. Η δημόσια εικόνα του είναι αυτή που γνωρίσαμε μέσα από την εκπομπή του, ενός ανθρώπου ήρεμου, ευγενικού και που δεν ξέρει να προσποιείται. Σήμερα θα τον γνωρίσoυμε μέσα από μια άλλη του ιδιότητα, αυτή του συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Όπως και νάχει πρόκειται για μια γοητευτική προσωπικότητα..
Κύριε Δημόπουλε, μιλήστε μας για το τελευταίο σας βιβλίο “Η Γοργόνα Ελισσώ”. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Η Γοργόνα Ελισσώ δεν είναι μια συνηθισμένη γοργόνα. Δεν είναι, δηλαδή, μισή γυναίκα και μισή ψάρι. Είναι μισή γυναίκα και μισή …χελιδονόψαρο. Γι’ αυτό διαφέρει από τις άλλες γοργόνες. Κι ακριβώς επειδή είναι διαφορετική, είναι και δυστυχισμένη!
Με το γράψιμο ασχολούμαι από το 2004, πριν δέκα χρόνια, δηλαδή, εκδίδοντας ένα βιβλίο με κατασκευές για παιδιά, το οποίο δημιουργήθηκε μάλλον από ανάγκη, μιας και τα παιδιά που έβλεπαν το Ουράνιο Τόξο, μου ζητούσαν επίμονα κατασκευές. Ακολούθησαν, το 2010, τέσσερις σειρές βιβλίων με τον Μπίλη Μπιζέλη και τις περιπέτειές του στη Λαχανίτσα.
Το 2013 κλείνει η ΕΡΤ, το Ουράνιο Τόξο σταματά κι έχω πια όλον τον ελεύθερο χρόνο που χρειάζομαι για ν’ αφοσιωθώ στο γράψιμο. Έτσι, τα τελευταία δυο χρόνια κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός οκτώ βιβλία μου για παιδιά…
Ποιες αξίες και τι μηνύματα θέλετε να μεταδώσετε στα παιδιά διαβάζοντας τα βιβλία σας;
Η «Γοργόνα Ελισσώ» είναι ένα παραμύθι που μιλά για τη διαφορετικότητα, έχοντας, παράλληλα, κι άλλες αναγνώσεις.
Η σειρά «Μαθαίνω σαν ποίημα…» αποτείνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και τα εξοικειώνει με την αλφαβήτα, τους αριθμούς, τα χρώματα και τα σχήματα, τους μήνες και τις εποχές, τα επαγγέλματα.
Οι «Κατασκευές από το Ουράνιο Τόξο» και τα «Χριστούγεννα με τον Χρήστο» είναι βιβλία που σκοπό έχουν να εξασκήσουν τις δεξιότητες των παιδιών, να τους κάνουν χειρόνακτες και να τους στρέψουν -για λίγο έστω- μακριά από την οθόνη (της τηλεόρασης, του τάμπλετ, του κινητού…)
Πιστεύω πως τα παιδιά μας μεγαλώνουν σ’ έναν θαυμαστό καινούργιο κόσμο, όπου η τεχνολογία έχει αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή, το παιχνίδι… έχει απομακρύνει τα παιδιά από τα βασικά υλικά όπως το χαρτί, ή ο πηλός, ας πούμε. Προσπαθώ να κρατήσω αυτήν την επαφή, γιατί πιστεύω πως είναι πολύ σημαντική.
Από το 1986 έως ο 1989 και από το 2001 έως το 2013 παρουσιάζατε την εκπομπή “Ουράνιο Τόξο”, μια εκπομπή που τιμήθηκε δυο φορές (2005 και 2008) με το Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Παιδικής Εκπομπής. Γιατί απέχετε πλέον; Εργαζόμενος εκεί, έχετε ζήσει εμπειρίες σκληρού και ίσως αθέμιτου ανταγωνισμού;
Δεν απέχω από επιλογή. Η ΕΡΤ έκλεισε, ή μάλλον την έκλεισαν, η σύμβασή μου δεν ανανεώθηκε, έκανα αίτηση πρόσληψης και δεν με προσέλαβαν και κάπως έτσι βρέθηκα εκτός… Όχι μόνον εγώ, αλλά και πολλοί άλλοι. Δεν παραπονιέμαι. Δεκαπέντε χρόνια έκανα το Ουράνιο Τόξο. Πάνω από 1.800 εκπομπές. Κι η αγάπη του κόσμου ήταν για μένα μοναδική ανταμοιβή και ανεκτίμητη.
Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας η απάντηση είναι όχι. Στο παιδικό πρόγραμμα ποτέ δεν είχα νιώσει ανταγωνισμό. Άλλωστε, μην ξεχνάτε πως η εκπομπή μου, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια, ήταν πια η μοναδική ελληνική παιδική εκπομπή που είχε απομείνει στην τηλεόραση!
Βλέποντάς σας κανείς τόσο από την τηλεόραση όσο και από κοντά, αντικρίζει έναν άνθρωπο γλυκό και ήρεμο. Αυτή είναι η εικόνα που επιθυμείτε να δείχνετε ή είστε έτσι και στην καθημερινή σας ζωή;
Δεν προσποιούμαι ποτέ. Είμαι πάντα έτσι ήρεμος και κυρίως με τα παιδιά. Αυτά μ’ έχουν διδάξει να έχω υπομονή και με τους μεγάλους. Αν όμως τη χάσω, (και μπορεί να τη χάσω μόνο με τους μεγάλους) σας διαβεβαιώνω πως δεν θα θέλατε να είστε μπροστά!
Η επαφή με τα παιδιά άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε τα πράγματα;
Προφανώς! Κι αισθάνομαι πολύ τυχερός που, τόσα χρόνια, όλα αυτά τα παιδιά με δίδαξαν πολύτιμα μαθήματα. Το κυριότερο είναι να μπορώ να βλέπω τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους, χωρίς παραμορφωτικούς φακούς, όπως κάνουμε συνήθως εμείς οι μεγάλοι!
Ποιος ο λόγος να γράφει κανείς παραμύθια σήμερα; Κίνητρο οικονομικό δεν υπάρχει. Είναι μήπως πράξη προσωπικής αντίστασης και παρηγοριάς;
Όποιος γράφει, γράφει από ανάγκη. Από ανάγκη να εκφραστεί, να μιλήσει, να ονειρευτεί, ή να κατηγορήσει. Κι αυτό, ανεξάρτητα από το αν θ’ ακουστεί. Το γράψιμο είναι πάθος, θέλει δόσιμο, είναι μια πράξη εξομολογητική, μια ασχολία μοναχική και πολλές φορές επίπονη. Ειδικότερα τα παραμύθια είναι μια μαγική διαδικασία. Πρέπει να μπορείς ν’ ακούς τα ξωτικά που σου ψιθυρίζουν στον ύπνο σου και τότε, ό,τι ώρα και να ’ναι, να σηκώνεσαι και να γράφεις, γιατί τα ξωτικά δεν επιστρέφουν πάντα…
Αν σας ρωτούσα ποιοι παραμυθάδες σας αγγίζουν πολύ, ποιους θα αναφέρατε;
Δεν έχει αρχή και τέλος η λίστα. Δεν θα πω ονόματα, γιατί όλο και κάποιον θα ξεχάσω…
Υπάρχει κάποιο βιβλίο – παραμύθι που λειτούργησε ως πρότυπο για σας;
Δεν νομίζω. Όλοι μας μιμούμαστε, επηρεαζόμαστε… Αλλά και πάλι, δεν έχω κάποιο παραμύθι που θα ξεχώριζα.
Διανύουμε ιστορικές μέρες… Πόσο εύκολο είναι να αντιμετωπίσουμε την εκ των πραγμάτων βαριά ατμόσφαιρα που βιώνουμε καθημερινά και πώς θα μπορούσε να συμβάλει σ’ αυτό γενικότερα η τέχνη και ειδικότερα η αφήγηση παραμυθιών στα παιδιά;
Σίγουρα, είναι πρωτόγνωρα αυτά που βιώνουμε. Αλλά ας μην ανησυχούμε για τα παιδιά. Είναι πιο σκληρά απ’ ό,τι φαίνονται και μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις καλύτερα. Κι αυτά καταλαβαίνουν, οσμίζονται τις αλλαγές, την κρίση, την ανέχεια… Αυτό που θα έλεγα στους γονείς, είναι να φροντίζουν να περνούν όσο περισσότερο χρόνο μπορούν με τα παιδιά τους. Κι αν δεν είναι πολύς, ας είναι, τουλάχιστον, ποιοτικός. Το να διαβάζουν μαζί τους είναι ό,τι καλύτερο. Αλλά, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν βιβλία μέσα στο σπίτι, ας βλέπουν μαζί τηλεόραση!
Κλείνοντας, κάνοντας μια αναδρομή στη δουλειά σας στο παρελθόν, υπάρχει κάτι που θα θέλατε να το ξαναβρείτε και να το ακολουθήσετε;
Τέσσερα χρόνια ήμουν εκφωνητής στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ. Είναι ένα μαγικό μέσο. Μου λείπει πολύ. Πολύ θα ήθελα να είχα μια ραδιοφωνική εκπομπή -κι όχι απαραίτητα παιδική!
