Κείμενο: Αποστόλης Ζώης
Fotos: ELLINIKI GNOMI – Stefan Schaub
“Τι είναι το Βερολίνο; Είναι μια πόλη φανταστική που δανείζεται το χαρακτήρα της από τη Θεσσαλονίκη του ’80, το Σαν Φρανσίσκο του Χάντερ Τόμσον και τον πλανήτη του Μικρού Πρίγκιπα. Είναι μια πόλη που κατοικείται από τα φαντάσματα των φευγάτων, αλλά και εκείνων που καβάλησαν το Τείχος του χρόνου και κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Είναι μια πόλη που από τα έγκατά της ξεχύνεται η φωνή της Τζόπλιν, βραχνή και κατανυκτική”.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΠΟΙΗΣΗ του Χρήστου Ξανθάκη
Μπορεί για δεκαετίες να αποτέλεσε το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου, σήμερα όμως αποτελεί μια πόλη, μια πρωτεύουσα που δίνει την δυνατότητα στον καθένα που θα τη ζήσει, να ενημερώνεται για ότι καινούργιο συμβαίνει στον κόσμο, σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας. Ο λόγος για το Βερολίνο, που αποτελεί και έδρα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΝΩΜΗΣ. Μια πόλη, όπου οι νέες τάσεις και τα ρεύματα που θα επικρατήσουν τον επόμενο χρόνο παγκόσμια, παρουσιάζονται πιο νωρίς εδώ, μέσα από διάφορες εκδηλώσεις, συνέδρια και εκθέσεις. Εκθέσεις, οι οποίες είναι τόσο συχνές και με μεγάλη, παγκόσμια δυναμική, που για να βρεις δωμάτιο ξενοδοχείου στο Βερολίνο, όταν αυτές πραγματοποιούνται σε υποφερτές τιμές, θα πρέπει να το έχεις κλείσει πριν αρκετούς μήνες. Οι ιδέες, οι καινοτόμες προτάσεις, οι ευκαιρίες που προκύπτουν , με βασικό αποδέκτη, κυρίως τη νεολαία, είναι στην ημερήσια διάταξη των διαφόρων events.
Το Βερολίνο, μπορεί να είναι η πρωτεύουσα της Γερμανίας, σε καμιά περίπτωση όμως τα χαρακτηριστικά της, ο τρόπος ζωής των κατοίκων της και η σύνθεση του πληθυσμού δεν θυμίζουν μια τυπική Γερμανική πόλη… Φώτα, μουσικές και διαδηλώσεις συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά στους δρόμους. Μάλιστα τρανταχτό παράδειγμα διαφορετικής σκέψης και κουλτούρας, είναι το γεγονός, ότι καθιερώθηκε ως γενική αργία για το κρατίδιο του Βερολίνου – συνεπώς και για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση – από φέτος η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Αριστεράς και Πρασίνων επέλεξε την Ημέρα της Γυναίκας, ανάμεσα στην Ημέρα της Επετείου της Μεταρρύθμισης του Λούθηρου (31 Οκτωβρίου) και στην Ημέρα της Γερμανικής Ενότητας (17 Ιουνίου), προκειμένου να τιμήσει την Κλάρα Τσέτκιν, πρωτοπόρο των αγώνων για τα δικαιώματα των γυναικών και μια από τις πρώτες ακτιβίστριες που προώθησαν την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις αρχές του 20ού αιώνα.
Πριν το lockdown
Το Βερολίνο από την πρώτη προσεκτική ματιά δείχνει, πριν βέβαια το lockdown ότι πρόκειται για μια πόλη των αντιθέσεων, μια πόλη όπου το νέο συναντά το παλαιό, όπου δύο κόσμοι προσπαθούν να συνυπάρξουν, χωρίς όμως με την προσδοκώμενη επιτυχία μέχρι σήμερα. Ειδικά στο τελευταίο, τεράστιοι γερανοί διαμορφώνουν νέους χώρους, ανεγείρονται μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, και κατοικίες. Κατοικίες που είναι απαραίτητες καθώς τα ενοίκια κινούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, όπως και στις περισσότερες πόλεις της Γερμανίας. Το Βερολίνο εκτός των άλλων, είναι και η πόλη των Μουσείων, αλλά και μια πόλη όπου οι κουζίνες όλων των κρατών σμίγουν σε μια και μόνο οδό… Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και ένα μωσαϊκό των εθνικοτήτων που κάνουν την απογευματινή τους βόλτα στα μπαρόκ καφέ και στις διάφορες εκθέσεις, από κάθε γωνιά του πλανήτη, τότε η πρωτεύουσα της Γερμανίας, δεν έχει καμιά σχέση με τις άλλες τυπικές γερμανικές πόλεις. Αξίζει κάποιος να επισκεφθεί το Μουσείο της Περγάμου (Museum Pergamon), με τα εκθέματα της Περγάμου, της Μιλήτου και της Εγγύς Ανατολής, το Εβραϊκό Μουσείο (Jewish Museum), το οποίο ξεχωρίζει τόσο ως προς το σχεδιασμό και φυσικά το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Επίσης ενδιαφέρουσα είναι η επίσκεψη στη νεόκτιστη περιοχή Postdamer Platz, η οποία για πολλά χρόνια ήταν μια νεκρή ζώνη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πάντως της παγκοσμιοποίησης σε όλα και κυρίως στην τέχνη, είναι και η φετινή προβολή του ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου στο παράλληλο πρόγραμμα «Γαστρονομικό Σινεμά» της Berlinale, με τίτλο « Όταν οι ντομάτες συνάντησαν τον Βάγκνερ”. Επίσης εδώ και 20 χρόνια μουσικοί μεταξύ 18 και 28 ετών απ΄ όλο τον κόσμο συμμετέχουν στο φεστιβάλ κλασικής μουσικής Young Euro Classic. Κάθε χρόνο επισκέπτονται τις συναυλίες 25.000 άτομα, και οι αίθουσες είναι γεμάτες. Η παγκοσμιοποίηση της τέχνης και της συνάντησης των λαών είναι εδώ στο αχανές Βερολίνο, αν και το lockdown όπως αποκαλύπτουν οι φωτογραφίες δίνουν μια άλλη εικόνα της πόλης. Έρημη, όπως ήταν τον Απρίλιο του 1945, όταν ο Κόκκινος Στρατός νίκησε στην ιστορική μάχη του Βερολίνου τερματίζοντας το β΄ παγκόσμιο πόλεμο, που στοίχισε τη ζωή σε 60 εκατομμύρια ανθρώπους. Για την ιστορία να αναφέρουμε σύμφωνα με στοιχεία της DW το απόγευμα της 30ής Απριλίου του 1945 ο Κόκκινος Στρατός βρίσκονταν πια στο κέντρο του Βερολίνου, πολύ κοντά στην καγκελαρία. Ο Χίτλερ αποφασισμένος να μην πέσει στα χέρια των Σοβιετικών στρέφει το περίστροφο εναντίον του. Εναπομείναντες έμπιστοι καίνε τις σορούς του Φύρερ και της συζύγου του Εύας Μπράουν και τις θάβουν κοντά στην έξοδο του καταφυγίου. Το τέλος του πολέμου και του «χιλιετούς Ράιχ” στην Ευρώπη ήρθε στις 8 Μαΐου, όταν η ηγεσία της Βέρμαχτ υπέγραψε την άνευ συνθηκολόγηση της Γερμανίας.
